Sprawdź się
Przenieś w odpowiednie miejsca tabeli imiona i nazwiska uczestników paryskiej konferencji pokojowej.
premier, premier, prezydent, premier, prezes Komitetu Narodowego Polskiego, premier, minister spraw zagranicznych, Francja, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Włochy, Polska, Polska, Franklin Delano Roosevelt, Winston Churchill, Józef Piłsudski
| Przywódca | Pełniona funkcja | Kraj |
|---|---|---|
| premier | Francja | |
| premier | Wielka Brytania | |
| prezydent | Stany Zjednoczone | |
| premier | Włochy | |
| prezes Komitetu Narodowego Polskiego | Polska | |
| premier, minister spraw zagranicznych | Polska |
Zaznacz zdania, których prawdziwość można potwierdzić na podstawie poniższych map.
- Paryska konferencja pokojowa wprowadziła nowy ład polityczny w Europie.
- Traktat wersalski został zawarty między państwami zwycięskimi w I wojnie światowej a Niemcami.
- W traktacie wersalskim Niemcy uznawały niepodległość Czechosłowacji i Polski.
- Rosja nie wzięła udziału w paryskiej konferencji pokojowej.
- I wojna światowa doprowadziła do rozpadu imperiów.
- Po I wojnie światowej Nadrenia została zdemilitaryzowana.
- Na mocy traktatu wersalskiego Francja odzyskała obszary utracone w 1871 r., tj. Alzację i północno-wschodnią Lotaryngię.
- W wyniku przegranej w I wojnie światowej Niemcy straciły swoje kolonie.
Zapoznaj się z mapami, a następnie wykonaj polecenie.
Wskaż zdania prawdziwe i fałszywe.
| Zdanie | Prawda | Fałsz |
| Ostateczny kształt granicy wschodniej został określony w traktacie wersalskim. | □ | □ |
| Na ziemiach przyłączonych do II Rzeczypospolitej na mocy traktatu wersalskiego dominowała ludność polska. | □ | □ |
| Najliczniejszymi mniejszościami narodowymi na terenach przyłączonych do Polski na mocy traktatu wersalskiego byli Ukraińcy, Żydzi i Niemcy. | □ | □ |
| Rozwój gospodarczy ułatwiał Polsce dostęp do morza, a utrudniał brak własnego portu. | □ | □ |
| Polakom udało się zrealizować marzenia o kraju w granicach przedrozbiorowych. | □ | □ |
Przyporządkuj warunki traktatu wersalskiego do państw, które zobowiązały się je spełnić. Nazwy państw zostały celowo usunięte z treści źródła, a pisownię zmodernizowano.
Art. 95. W przeciągu najdalej 15 dni od chwili uprawomocnienia się niniejszego Traktatu wojska i władze [tego kraju] ustąpią z obszaru wyżej opisanego [Prus Wschodnich], wstrzymując się podczas tej ewakuacji od wszelkich rekwizycji w pieniądzach lub naturze i od wszelkich zarządzeń, mogących narazić na szwank interesy materialne kraju., Art. 87. Jak to już uczyniły Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone, [państwo to] uznaj[e] zupełną niepodległość Polski., Art. 89. [Państwo to] obowiązuje się udzielić wolności tranzytu osobom, towarom, okrętom, statkom, wagonom i transportom pocztowym, przechodzącym tranzytem z Prus Wschodnich do reszty [sąsiedniego państwa] lub odwrotnie […]., Art. 90. [Państwo to] obowiązuje się pozwolić na wywóz do [drugiego państwa] produktów kopalnianych z całej części Śląska Górnego, odstąpionej [mu] na mocy niniejszego Traktatu. Produkty te będą wolne od wszelkich opłat wywozowych i wszelkich innych ciężarów lub ograniczeń wywozowych., Art. 254. Mocarstwa, którym zostały odstąpione terytoria […], będą obowiązane, z zastrzeżeniem przepisów art. 255, wziąć na siebie zapłatę: <br/> 1) Części Długu [państwa, którego ziemie zajęły] […].</strong></strong>, Art. 88. [Państwo to] już obecnie oświadcza, że zrzeka się na rzecz [drugiego państwa] wszystkich praw i tytułów do części Górnego Śląska, położonej poza linią graniczną, określoną na podstawie plebiscytu przez Główne Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone., Art. 93. [Państwo to] przyjmuje postanowienia, które Główne Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone uznają za konieczne dla ochrony w [tym państwie] interesów mieszkańców, różniących się od większości ludności rasą, językiem lub religią, i godzi się na zamieszczenie tych postanowień w Traktacie z tymi Mocarstwami., Art. 100. [Państwo to] zrzeka się na rzecz Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych wszystkich praw i tytułów do terytorium, objętego przez następujące granice: od morza Bałtyckiego na południe aż do punktu zetknięcia się głównych koryt żeglownych Nogatu i Wisły (Weichsel).
| Niemcy | |
|---|---|
| Polska |
W art. 93 traktatu wersalskiego Polska zapewniała zamieszkującym ją mniejszościom prawa i swobody. Szczegóły precyzował podpisany tego samego dnia tzw. mały traktat wersalski. Na jego mocy osoby, które czuły się dyskryminowane, mogły odwoływać się do Ligi Narodów z pominięciem sądów krajowych. W Europie analogiczne traktaty podpisały jedynie: Rumunia, Grecja, Czechosłowacja, Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców. Wyjaśnij, dlaczego opinia publiczna w Polsce mogła uznawać traktat mniejszościowy za krzywdzący.
Na podstawie osi czasu wyjaśnij, dlaczego w czasie konferencji pokojowej w Paryżu zabrakło reprezentacji Rosji, i wytłumacz, co to oznaczało dla Polski.
Zaproponuj tezę, którą można postawić na podstawie poniższego fragmentu opracowania historycznego.
[Postawa rządu francuskiego] streszczała się w dążeniu do maksymalnego osłabienia Niemiec – na ile to tylko będzie możliwe. Wszystko to po to, aby nie odzyskały one wiodącego stanowiska w kontynentalnej Europie i aby trudniej im było pomyśleć w przyszłości o skutecznym rewanżu za klęskę poniesioną w roku 1918. Nie mogło to nastąpić inaczej jak na drodze przyłączenia przynajmniej dużej części ziem polskich zagarniętych w rozbiorach przez Prusy do odrodzonej Polski, a ponadto przyznanie jej jeszcze Górnego Śląska. [...]
Na rzecz Polski działał jeszcze jeden czynnik. Otóż stanowiła ona geopolityczny bufor między bolszewicką Rosją a ogarniętą przez zbrojne wystąpienia komunistyczne Rzeszą Niemiecką. Połączenie sił obydwu tych rewolucji niosło Europie duże niebezpieczeństwo. [...]
Brytyjski imperialny punkt widzenia sprzeciwiał się tworzeniu małych państw narodowych. Akceptowano je z przymusu, jeśli już stały się nieuniknioną rzeczywistością. Zasadniczą motywacją rządu brytyjskiego, którego stanowisko w przedmiocie wielkich zagadnień międzynarodowych zostało silnie podporządkowane zapatrywaniom osobistym premiera Lloyd George’a, była nie tyle obrona „równowagi sił” w Europie, ile przede wszystkim niedopuszczenie do nadmiernego osłabienia Niemiec, tak aby nie stworzyć z nich „zdegradowanego mocarstwa” i nie przygotować w ten sposób nowej wojny europejskiej. [...]
Niemcy i Rosja (w przyszłości niekomunistyczna) nie powinny być nadmiernie poszkodowane na rzecz nowego państwa polskiego. To poszkodowanie – im większe by ono było – jawiło się twórcom polityki brytyjskiej podstawową przesłanką do zbliżenia Berlin‑Moskwa w przyszłości. Zbliżenie takie zaś oznaczałoby nieuniknioną wojnę na wielką skalę. [...] Dla Brytyjczyków nie było potrzeby degradować Niemcy, usuwając je z grona wielkich mocarstw, skoro przegrały wojnę, utraciły flotę wojenną i miały oddać swego kolonie.
Źródło: Marek Kornat, Mocarstwa zwycięskie wobec sprawy polskiej u kresu Wielkiej Wojny, Muzeum Historii Polski, tekst dostępny online: muzhp.pl.
Traktat wersalski był wielkim zwycięstwem polskiej dyplomacji. Ustosunkuj się do tak postawionej tezy.