Autor: Paweł Kaniowski

Temat: Kurs logiki: lekcja 17. Badanie wyrażeń wadliwych logicznie: paradoks kłamcy, paradoks łysego, paradoks ruchu

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Poznasz najbardziej znane paradoksy logiczne.

• Zrozumiesz, w jaki sposób filozofowie używali paradoksu jako narzędzia w dyskusji.

• Nauczysz się rozprawiać z paradoksami, stosując między innymi poznane już metody analizy logicznej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• rozpoznaje najbardziej znane paradoksy logiczne;

• rozumie, jaką rolę pełni paradoks w dyskusji;

• stosuje poznane metody analizy logicznej w rozpoznawaniu paradoksów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• animacja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Kurs logiki: lekcja 1. Czym jest zasada niesprzeczności? Sekret Sokratesa”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Animacja. Nauczyciel na tablicy interaktywnej lub przy pomocy rzutnika udostępnia animację na temat zasady niesprzeczności. Następnie prosi uczniów, aby na forum klasy podali własny przykład paradoksu i wyjaśnili, dlaczego logicy uważają paradoks użyty w funkcji argumentacyjnej za błąd myślowy.

2. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie indywidualnie rozwiązują ćwiczenia 1‑4. Omówienie wyników na forum klasy.

3. Uczniowie w parach rozwiązują ćwiczenia nr 5‑6 i 8. Następie porównują swoje odpowiedzi z inną parą uczniów i ustalają wspólną wersję odpowiedzi. Reprezentanci poszczególnych grup prezentują rozwiązania na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 7 zawarte w sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Baer U., Gry dyskusyjne, Lublin 2000.

• Taraszkiewicz M., Trendy - uczenie w XXI wieku, „Internetowy Magazyn CODN” 1 (2005).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Animacja” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.