Imię i nazwisko autora:

Dariusz Aksamit

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Jak działa klin, równia i śruba?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.

III. Mechanika bryły sztywnej. Uczeń:
3) stosuje warunki statyki bryły sztywnej; posługuje się pojęciem momentu sił wraz z jednostką.

Temat rozszerza zapis podstawy programowej dla kształcenia rozszerzonego.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. określa, czym jest równia pochyła, klin i śruba,

2. charakteryzuje wielkości opisujące równię pochyłą, klin i śrubę,

3. stosuje wzory opisujące działanie równi pochyłej, klinu i śruby do obliczenia sił działających na te obiekty.

Strategie i metody nauczania:

eksperymentalno‑obserwacyjna

Formy zajęć:

praca indywidualna

Środki dydaktyczne:

komputer z dostępem do Internetu i projektorem multimedialnym

Materiały pomocnicze:

brak

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel prosi uczniów o wyrwanie z zeszytu kartek, wyciągnięcie linijek, nożyczek i kątomierzy. Następnie prosi uczniów o wycięcie z kartek trójkątów prostokątnych o jednym boku takim, jak długość ołówka lub długopisu w piórniku ucznia. Po wycięciu nauczyciel prosi uczniów o nawinięcie tego trójkąta na ołówek lub długopis – pokazując w ten sposób ideę śruby jako równi pochyłej nawiniętej na walec.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel prosi uczniów o zmierzenie skoku otrzymanej śruby i średnicy obiektu, na który nawijano papier, a następnie rozprostowanie nawiniętych trójkątów i zmierzenie długości ich podstawy i kąta rozwarcia tych trójkątów. Nauczyciel notuje na tablicy zestaw tych danych od kilku ochotników. Następnie prezentuje na ekranie Rys. 6. z rozdziału „Przeczytaj” niniejszego e‑materiału, i prosi ochotnika o wyprowadzenie zależności opisującej skok śruby. Po otrzymaniu wzoru nauczyciel na tablicy wstawia zapisane wcześniej wartości do tego wzoru, sprawdzając jego prawdziwość. Następnie prosi uczniów o sprawdzenie, czy zapisane wcześniej w zeszycie wartości również się zgadzają.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel poleca uczniom indywidualnie rozwiązać zadania z zestawu ćwiczeń dotyczące śrub, czyli 4, 5 i 8. Na zakończenie nauczyciel zadaje pracę domową.

Praca domowa:

Przeczytanie fragmentu rozdziału „Przeczytaj” odnośnie równi oraz klina i rozwiązanie zadań 1,2,3 i 7 z zestawu ćwiczeń.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Można również rozpocząć od prezentacji animacji i wyprowadzenia wzoru na skok gwintu, a następnie przejść do weryfikacji eksperymentalnej.