Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Wojenne plany Stalina. Ostatnie dni pokoju

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje politykę międzynarodową ZSRS w okresie międzywojennym.

• wyjaśnia, dlaczego ZSRS wspierał zbrojenia Niemiec w okresie pomiędzy I a II wojną światową.

• przedstawia główne założenia planu Józefa Stalina wobec Trzeciej Rzeszy oraz państw sąsiednich.

• omawia etapy zacieśnania relacji między ZSRS a Trzecią Rzeszą oraz przedstawia okoliczności zakończenia tej współpracy.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Wojenne plany Stalina. Ostatnie dni pokoju”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Chętni/wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Przybliżenie przez nauczyciela wyświetlonych na tablicy: tematu i celów lekcji. Omówienie planowanego przebiegu zajęć.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu (określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu). Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji efektów pracy w domu wybranych uczniów. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje.

2. Praca z pierwszym multimedium („Film”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie nr 2: „Wskaż różnice między polityką państw zachodnich a polityką III Rzeszy i ZSRS po konferencji w Monachium”. Poleca uczniom, aby podzielili się na 4‑osobowe grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Uczniowie zapoznają się zdrugim z filmów. Każdy uczeń pracuje indywidualnie, samodzielnie przygotowując odpowiedź do polecenia nr 3: „Wskaż fundament polityki wojennej Stalina”. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Wojenne plany Stalina. Ostatnie dni pokoju” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Prowadzący omawia przebieg zajęć i pracę uczniów, ocenia przedstawione prezentacje.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. (Dla uczniów chętnych) Wykonaj polecenia: nr 3 z sekcji „Film” oraz nr 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

B. Musiał, Na Zachód po trupie Polski, Wydawnictwo Zysk i S‑ka, 2021.

C. Grzelak, Armia Stalina 1939‑1941 Zbrojne ramię polityki siły ZSRR, Wydawnictwo „Rytm”, Warszawa 2010.

M. E. David, Co wiedział Stalin, Wydawnictwo „Amber”, Warszawa 2004.

M. Sołonin,Czerwiec 1941. Ostateczna diagnoza, Wydawnictwo Rebis, Poznań 2015.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film” do przygotowania się do lekcji powtórkowej dotyczącej drogi ku II wojnie światowej.