Autor: Marta Kulikowska

Temat: Jak twórcy renesansu godzili świadomość zmienności losu z ideałem godności człowieka na podstawie pieśni Jana Kochanowskiego

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności.

Cele operacyjne. Uczeń:

• omawia metody radzenia sobie ze zmiennością losu na podstawie wybranych pieśni Jana Kochanowskiego;

• wyjaśnia, jak – według Jana Kochanowskiego – wiara chrześcijańska może pomóc człowiekowi żyjącemu we wciąż zmieniającym się świecie;

• porównuje wymowę wybranych pieśni Jana Kochanowskiego z tezami zawartymi w traktacie Giovanniego Pico della Mirandoli Mowa o godności ludzkiej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Jak twórcy renesansu godzili świadomość zmienności losu z ideałem godności człowieka na podstawie pieśni Jana Kochanowskiego”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Audiobook” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i rozwiązywać zadania.

2. Chętni lub wybrani uczniowie przygotowują się do głośnego czytania z elementami aktorskiej interpretacji Pieśni I 22 oraz Pieśni II 15 Jana Kochanowskiego.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom cele zajęć oraz wspólnie ustala z nimi kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel pyta: jak – według Jana Kochanowskiego – wiara chrześcijańska może pomóc człowiekowi żyjącemu we wciąż zmieniającym się świecie? Uczniowie odpowiadają swobodnie, korzystając z własnej wiedzy i opierając się na lekturze bloku tekstowego e‑materiału. Nauczyciel ewentualnie uzupełnia ważne, a pominięte kwestie.

Faza realizacyjna:

1. Odczytanie tekstu literackiego z elementami interpretacji aktorskiej. Wybrana przed lekcją osoba prezentuje recytację utworu: Pieśń I 22 oraz Pieśń II 15. Po uczniowskiej prezentacji pozostała część klasy przedstawia swoje wrażenia dotyczące utworu oraz prezentacji. Uczniowie zapisują swoje wrażenia w formie notatki.

2. Nauczyciel poleca, by uczniowie w parach wykonali polecenia związane z audiobookiem zamieszczone w e‑materiale. Później kilka wskazanych osób prezentuje wyniki pracy. Pozostali uczniowie mogą uzupełniać odpowiedzi, a nauczyciel weryfikuje ich poprawność.

3. Prowadzący prosi, by uczniowie podzielili się na 2 grupy. Grupa 1 wykonuje ćwiczenia: 1, 2, 5, 7, a grupa 2 ćwiczenia: 3, 4, 6 i 8. Po upływie wyznaczonego czasu nauczyciel poleca, by liderzy grup zaprezentowali rozwiązania ćwiczeń. Może ocenić pracę uczniów.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania pracy na lekcji nauczyciel może odtworzyć piosenkę Jan Kochanowski Jacka Kaczmarskiego i poprosić uczniów, by wynotowali, słuchając jej, niepokoje i radości człowieka renesansu.

Praca domowa:

1. Napisz tekst liczący co najmniej 400 słów, w którym zinterpretujesz Pieśń II 9 Jana Kochanowskiego jako filozoficzną wypowiedź na temat stosunku człowieka do zmienności losu.

Materiały pomocnicze:

• Walter Pater, Renesans. Rozważania o sztuce i poezji, tłum. P. Kopszak, Warszawa 1998.

• Krzysztof Mrowcewicz, Czemu wolność mamy? Antynomie wolności w poezji Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Wrocław 1987.

Wskazówki metodyczne

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do podsumowania lekcji.