Dla nauczyciela
Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Jak biurokracja wpływa na nasze życie?
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
III. Rozumienie siebie oraz rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów.
Uczeń:
5) diagnozuje problemy społeczno‑polityczne na poziomie lokalnym, państwowym, europejskim i globalnym oraz ocenia wybrane rozwiązania tych problemów i diagnozuje możliwość własnego wpływu na ich rozwiązanie.
Zakres rozszerzony
V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.
Uczeń:
1) charakteryzuje władzę jako zjawisko społeczne i rozróżnia rodzaje władzy; wykazuje specyficzne cechy władzy politycznej; charakteryzuje zjawisko legitymizacji władzy państwowej, odnosząc teorię Maxa Webera do współczesnych przykładów.
VIII. Modele sprawowania władzy.
Uczeń:
13) przedstawia zadania służby cywilnej i jej rolę w państwie demokratycznym oraz zasady postępowania urzędnika służby cywilnej w Rzeczypospolitej Polskiej.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje znaczenie administracji dla sprawnego funkcjonowania państwa;
ocenia problemy zbytniej biurokratyzacji dla załatwiania spraw obywatelskich;
analizuje poziom zbiurokratyzowania państw na przestrzeni dziejów i wpływ urzędników na życie obywateli.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
metoda dramy;
burza mózgów;
dyskusja.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.
2. Uczniowie są proszeni o zdefiniowanie z wykorzystaniem mapy myśli definicji pojęć: administracja publiczna, biurokratyzacja, urzędnik, petent.
Faza realizacyjna
1. Klasa dzieli się na czteroosobowe zespoły. Następnie nauczyciel informuje grupy, że będą pracować metodą dramy oraz wyjaśnia jej zasady.
Przedstawia temat: zadaniem każdej grupy będzie przygotowanie krótkiej wizyty w urzędzie, np. uzyskanie zgody na budowę domu, rejestracja firmy, uzyskanie zaświadczenia o zameldowaniu w celu głosowania poza miejscem zamieszkania.
Wyjaśnia technikę dramy: uczniowie wcielą się w różne role. Członkowie każdego zespołu zdecydują, jaką chcą przyjąć rolę: urzędnika bądź petenta stojącego w kolejce do urzędu.
Nauczyciel przekazuje instrukcje dotyczące sposobu wykonania zadań, uczniowie muszą zaplanować i przygotować swoje wypowiedzi i zaaranżować przestrzeń sceniczną. Podczas przygotowania grupy będą mogły korzystać z internetu. Uczniowie powinni też zapoznać się z rozwojem i znaczeniem administracji dla funkcjonowania państwa i społeczeństwa.
Następnie każda grupa odegra swoją scenkę przed resztą klasy.
2. Nauczyciel informuje, ile czasu grupy mają na przygotowanie dramy i jak długo mogą trwać scenki.
3. Grupy opracowują temat.
4. Uczniowie wraz z nauczycielem oglądają przygotowane przez grupy scenki. Po zakończeniu prezentacji uczniowie dzielą się wrażeniami, dyskutują, oceniają kolegów. Nauczyciel również podsumowuje występy uczniów.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie wypowiadają się na temat funkcjonowania urzędników i znaczenia urzędów dla funkcjonowania państwa i obywateli.
2. Podejmują dyskusję na temat roli urzędników i ich relacji wobec obywateli.
Praca domowa:
Uczniowie proszeni są o przygotowanie dokumentów do zarejestrowania jednosobowej firmy.
Materiały pomocnicze:
Biurokracja – podstawowe informacje, praca.pl.
Andrzej Zwoliński, Wzrost biurokracji – mnożenie problemów, opoka.org.pl.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Filmy mogą być wykorzystane jako inspiracja do przygotowania scenek.