Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Uroki humańskiej perły – Sofijówka Stanisława Trembeckiego
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
pozna okoliczności powstania parku Sofiówka w Humaniu;
dowie się, jaka była geneza poematu Stanisława Trembeckiego Sofijówka;
pozna genezę oraz charakter ogrodów w stylu angielskim;
przeanalizuje fragmenty Sofijówki, zwracając uwagę na zawarte w nich opisy natury oraz ich symbolikę.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem e‑podręcznika;
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
plakat.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu;
duże arkusze papieru, klej, nożyczki, zdjęcia ogrodów.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie zdjęć ciekawych ogrodów (mogą to być fotografie znanych w świecie ogrodów, jak i rodzinnych, przydomowych).
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel zadaje pytanie, jakie skojarzenia budzi słowo ogród oraz czy można je odczytać metaforycznie. Następnie prosi uczniów, aby korzystając z telefonów z dostępem do internetu, odnaleźli hasło ogród w różnych słownikach i podali wyjaśnienia tam zamieszczone. Uczniowie redagują notatki - wypisują pojęcia kojarzące się ze słowem ogród, dobierają wyrazy i wyrażenia bliskoznaczne
do podanych związków wyrazowych: rajski ogród, raj utracony, raj na ziemi, raj wymarzony, czuć się jak w raju, rajskie rośliny, rajski ptak.Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Uroki humańskiej perły – Sofijówka Stanisława Trembeckiego”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstami w sekcji „Przeczytaj”. Chętne osoby streszczają przeczytane informacje.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie plakatu na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj” oraz z wykorzystaniem zdjęć przyniesionych z domu.
Nauczyciel poleca, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie 1. i 2. z sekcji „Prezentacja multimedialna”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na grupy i opracowali odpowiedzi do poleceń. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.
Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia 1., 2. i 5. z sekcji „Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.
Nauczyciel wyświetla na tablicy po kolei ćwiczenia nr 3., 4., 6. i 7. Zespół klasowy zostaje podzielony na 4‑osobowe grupy, które rozwiązują zadania na czas. Najszybsza grupa przedstawia swoje propozycje i omawia je na forum klasy. Pozostali uczniowie weryfikują przedstawione odpowiedzi. Jeśli są one poprawne, grupa wygrywa.
Faza podsumowująca:
Ćwiczenie 8 uczniowie wykonują indywidualnie. Nauczyciel kontroluje wskazywane przez uczniów odpowiedzi. Następnie uczniowie w parach dyskutują, porównując swoje odpowiedzi na forum klasy.
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Praca domowa:
Zastanów się, czy współczesne ogrody i parki są tylko miejscem relaksu i odpoczynku, czy też kryją w sobie opowieść o kondycji człowieka i jego związkach z naturą. Swoją odpowiedź uzasadnij, formułując dwa argumenty.
Stwórz literacką opowieść o ogrodzie, która w sensie metaforycznym byłaby wykładnią stosunku współczesnego człowieka do natury.
Materiały pomocnicze:
Agnieszki Warnke, Jak opowiadają ogrody?, dostępny w internecie: https://culture.pl/pl/artykul/jak-opowiadaja-ogrody [dostęp 7.05.2021 r.].
Wojciech Brzozowski, Joanna Jagiełło, Od „Zofiówki” do національного дендрологічного парка „софіївка”. Historia, przekształcenia i rewaloryzacja ogrodu pięknej Bitynki, „Rocznik Historii Sztuki” 2018 (XXXVI).
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Prezentacja multimedialna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.