Dla nauczyciela
Scenariusz lekcji
Autor: Agnieszka Pieszalska
Przedmiot: biologia
Temat: Leukoplasty – plastydy zapasowe
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
omawia budowę leukoplastów;
wyjaśnia związek budowy z funkcją leukoplastów;
rozpoznaje na schemacie rodzaje amyloplastów;
przeprowadza obserwacje mikroskopowe leukoplastów;
wykonuje rysunek leukoplastów spod mikroskopu.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
IBSE;
nauczanie hybrydowe;
strategia eksperymentalno‑obserwacyjna.
Metody i techniki nauczania:
pogadanka;
analiza tekstu źródłowego;
skrzynka odkryć;
ćwiczenia mikroskopowe.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
materiał roślinny w „skrzynce odkryć”:
bulwa ziemniaka,
banan,
nasiona fasoli,
nasiona bobu,
nasiona słonecznika,
awokado.
Przed lekcją:
Przed planowaną lekcją nauczyciel przygotowuje trzy stanowiska pracy. Na każdym umieszcza „skrzynkę odkryć”, w której znajdują się:
stanowisko 1 – bulwa ziemniaka, banan;
stanowisko 2 – nasiona fasoli, nasiona bobu;
stanowisko 3 – nasiona słonecznika, awokado.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Uczniowie zapoznają się z wprowadzeniem do e‑materiału.
Nauczyciel pyta uczniów, dlaczego badacze wiążą wzrost roślin z amyloplastami. Uczniowie udzielają swobodnych odpowiedzi.
Nauczyciel przedstawia uczniom temat i cele lekcji.
Faza realizacyjna:
Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału.
Nauczyciel dzieli klasę na 3‑osobowe grupy i wyjaśnia uczniom zasady pracy: w „skrzynkach odkryć” znajduje się materiał roślinny; zadaniem uczniów jest określenie, jaki rodzaj leukoplastów występuje w poszczególnych okazach, oraz przygotowanie informacji na temat zidentyfikowanego typu leukoplastów. Prowadzący lekcję wyznacza czas pracy przy każdym stanowisku (5 min).
Każda z grup podchodzi do wyznaczonego stanowiska pracy i z przygotowanej skrzynki wyjmuje materiał roślinny. Dokonuje jego obserwacji. Następnie, korzystając z e‑materiału, uczniowie wspólnie przygotowują informacje dotyczące właściwego rodzaju leukoplastów.
Po upływie wyznaczonego czasu grupy przechodzą na kolejne stanowiska i przygotowują kolejne informacje.
Nauczyciel kontroluje pracę grup, wyjaśnia ewentualne wątpliwości. Uczniowie prezentują przygotowane informacje, uzupełniają braki, korygują błędy.
Uczniowie indywidualnie przeprowadzają obserwację mikroskopową zgodnie z instrukcją do wirtualnego laboratorium: Obserwacja amyloplastów w bulwie ziemniaka z użyciem płynu Lugola, Obserwacja amyloplastów w miąższu banana z użyciem płynu Lugola, Obserwacja amyloplastów kukurydzy z użyciem płynu Lugola. Dokumentują obserwację za pomocą rysunku biologicznego i zapisują stopień powiększenia mikroskopu (zob. materiały pomocnicze). Odnotowują swoje spostrzeżenia i wnioski. Nauczyciel ocenia ich poprawność.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zadaje pytanie, nawiązując do początku lekcji: „Dlaczego zdaniem naukowców wzrost roślin w kosmosie jest uzależniony od amyloplastów?”. Wskazany uczeń udziela odpowiedzi, uzasadniając ją.
Materiały pomocnicze:
Praca domowa
Wykonaj ćwiczenia interaktywne zawarte w e‑materiale.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania wirtualnego laboratorium:
Wirtualne laboratorium może również zostać wykorzystane podczas lekcji dotyczącej różnorodności budowy i funkcji plastydów lub materiałów zapasowych gromadzonych w komórkach.