Autor: Gabriela Iwińska

Temat: W jaki sposób zapisuje się wzory soli kwasów karboksylowych?

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

poziom podstawowy i rozszerzony

Wymagania ogólne

I. Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. Uczeń:

1) pozyskuje i przetwarza informacje z różnorodnych źródeł z wykorzystaniem technologii informacyjno‑komunikacyjnych.

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

4) wskazuje na związek między właściwościami substancji a ich budową chemiczną;

6) stosuje poprawną terminologię.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia zasady nazewnictwa soli kwasów karboksylowych;

• wyjaśnia, dlaczego w jonie karboksylanowym (RCOOIndeks górny --) uśrednia się wiązania między atomem węgla a atomami tlenu;

• proponuje wzory soli kwasów karboksylowych.

Strategie nauczania:

• strategia asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• analiza materiału źródłowego oraz ćwiczenia uczniowskie;

• dyskusja;

• technika zdań podsumowujących;

• burza mózgów;

• film;

• tarcza strzelnicza.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu;

• rzutnik multimedialny.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Dyskusja wprowadzająca, kierowana przez nauczyciela, która ma na celu zaciekawić uczniów poruszaną tematyką.

2. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele.

3. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą. Burza mózgów uczniów wokół tematu zajęć.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie przygotowują samodzielnie notatki z sekcji „Przeczytaj” e‑podręcznika. Następnie własnymi słowami opisują na forum, czego się dowiedzieli – jeden uczeń mówi, drugi uzupełnia, tak, by jak największa liczba osób mogła się wypowiedzieć.

2. W parach analizują film samouczek. Następnie, w ramach sprawdzenia wiadomości, samodzielnie rozwiązują zadania załączone do medium, a w swoich parach sprawdzają spójność wyników. Nauczyciel czuwa nad poprawnością rozwiązywanych zadań, zwraca uwagę na poprawność zapisywania wzorów soli kwasów karboksylowych i poprawne przypisywanie nazwy soli do wzoru sumarycznego tej soli oraz tłumaczy ewentualne niezrozumiałe kwestie.

3. Prowadzący wraz z uczniami wspólnie rozwiązują ćwiczenia od 6 do 8, zamieszczone w sekcji „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Tarcza strzelnicza. Celem tej metody jest bardzo szybkie uzyskanie informacji zwrotnej. Uczniowie na tarczy strzelniczej zawieszonej w sali lekcyjnej, z użyciem cenek, zaznaczają w skali od 0 do 10 swoje „strzały”. Koło można podzielić na części, w których oceniać można różne aspekty pracy, np. przydatność, atrakcyjność, stopień trudności materiału, zaangażowanie uczniów, zainteresowanie tematem, stopień opanowania zagadnienia wynikający z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji, itp. Nauczyciel może odnieść się do tego ogólnie na podsumowanie.

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:

   • Przypomniałem/łam sobie, że...

   • Co było dla mnie łatwe...

   • Czego się nauczyłem/łam...

   • Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zrobienie pozostałych ćwiczeń zawartych w e‑materiale oraz zadań w podręcznikach tradycyjnych/ zbiorach.

Materiały pomocnicze:

• podręczniki tradycyjne.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• „Film samouczek” uczniowie mogą wykorzystać przygotowując się do zajęć lub podczas lekcji powtórzeniowej.