Przyporządkuj właściwościom wody odpowiednie funkcje biologiczne. wysokie ciepło właściwe Możliwe odpowiedzi: 1. odporność słupa wody na rozerwanie umożliwiająca transport w kapilarach, 2. ochrona przed nagłymi zmianami temperatury otoczenia, 3. utrzymywanie na powierzchni małych organizmów, 4. umożliwianie organizmom pływania kohezja Możliwe odpowiedzi: 1. odporność słupa wody na rozerwanie umożliwiająca transport w kapilarach, 2. ochrona przed nagłymi zmianami temperatury otoczenia, 3. utrzymywanie na powierzchni małych organizmów, 4. umożliwianie organizmom pływania gęstość i lepkość Możliwe odpowiedzi: 1. odporność słupa wody na rozerwanie umożliwiająca transport w kapilarach, 2. ochrona przed nagłymi zmianami temperatury otoczenia, 3. utrzymywanie na powierzchni małych organizmów, 4. umożliwianie organizmom pływania duże napięcie powierzchniowe Możliwe odpowiedzi: 1. odporność słupa wody na rozerwanie umożliwiająca transport w kapilarach, 2. ochrona przed nagłymi zmianami temperatury otoczenia, 3. utrzymywanie na powierzchni małych organizmów, 4. umożliwianie organizmom pływania
Przyporządkuj właściwościom wody odpowiednie funkcje biologiczne. wysokie ciepło właściwe Możliwe odpowiedzi: 1. odporność słupa wody na rozerwanie umożliwiająca transport w kapilarach, 2. ochrona przed nagłymi zmianami temperatury otoczenia, 3. utrzymywanie na powierzchni małych organizmów, 4. umożliwianie organizmom pływania kohezja Możliwe odpowiedzi: 1. odporność słupa wody na rozerwanie umożliwiająca transport w kapilarach, 2. ochrona przed nagłymi zmianami temperatury otoczenia, 3. utrzymywanie na powierzchni małych organizmów, 4. umożliwianie organizmom pływania gęstość i lepkość Możliwe odpowiedzi: 1. odporność słupa wody na rozerwanie umożliwiająca transport w kapilarach, 2. ochrona przed nagłymi zmianami temperatury otoczenia, 3. utrzymywanie na powierzchni małych organizmów, 4. umożliwianie organizmom pływania duże napięcie powierzchniowe Możliwe odpowiedzi: 1. odporność słupa wody na rozerwanie umożliwiająca transport w kapilarach, 2. ochrona przed nagłymi zmianami temperatury otoczenia, 3. utrzymywanie na powierzchni małych organizmów, 4. umożliwianie organizmom pływania
11
Ćwiczenie 2
RAPM8r1RPrpdw
Wyjaśnij, na czym polega polarność wody i jakie ma znaczenie dla organizmów. (Uzupełnij).
Polarność to występowanie w cząsteczce chemicznej rozdziału ładunku na część dodatnią i ujemną.
W cząsteczkach wody ładunek dodatni jest przesunięty w stronę atomów wodoru, a ładunek ujemny – w stronę atomu tlenu. Sprawia to, że cząsteczka wody jest dipolem i może tworzyć np. wiązania wodorowe z innymi dipolami. Dzięki polarności woda jest uniwersalnym rozpuszczalnikiem substancji, np. w krwi czy soku roślinnym. Stanowi środowisko reakcji chemicznych w komórce. Wzajemne przyciąganie dipoli wody oraz przyciąganie jej cząsteczek przez powierzchnie naładowane elektrycznie powodują zjawisko kohezji, adhezji (umożliwia np. transport w naczyniach roślin) i napięcia powierzchniowego (pozwala drobnym organizmom poruszać się po powierzchni wody).
11
Ćwiczenie 3
Człowiek wydala wodę przez nerki (mocz), skórę (pot), drogi oddechowe i w kale. W ciągu doby traci w ten sposób ok. 2800 cmIndeks górny 33 wody. Przyjmij, że w bilansie wodnym u człowieka woda metaboliczna to 300 cmIndeks górny 33, a z pokarmem otrzymujemy 1000 cmIndeks górny 33.
RF6hh2qj7cGAY
Oblicz, ile szklanek wody powinno się przyjmować dziennie w napojach. (Uzupełnij).
Pojemność szklanki to 250 cmIndeks górny 33.
Utrata wody to 2800 cmIndeks górny 33, czyli tyle trzeba uzupełnić. Metabolizm zapewnia 300 cmIndeks górny 33 + pokarm 1000 cmIndeks górny 33, co daje 1300 cmIndeks górny 33. Różnicę, czyli 2800 – 1300 = 1500 cmIndeks górny 33 (6 szklanek), należy przyjąć w napojach.
Informacja do ćwiczeń 4 i 5
Napięcie powierzchniowe wody zmniejsza się wraz ze wzrostem temperatury. Tę właściwość można praktycznie wykorzystać w czynnościach takich jak mycie i pranie. Dodatek detergentu oddziałuje na napięcie powierzchniowe tak jak podgrzanie wody.
21
Ćwiczenie 4
R1LuFqtVJNSEB
Czym skutkuje wylewanie ścieków gospodarczych do zbiorników wodnych? (Uzupełnij).
Zastanów się, jakie substancje znajdują się w ściekach z kuchni i łazienki.
Detergenty i podwyższona temperatura powodują zmniejszenie napięcia powierzchniowego, wykorzystywanego np. przez nartniki lub rzęsę wodną. Wskutek tego organizmy te nie mogą funkcjonować (toną), co zaburza równowagę ekosystemu.
21
Ćwiczenie 5
R11AWWLHt2g2F
Dlaczego latem w południe trudno zaobserwować nartniki na stawie? (Uzupełnij).
Nartniki to owady, które potrafią poruszać się po powierzchni wody. Zastanów się, jakie zjawisko im to umożliwia i jak wpływa na nie letnie południe.
Podwyższona temperatura wody latem w południe sprawia, że spada jej napięcie powierzchniowe. Z tego powodu nartniki nie mogą się ślizgać po powierzchni wody i kryją się w cieniu pod roślinnością przy brzegu.
Informacja do ćwiczeń 6 i 7
Lód to zamarznięta woda o strukturze krystalicznej. Podczas topnienia energia z otoczenia powoduje wzrost ruchliwości cząsteczek i niszczenie ich uporządkowanej struktury. Zjawisko to występuje np. podczas rozmrażania warzyw.
RiN996wN1Pm5U2
Ćwiczenie 6
Ułóż poprawne zdanie. 1. Podczas topnienia lodu gęstość wody rośnie, 2. lód utracił swoją strukturę, 3. cząsteczki wody zbliżają się do siebie, 4. Podczas topnienia lodu gęstość wody spada, ponieważ 1. Podczas topnienia lodu gęstość wody rośnie, 2. lód utracił swoją strukturę, 3. cząsteczki wody zbliżają się do siebie, 4. Podczas topnienia lodu gęstość wody spada.
Ułóż poprawne zdanie. 1. Podczas topnienia lodu gęstość wody rośnie, 2. lód utracił swoją strukturę, 3. cząsteczki wody zbliżają się do siebie, 4. Podczas topnienia lodu gęstość wody spada, ponieważ 1. Podczas topnienia lodu gęstość wody rośnie, 2. lód utracił swoją strukturę, 3. cząsteczki wody zbliżają się do siebie, 4. Podczas topnienia lodu gęstość wody spada.
21
Ćwiczenie 7
R1Pep3tj5XWWR
Wyjaśnij, jaki wpływ na komórki ma zamrażanie, uwzględniając zmiany ich objętości. (Uzupełnij).
Czy lód zwiększa czy zmniejsza swoją objętość w stosunku do wody w stanie ciekłym?
Woda, zamarzając, zwiększa swoją objętość. Ponieważ głównym składnikiem komórek jest woda, jej przejście w fazę stałą powoduje rozrywanie (zniszczenie) struktury komórek.
31
Ćwiczenie 8
RqjimmWEwBQMX
Jakie siły powodują, że woda płynie od korzeni do liści, wbrew sile grawitacji? (Uzupełnij).
Przypomnij sobie zjawiska fizyczne związane z przyciąganiem cząsteczek wody oraz jej cechę, która to umożliwia.
Polarność wody sprawia, że jej cząsteczki przyciągają się wzajemnie (siły kohezji, spójności) i są przyciągane przez powierzchnie naładowane elektrycznie (adhezja, przyleganie). Woda w naczyniach wiązek przewodzących jest „wypychana” z dołu przez parcie korzeniowe, a zasysana od góry przez zmniejszone ciśnienie w efekcie transpiracji przez liście. Dzięki siłom kohezji słup wody w naczyniach nie rozrywa się, a dzięki adhezji przylega do ścian naczyń.
31
Ćwiczenie 9
Pantofelki żyjące w słodkowodnej hodowli sianowej przeniesiono do roztworu cukru, hipertonicznego względem nich. U orzęsków do regulacji poziomu wody w komórce służą wodniczki tętniące.
RwPbghMXVL67L
Wyjaśnij, jak zmieni się aktywność wodniczek tętniących u pantofelków w nowym środowisku. (Uzupełnij).
Zastanów się, na czym polega regulacyjna funkcja wodniczek i przypomnij sobie, co oznacza pojęcie roztwór hipertoniczny.
W hodowli sianowej woda ze środowiska osmotycznie napływa do wnętrza komórki pantofelka, ponieważ stężenie roztworu wewnątrzkomórkowego słodkowodnych pantofelków jest wyższe niż stężenie roztworu wokół nich. W związku z tym wodniczki tętniące muszą usuwać nadmiar wody z komórki. W roztworze cukru stężenie substancji jest większe niż w komórce (roztwór hipertoniczny), czyli woda osmotycznie wypływa z komórki i wodniczki zmniejszają aktywność.