Dla nauczyciela
Scenariusz lekcji
Autor: Zuzanna Szewczyk
Przedmiot: biologia
Temat: Woda – cząsteczka niezbędna dla życia
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje właściwości wody;
przyporządkowuje właściwościom wody ich funkcje biologiczne;
współpracuje z grupą;
weryfikuje fakty dotyczące znaczenia wody.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
wykład interaktywny;
mapa myśli;
rozwiązywanie problemów.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
arkusze papieru A2, flamastry.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Nauczyciel nawiązuje do tematu: Woda – cząsteczka niezbędna dla życia i przeprowadza burzę mózgów, pytając: „Czym jest woda?”, „Dlaczego jest ona niezbędna do życia?”. Uczniowie odpowiadają, wymieniając pomysły.
Uczniowie interpretują ilustrację okładkową, przedstawiającą lodowiec. Nauczyciel prosi wybranego ucznia o wykazanie jej powiązania z tematem.
Nauczyciel krótko omawia przebieg lekcji i przedstawia jej cele.
Faza realizacyjna:
Uczniowie zapoznają się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” e‑materiału. Następnie rozwiązują polecenie 1 do filmu samouczka, po czym zapoznają się z filmem i weryfikują swoją odpowiedź.
Nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup, zależnie od liczebności klasy. Każdej grupie przydziela zadanie opracowania jednej z właściwości wody (lista właściwości – zob. materiały pomocnicze) i jej znaczenia biologicznego w formie mapy myśli. Wyznacza czas pracy, rozdaje arkusze i flamastry. Nauczyciel poleca uczniom korzystanie z e‑materiału oraz filmu.
Uczniowie wykonują zadania w wyznaczonym czasie, po czym prezentują swoje opracowania na forum klasy.
Uczniowie, pracując w parach, wykonują polecenie 2 do filmu samouczka. Nauczyciel monitoruje pracę uczniów, w razie potrzeby naprowadza ich na prawidłowe rozwiązanie.
Uczniowie, pracując w parach, wykonują ćwiczenia od 6 do 9. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i formułują wspólne uzasadnienia. Nauczyciel monitoruje pracę uczniów, w razie potrzeby naprowadza ich na prawidłowy tok rozumowania. Chętni prezentują odpowiedzi na forum klasy.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się…”.
Nauczyciel dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji oraz wyjaśnia wątpliwości uczniów.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia od 1 do 5 zawarte w e‑materiale.
Materiały pomocnicze:
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu samouczka:
Film samouczek można wykorzystać na zajęciach poświęconych budowie chemicznej organizmów, funkcjonowaniu komórek, przystosowaniu ryb do życia w wodzie, krążeniu wody w przyrodzie. Film przydatny będzie również na lekcjach fizyki i chemii.