Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Uroki humańskiej perły – Sofijówka Stanisława Trembeckiego

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• pozna okoliczności powstania parku Sofiówka w Humaniu;

• dowie się, jaka była geneza poematu Stanisława Trembeckiego Sofijówka;

• pozna genezę oraz charakter ogrodów w stylu angielskim;

• przeanalizuje fragmenty Sofijówki, zwracając uwagę na zawarte w nich opisy natury oraz ich symbolikę.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem e‑podręcznika;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• plakat.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu;

• duże arkusze papieru, klej, nożyczki, zdjęcia ogrodów.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie zdjęć ciekawych ogrodów (mogą to być fotografie znanych w świecie ogrodów, jak i rodzinnych, przydomowych).

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel zadaje pytanie, jakie skojarzenia budzi słowo ogród oraz czy można je odczytać metaforycznie. Następnie prosi uczniów, aby korzystając z telefonów z dostępem do internetu, odnaleźli hasło ogród w różnych słownikach i podali wyjaśnienia tam zamieszczone. Uczniowie redagują notatki - wypisują pojęcia kojarzące się ze słowem ogród, dobierają wyrazy i wyrażenia bliskoznaczne
   do podanych związków wyrazowych: rajski ogród, raj utracony, raj na ziemi, raj wymarzony, czuć się jak w raju, rajskie rośliny, rajski ptak.

2. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Uroki humańskiej perły – Sofijówka Stanisława Trembeckiego”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstami w sekcji „Przeczytaj”. Chętne osoby streszczają przeczytane informacje.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie plakatu na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj” oraz z wykorzystaniem zdjęć przyniesionych z domu.

2. Nauczyciel poleca, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie 1. i 2. z sekcji „Prezentacja multimedialna”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na grupy i opracowali odpowiedzi do poleceń. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

3. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia 1., 2. i 5. z sekcji „Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

4. Nauczyciel wyświetla na tablicy po kolei ćwiczenia nr 3., 4., 6. i 7. Zespół klasowy zostaje podzielony na 4‑osobowe grupy, które rozwiązują zadania na czas. Najszybsza grupa przedstawia swoje propozycje i omawia je na forum klasy. Pozostali uczniowie weryfikują przedstawione odpowiedzi. Jeśli są one poprawne, grupa wygrywa.

Faza podsumowująca:

1. Ćwiczenie 8 uczniowie wykonują indywidualnie. Nauczyciel kontroluje wskazywane przez uczniów odpowiedzi. Następnie uczniowie w parach dyskutują, porównując swoje odpowiedzi na forum klasy.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Zastanów się, czy współczesne ogrody i parki są tylko miejscem relaksu i odpoczynku, czy też kryją w sobie opowieść o kondycji człowieka i jego związkach z naturą. Swoją odpowiedź uzasadnij, formułując dwa argumenty.

2. Stwórz literacką opowieść o ogrodzie, która w sensie metaforycznym byłaby wykładnią stosunku współczesnego człowieka do natury.

Materiały pomocnicze:

• Agnieszki Warnke, Jak opowiadają ogrody?, dostępny w internecie: https://culture.pl/pl/artykul/jak-opowiadaja-ogrody [dostęp 7.05.2021 r.].

• Wojciech Brzozowski, Joanna Jagiełło, Od „Zofiówki” do національного дендрологічного парка „софіївка”. Historia, przekształcenia i rewaloryzacja ogrodu pięknej Bitynki, „Rocznik Historii Sztuki” 2018 (XXXVI).

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Prezentacja multimedialna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.