Autor: Katarzyna Lewandowska

Temat: Cierpienia młodego Wertera Goethego jako wzór dla literatury romantyzmu

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• streszcza losy bohatera Cierpień młodego Wertera,

• wskazuje inspiracje, którymi kierował się J.W. Goethe, konstruując postać i losy Wertera,

• wyjaśnia, czym jest werteryzm,

• ocenia, dlaczego postać Wertera stała się modelowym bohaterem wczesnego romantyzmu.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• mapa myśli;

• sztafeta.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

2. Nauczyciel proponuje zainteresowanym osobom, by przygotowały prezentację dzieł malarskich (z okresu romantyzmu), które ilustrowałyby historię Wertera i Lotty. Podpowiada, by uczniowie skorzystali z zasobów on‑line różnych muzeów, np. Muzeum Narodowego w Warszawie i Krakowie. Prezentacji może towarzyszyć muzyka.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem i celami lekcji. Zajęcia rozpoczynają się od metody szybkiej sztafety. Nauczyciel przedstawia zasady oraz zwraca uwagę na ciąg przyczynowo‑skutkowy wydarzeń z lektury. Pierwszy wskazany uczeń zaczyna streszczać historię Wertera, a następnie wskazuje osobę, która kontynuuje opowieść. Sztafeta trwa aż do finału historii. Nauczyciel czuwa nad poprawnością językową wypowiedzi oraz jej zgodnością z tekstem lektury.

2. Prowadzący prosi, by uczniowie przedstawili prezentację dzieł malarskich ilustrujących historię nieszczęśliwych kochanków. Po jej zakończeniu pyta widzów o ich wrażenia. Wszyscy uczestnicy zajęć ustalają, jakie cechy są przypisywane romantycznym, nieszczęśliwym kochankom w literaturze i malarstwie. Podsumowaniem tej fazy lekcji może być skonstruowanie notatki w formie mapy myśli.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel zapowiada, że w drugiej części lekcji uczniowie będą pracowali w parach. Wyświetla pierwszą część wykładu z zakładki „Film” i prosi, by uczniowie wykonali polecenia towarzyszące wykładowi. Następnie wskazane osoby przedstawiają swoje propozycje odpowiedzi, a nauczyciel weryfikuje ich poprawność. Później uczestnicy zajęć wykonują polecenia i ćwiczenia towarzyszące drugiej części wykładu. Nauczyciel może ocenić pracę uczniów.

Faza podsumowująca:

1. W dyskusji podsumowującej lekcję nauczyciel zadaje pytania: na czym polega werteryzm? Dlaczego Cierpienia młodego Wertera Goethego stanowiły wzór dla literatury romantyzmu? Uczniowie odpowiadają swobodnie, korzystając z informacji zdobytych podczas lekcji.

Praca domowa:

1. Przypomnij sobie inne postaci nieszczęśliwych kochanków z dziejów literatury. Zanotuj, jakie cechy ich łączą.

Materiały pomocnicze:

• Ryszard Handke, Alfabet kultury w lekturze tekstu literackiego, w: Metodyka literatury, tom 2, wybór i oprac. J. Pachecka, A. Piątkowska, K. Sałkiewicz, Warszawa 2002.

• Zbiory cyfrowe Muzeum Narodowego w Warszawie oraz Muzeum Narodowego w Krakowie.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.