Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Architektura, sztuka i osiągnięcia techniczne Rzymian

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia przykłady sztuki rzymskiej, także użytkowej;

• charakteryzuje najsłynniejsze rzymskie budowle;

• omawia wkład Rzymian w rozwój techniki;

• wyjaśnia, w jaki sposób budowane były rzymskie miasta;

• tłumaczy znaczenie takich pojęć jak: amfiteatr, bazylika, kuria, cyrk, akwedukt, termy, willa.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Architektura, sztuka i osiągnięcia techniczne Rzymian”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z treścią sekcji „Przeczytaj” i wykonanie ćwiczenia 1 i 2 w sekcji „Sprawdź się”.

2. Chętni lub wybrani uczniowie przygotowują prezentacje na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”. Nauczyciel rozdziela zagadnienia, poszczególne osoby powinny się skupić na wybranej części tematu: 1. sztuce rzymskiej, 2. architekturze rzymskiej, 3. osiągnięciach technicznych Rzymian.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat lekcji, nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia cele lekcji.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. sprawdza, kto wykonał zadane ćwiczenie. Może wyświetlić odpowiedzi uczniów na tablicy interaktywnej. Prosi wybranego ucznia o uzasadnienie swojego rozwiązania.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji efektów pracy w domu wybranych uczniów. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje.

2. Praca z multimedium („Schemat interaktywny”). Wybrana osoba czyta polecenie 1: „Rozpoznaj i opisz charakterystyczne rzymskie budowle, które widać na makiecie Rzymu w IV w., ale nie ma o nich mowy w opisie makiety” z sekcji „Schemat interaktywny”. Po zapoznaniu się z materiałem uczniowie dzielą się na cztero- lub pięcioosobowe grupy i opracowują odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi – np. mury miejskie, mosty, akwedukty, łuki triumfalne, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje.

3. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 2: bazują na schemacie interaktywnym i zaprezentowanych budowlach, opisują formy spędzania czasu wolnego w Rzymie IV w. Wybrany uczeń udziela odpowiedzi, pozostali uczniowie mogą dopowiadać ważne, a pominięte informacje.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują w grupach ćwiczenia 3, 4 i 5: analizują ilustracje i tekst źródłowy, następnie wylosowana grupa prezentuje swoje rozwiązania. Pozostałe grupy komentują i uzupełniają informacje.

5. Ćwiczenie 6, jako ostatnie, uczniowie wykonują indywidualnie. Ponownie nauczyciel udostępnia uczestnikom zajęć przez platformę edukacyjną jego treść. Nauczyciel sprawdza przez platformę udzielone odpowiedzi. Następnie zachęca uczniów do uzasadniania swoich wyborów podczas dyskusji w parach.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

M. Beard, SPQR. Historia starożytnego Rzymu, tłum. N. Radomski, Poznań 2016.

M. Jaczynowska, M. Pawlak, Starożytny Rzym, Warszawa 2011.

Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012.

C. Wells, Cesarstwo rzymskie, tłum. T. Duliński, Warszawa 2005.

J. Wielowiejski, Na drogach i szlakach Rzymian, Warszawa 1984.

A. Wypustek, Imperium szamba, ścieku i wychodka, Warszawa 2018.

P. Zanker, August i potęga obrazów, tłum. L. Olszewski, Poznań 1999.

A. Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2010.

A. Ziółkowski, Historia Rzymu, Poznań 2004.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie na podstawie sekcji „Schemat” przygotowują prezentację multimedialną będącą podsumowaniem lekcji.