Dla nauczyciela
Autor: Kamil Brewiński‑Mączka
Przedmiot: Język polski
Temat: Nawiązania do stylu barokowego w liryce Eugeniusza Tkaczyszyna‑Dyckiego
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
przypomina sobie, na czym polegał barokowy koncept,
wskazuje elementy stylu barokowego w wierszach Eugeniusza Tkaczyszyna‑Dyckiego,
interpretuje utwory Eugeniusza Tkaczyszyna‑Dyckiego w kontekście wierszy poetów barokowych.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
burza mózgów.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Nawiązania do stylu barokowego w liryce Eugeniusza Tkaczyszyna‑Dyckiego”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” oraz „Mapą myśli”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Lekcja rozpoczyna się od dyskusji wprowadzającej. Nauczyciel pyta: Jakie cechy charakterystyczne liryki barokowej pamiętacie? Uczniowie, wykorzystując metodę burzy mózgów, dokonują wspólnych ustaleń. Na tablicy powstaje mapa myśli, której środkowym polem jest: „Cechy liryki barokowej”.
Później wskazani lub chętni uczniowie odczytują głośno wiersze Eugeniusza Tkaczyszyna‑Dyckiego umieszczone w sekcji „Przeczytaj”.
Prowadzący zadaje pytania: Co zwróciło Waszą uwagę w wierszach Tkaczyszyna‑Dyckiego? Jakie nawiązania do stylu liryki barokowej zauważacie w przeczytanych utworach?”. Uczniowie dyskutują oraz wymieniają zauważone cechy stylu barkowego w liryce Eugeniusza Tkaczyszyna‑Dyckiego, wykorzystując informacje z e‑materiału.Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel prosi, by uczniowie zapoznali się z poleceniem 1 i 2 z sekcji „Mapa myśli”. Uczestnicy zajęć łączą się w pary i wykonują oba polecenia.
W drugiej części tej fazy lekcji uczniowie, pracując wciąż parach, wykonują ćwiczenia 1, 2 i 3.
Następnie połowa zespołów dwuosobowych w klasie wykonuje ćwiczenie 4 (interpretacja wiersza Sępa‑Szarzyńskiego), a druga połowa ćwiczenie 5 (interpretacja wiersza Tkaczyszyna‑Dyckiego). Później uczniowie porównują wnioski i tezy interpretacyjne i szukają punktów wspólnych oraz różnic w wymowie obu utworów. Nauczyciel udziela pomocy uczniom, jeśli jej potrzebują.
Faza podsumowująca:
Na koniec zajęć nauczyciel prosi wybranych uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach dowiedziałem się…, nauczyłem się...
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenie 7 lub 8 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Polonista w szkole, pod red. A. Janus‑Sitarz, Kraków 2004.
Witold Bobiński, Konteksty kulturowe w dydaktyce literatury, w: Polonista w szkole, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków 2004.
Marian Kisiel, Barok, fuga, śmierć, [w:] Świadectwa, znaki, Katowice 1998.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Mapa myśli”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.