Scenariusz lekcji

Autor: Zuzanna Szewczyk

Przedmiot: biologia

Temat: Woda – cząsteczka niezbędna dla życia

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje właściwości wody;

• przyporządkowuje właściwościom wody ich funkcje biologiczne;

• współpracuje z grupą;

• weryfikuje fakty dotyczące znaczenia wody.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• wykład interaktywny;

• mapa myśli;

• rozwiązywanie problemów.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• arkusze papieru A2, flamastry.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Nauczyciel nawiązuje do tematu: Woda – cząsteczka niezbędna dla życia i przeprowadza burzę mózgów, pytając: „Czym jest woda?”, „Dlaczego jest ona niezbędna do życia?”. Uczniowie odpowiadają, wymieniając pomysły.

2. Uczniowie interpretują ilustrację okładkową, przedstawiającą lodowiec. Nauczyciel prosi wybranego ucznia o wykazanie jej powiązania z tematem.

3. Nauczyciel krótko omawia przebieg lekcji i przedstawia jej cele.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” e‑materiału. Następnie rozwiązują polecenie 1 do filmu samouczka, po czym zapoznają się z filmem i weryfikują swoją odpowiedź.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup, zależnie od liczebności klasy. Każdej grupie przydziela zadanie opracowania jednej z właściwości wody (lista właściwości – zob. materiały pomocnicze) i jej znaczenia biologicznego w formie mapy myśli. Wyznacza czas pracy, rozdaje arkusze i flamastry. Nauczyciel poleca uczniom korzystanie z e‑materiału oraz filmu.

3. Uczniowie wykonują zadania w wyznaczonym czasie, po czym prezentują swoje opracowania na forum klasy.

4. Uczniowie, pracując w parach, wykonują polecenie 2 do filmu samouczka. Nauczyciel monitoruje pracę uczniów, w razie potrzeby naprowadza ich na prawidłowe rozwiązanie.

5. Uczniowie, pracując w parach, wykonują ćwiczenia od 6 do 9. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i formułują wspólne uzasadnienia. Nauczyciel monitoruje pracę uczniów, w razie potrzeby naprowadza ich na prawidłowy tok rozumowania. Chętni prezentują odpowiedzi na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się…”.

2. Nauczyciel dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji oraz wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia od 1 do 5 zawarte w e‑materiale.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu samouczka:

Film samouczek można wykorzystać na zajęciach poświęconych budowie chemicznej organizmów, funkcjonowaniu komórek, przystosowaniu ryb do życia w wodzie, krążeniu wody w przyrodzie. Film przydatny będzie również na lekcjach fizyki i chemii.