Dla nauczyciela

Autor: Maria Gniłka‑Somerlik

Przedmiot: Język polski

Temat: Gotycki thriller, czyli Imię róży w reżyserii Jean‑Jacques’a Annauda

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe;

10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;

II. Kształcenie językowe.

1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:

1) wykorzystuje wiedzę z dziedziny fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni w analizie i interpretacji tekstów oraz tworzeniu własnych wypowiedzi;

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

1) rozróżnia pojęcie stylu i stylizacji, rozumie ich znaczenie w tekście;

4. Ortografia i interpunkcja. Uczeń:

1) stosuje zasady ortografii i interpunkcji, w tym szczególnie: pisowni wielką i małą literą, pisowni łącznej i rozłącznej partykuły nie oraz partykuły -bym, -byś, -by z różnymi częściami mowy; pisowni zakończeń -ji, -ii, -i ; zapisu przedrostków roz-, bez-, wes-, wz-, ws-; pisowni przyimków złożonych; pisowni nosówek ( a, ę ) oraz połączeń om, on, em, en ; pisowni skrótów i skrótowców;

III. Tworzenie wypowiedzi.

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

6) tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: wypowiedź o charakterze argumentacyjnym, referat, szkic interpretacyjny, szkic krytyczny, definicja, hasło encyklopedyczne, notatka syntetyzująca;

IV. Samokształcenie.

1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;

Zakres rozszerzony

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:

4) porównuje teksty kultury, uwzględniając różnorodne konteksty;

Lektura uzupełniająca

15) Umberto Eco, Imię róży;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

przedstawia okoliczności powstania filmu Imię róży;
definiuje gatunek thrillera gotyckiego i wskazuje jego cechy w dziele Imię róży;
charakteryzuje Wilhelma z Baskerville jako detektywa oraz Adso jako pomocnika;
wyjaśnia powody, dla których współcześni twórcy prezentują średniowieczną scenerię w swoich dziełach.

Strategie nauczania:

konstruktywizm;
konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

z użyciem e‑podręcznika;
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera.

Formy pracy:

praca indywidualna;
praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

Przed lekcją nauczyciel organizuje seans filmowy. Uczniowie oglądają film Imię róży w reżyserii Jean‑Jacques’a Annauda. Chętni uczniowie dodatkowo czytają powieść Umberto Eco pod tym samym tytułem.

Faza wprowadzająca

Uczniowie na początku lekcji dzielą się na forum klasowym swoimi wrażeniami z seansu. Nauczyciel prosi ich, by spróbowali określić gatunek obejrzanego filmu, następnie prezentuje pierwszy akapit z sekcji „Przeczytaj” i wspólnie z uczniami weryfikuje podane przez nich typy. Nauczyciel informuje uczniów, że na zajęciach będą omawiać cechy gatunkowe filmu Imię róży. Następnie zapisuje temat lekcji i podaje jej cele.

Faza realizacyjna

Uczniowie zapoznają się z kontekstem do filmu zaprezentowanym w sekcji „Przeczytaj”. Następnie omawiają wątek labiryntu jako głównego schematu zagadki kryminalnej (mogą go odtworzyć jako grafonotkę w zeszytach). Następnie zapoznają się z grafiką interaktywną i pogłębiają wiedzę na temat okoliczności powstania dzieła literackiego i filmowego oraz wykonują dołączone polecenia. Następnie odsłuchują audiobook i dokonują charakterystyki Wilhelma z Baskervill jako detektywa, ale także jego relacji z pomocnikiem - Adso. W tej części także zastanawiają się nad cechami gatunku thrillera.

Faza podsumowująca

Uczniowie, którzy dodatkowo przeczytali powieść Umberto Eco opowiadają o różnicach, które dostrzegli między filmem a książką.

Materiały dodatkowe:

Daniel Salvatore Schiffer, Umberto Eco. Labirynt świata. Biografia, Warszawa 2001.
Danuta Wilczycka, „Imię róży” Umberto Eco, Lublin 2006.

Wskazówki metodyczne

Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Galeria zdjęć interaktywnych” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.

Audiobook