SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Ruch obiegowy Ziemi

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

II. Ziemia we Wszechświecie: Ziemia jako planeta, następstwa ruchów Ziemi, ciała niebieskie, Układ Słoneczny, budowa Wszechświata.

Uczeń:

1) charakteryzuje Ziemię jako planetę Układu Słonecznego;

2) podaje cechy ruchów Ziemi i charakteryzuje ich następstwa, z uwzględnieniem siły Coriolisa;

3) przedstawia i porównuje ciała niebieskie tworzące Układ Słoneczny;

4) charakteryzuje budowę Wszechświata oraz stan jego poznania.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czego wynikiem jest zmienność oświetlenia Ziemi,

• wskazuje na schemacie strefy oświetlenia Ziemi,

• omawia pojęcia punkt przysłoneczny i odsłoneczny,

• podaje cechy ruchu obiegowego Ziemi,

• charakteryzuje następstwa ruchu obiegowego Ziemi,

• wyjaśnia, w jaki sposób określić porę roku na podstawie pozornej wędrówki Słońca,

• określa szerokość geograficzną, w jakiej się znajduje na podstawie obserwacji pozornej wędrówki Słońca.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: blended learning, IBSE, gamifikacji

Formy zajęć: praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety

Materiały pomocnicze

Branicki A., Obserwacje i pomiary astronomiczne dla studentów, uczniów i miłośników astronomii, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012.

Mietelski J., Astronomia w geografii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Prośba do uczniów o przeczytanie tekstu e‑materiału.

Faza realizacyjna

• Wprowadzenie do lekcji poprzez krótkie przypomnienie przez chętnych uczniów podstawowych informacji o kształcie, rozmiarze, nachyleniu i ruchach Ziemi – nauczyciel zadaje uczniom pytania naprowadzające.

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest obejrzenie filmu edukacyjnego, wykonanie poleceń do filmu i zagranie w grę edukacyjną w postaci quizu, zawartą w e‑materiale, a następnie przedstawienie rezultatów na forum klasy.

• Wyświetlenie na ekranie filmu edukacyjnego dotyczącego ruchu obiegowego Ziemi: w trakcie projekcji filmu uczniowie prowadzą notatki, a po zakończeniu projekcji wykonują polecenia do filmu.

• Pogadanka do filmu.

• Gra edukacyjna w postaci quizu – udzielenie odpowiedzi według zasady pierwszeństwa zgłoszenia. Nauczyciel i pozostali uczniowie weryfikują poprawność odpowiedzi.

• Podsumowanie prezentowanych w grze edukacyjnej treści mające na celu przedstawienie związku między nachyleniem osi ziemskiej a oświetleniem Ziemi, zależności między zróżnicowaniem oświetlenia a porami roku.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie informacji uzyskanych w czasie lekcji.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Przypomnienie celów zajęć.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas lekcji, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie i możliwości.

Praca domowa

• Zapoznaj się z pozostałymi informacjami z e‑materiału.

• Oblicz wysokość górującego Słońca (hS) w miejscu zamieszkania/nauki w dniach kardynalnych roku.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny i gra edukacyjna mogą być wykorzystane podczas lekcji dotyczącej zróżnicowania stref klimatycznych na Ziemi (zakres podstawowy: III. 6). Mogą znaleźć zastosowanie na lekcjach z działu „Obserwacje astronomiczne i współczesne badania Wszechświata” (zakres rozszerzony: II. 1, II. 2, II. 3).