Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Anzelm contra Tomasz

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Zrekonstruujesz krytycznie argumenty kosmologiczne i teleologiczne św. Tomasza

• Scharakteryzujesz kontekst filozoficzny pięciu dróg św. Tomasza (koncepcję Boga i człowieka)

• Zrekonstruujesz krytycznie argumenty św. Anzelma

• Dokonasz porównania oraz ocenisz dowody na istnienie Boga

Cele opracyjne. Uczeń:

• rekonstruuje argumenty na instnienie Boga św. Anzelma z Canterbury;

• analizuje argumenty św. Tomasza: argument kosmologiczny i teleologiczny;

• porównuje i ocenia dowody na istnienie Boga św. Anzelma i św. Tomasza;

• analizuje tekst źródłowy: Proslogion (rozdz. 2. Bóg naprawdę jest).

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Anzelm kontra Tomasz”. Prosi uczestników o zapoznanie się przed zajęciami z tekstem w sekcji „Przeczytaj”. Uczniowie mają za zadanie w grupach 4‑osobowych przygotować plakaty/koleże/memy, w których przedstawią zagadnienia związane ze scholastyką i tomizem.

Faza wprowadzająca:

1. Przedstawienie wyświetlonego na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika tematu lekcji i celów zajęć. Wspólne ustalenie kryteriów sukcesu.

2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji. Prosi poszczególne grupy, aby na forum klasy zaprezentowały efekty pracy w domu. Uczniowie powinni uzasadnić dobór środków, za pomocą których przedstawili pojęcia.

Faza realizacyjna:

1. Mapa myśli. Nauczyciel zapisuje na tablicy temat mapy myśli: dowody na istnienie Boga. Od niego prowadzi dwa ramiona: św. Anzelm i św*. Tomasz*. Następnie prosi uczniów, aby pojedynczo podchodzili do tablicy i zapisali jedno, ich zdaniem, najważniejsze pojęcie związane z tematem lekcji. Uczniowie każdorazowo uzasadniają swoje wybory. Jeżeli jest to potrzebne, nauczyciel uzupełnia informacje.

2. Praca z multimedium: Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium w sekji „Schemat interaktywny”. Uczniowie odczytują polecenie: Przeanalizuj dowody na istnienie Boga przedstawione przez Anzelma i Tomasza. Na tej podstawie wynotuj, jakie widzisz między nimi podobieństwa i różnice i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Nauczyciel wyświetla treść ćwiczeń 1‑3. Uczniowie pracują nad odpowiedziami indywidualnie.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie w parach opracowują quiz sprawdzający wiedzę z całej lekcji. Po określonym czasie wymieniają się przygotowanymi pytaniami z inną parą uczniów. Następnie wspólnie komentują swoje odpowiedzi.

2. Zalogowany na platformę nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Każdy uczeń ma dokończyć zdanie, odwołując się do wyświetlonych treści: Zaczynam się zastanawiać...

3. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Ćwiczenia interaktywne nr 4‑8.

Materiały pomocnicze:

• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 2005.

• Dlaczego filozofia? Filozofia a świat współczesny, doświadczenia źródłowe, drogi do filozofii, „Filo‑Sofija” 26(2014/3), s. 237–256.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Ilustracja interaktywna” do podsumowania lekcji.