Autor: Stanisław Mrozowicz

Przedmiot: Historia

Temat: Polska wraca na mapy. Traktat wersalski

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia uczestników polskiej delegacji podczas rozmów we Francji;

• omawia oczekiwania strony polskiej odnośnie do granic państwa polskiego;

• przedstawia decyzje traktatu wersalskiego w stosunku do powstającego państwa polskiego;

• wyjaśnia takie pojęcia jak: traktat wersalski, mały traktat wersalski, Komitet Narodowy Polski, Rada Ambasadorów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Polska wraca na mapy. Traktat wersalski”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z treścią sekcji „Przeczytaj” i wykonanie ćwiczeń 1 oraz 6 w sekcji „Sprawdź się”.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla uczniom temat i cele zajęć zawarte w sekcji „Wprowadzenie”.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem i wykonał zadane ćwiczenia. Może wyświetlić odpowiedzi uczniów na tablicy interaktywnej. Prosi wybranego ucznia o uzasadnienie swojego rozwiązania.

3. Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej? Uczniowie powinni podsumować przebieg I wojny światowej, kwestię polską podczas tych zmagań militarnych oraz formowanie się pierwszych ośrodków władzy polskiej.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi wybranego ucznia o przedstawienie okoliczności udziału polskiej delegacji w rozmowach pokojowych we Francji oraz oczekiwań strony polskiej odnośnie do granic. W razie potrzeby uzupełnia informacje.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel poleca, aby uczniowie zapoznali się z mapą interaktywną, odtwarza krótki film dokumentalny. Następnie wybrana osoba czyta polecenie 2: „Wyjaśnij, z czego wynikały skrajnie różne reakcje na zakończenie I wojny światowej we Francji i w Niemczech”. Uczniowie w parach wykonują zadanie w oparciu o wskazówki zawarte w mapie.

3. Polecenie 3 uczniowie wykonują w małych (cztero- lub pięcioosobowych) grupach. Analizują zagrożenia, jakie niosły ze sobą postanowienia traktatu wersalskiego dla Polski. Po ustalonym czasie wskazana grupa przedstawia swoją propozycję odpowiedzi, pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują, nauczyciel może dopowiadać istotne, a nieuwzględnione informacje.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia 3 i 4 w sekcji „Sprawdź się”. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi. Na koniec następuje wspólne omówienie poprawnych odpowiedzi na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem/nauczyłam się…

2. Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć oraz pracę uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia interaktywne 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

A. Czubiński, Historia Polski XX wieku, Poznań 2005.

A. Garlicki, Drugiej Rzeczpospolitej początki, Wrocław 1996.

J. Pajewski, Budowa Drugiej Rzeczypospolitej 1918−1926, Poznań 2007.

Powrót Polski na mapę Europy: sesja naukowa poświęcona 70. rocznicy Traktatu Wersalskiego, red. C. Bloch, Z. Zieliński, Lublin 1995.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z mapą interaktywną, aby podczas fazy realizacyjnej przejść już bezpośrednio do wykonywania poleceń. Mapa może być także wykorzystana w dalszych lekcjach dotyczących walk o granice II Rzeczypospolitej.