Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Reformacja w Rzeczypospolitej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje główne nurty reformacji w państwie polsko‑litewskim i wyjaśnia popularność wyznań reformowanych w społeczeństwie Rzeczpospolitej;

• wyjaśnia, kim byli bracia polscy;

• wymienia i wskazuje najważniejsze ośrodki wyznań reformowanych w Rzeczypospolitej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Reformacja w Rzeczypospolitej”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Czworo chętnych lub wybranych uczniów (mogą być również cztery zespoły uczniowskie liczące maksymalnie trzy osoby) przygotowują prezentacje na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”. Dzielą się zagadnieniami, opracowując po jednym z kierunków reformacji na ziemiach polskich i litewskich: 1) luteranizm, 2) kalwinizm, 3) bracia polscy i 4) braca czescy.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel odczytuje wyświetlony na tablicy temat lekcji oraz cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia planowany przebieg zajęć.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Uczniowie próbują intuicyjnie zadać pytania, na które odpowiedzą w trakcie lekcji i które będą obowiązującymi ich kryteriami sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranym osobom, aby zaprezentowały swoje prace przed resztą klasy. Po prezentacjach uczniowie krótko dyskutują o prezentacji, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel prosi, aby jedna osoba przeczytała polecenie 1: „Wymień tereny Rzeczypospolitej, na których występowało największe zróżnicowanie religii i wyznań. Podaj przyczyny tej sytuacji”, i poleca uczniom, aby w parach wykonali zadanie w oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale. Po ustalonym czasie przedstawiciel wybranej lub wylosowanej dwójki uczniowskiej przedstawia odpowiedź, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Podobnie uczniowie wykonują polecenie następne, wskazując najważniejsze ośrodki wyznań reformowanych. Prowadzący w razie potrzeby koryguje odpowiedzi.

3. Nauczyciel poleca, aby uczniowie dobrali się w czteroosobowe grupy i w takich zespołach wykonali ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”, następnie wylosowana grupa prezentuje swoje rozwiązania na forum. Pozostałe grupy komentują i uzupełniają informacje.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

2. Prowadzący omawia przebieg zajęć i pracę uczniów, ocenia przedstawione prezentacje.

Praca domowa:

1. Zapoznaj się z filmami w sekcji „Film + Sprawdź się”, a następnie wykonaj dołączone do nich polecenia.

2. (Dla uczniów chętnych) Napisz streszczenie tekstu zawartego w sekcji „Przeczytaj”.

Materiały pomocnicze:

H. Łowmiański, Polityka Jagiellonów, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1999.

J. Tazbir, Reformacja w Polsce, Warszawa 1993.

T. Szulc, Historiograficzny bilans polityki ostatniego z Jagiellonów, Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 2, 1995.

T. Wojak, Szkice z dziejów Reformacji w Polsce XVI i XVII w., Warszawa 1977.

Wskazówki metodyczne:

Informacje zawarte w mapie interaktywnej mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie.