Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Lewandowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Wyobrażenie ziemi, piekła, czyśćca i raju w Boskiej komedii
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
na podstawie analizy i interpretacji wybranego fragmentu Boskiej komedii Dantego charakteryzuje jedną z grup ludzi znajdujących się w zaświatach;
wyjaśnia, od czego zależą opisane w Boskiej komedii kary dla ludzi umieszczonych w piekle i czyśćcu;
interpretuje wybrane cytaty z Boskiej komedii, aby wyjaśnić ich przenośny sens;
ustala, jakie zadania mają aniołowie względem ludzi i Boga.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z Boską komedią Dantego. Przygotowują notatkę syntetyzującą wiedzę z lektury.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Podaj przykłady utworów, które wprowadzają koncepcje zaświatów. Omów ich charakterystykę.
Faza realizacyjna:
Kształcenie umiejętności analizowania i interpretowania utworów poetyckich. Uczniowie dzielą się na 4‑osobowe grupy i postępują według ustalonego trybu pracy:
– Wstępne rozpoznanie. Określenie nadawcy i odbiorcy wypowiedzi, typu liryki oraz sytuacji lirycznej.
– Określenie tematu utworu.
– Analiza środków stylistycznych. Zwrócenie uwagi na język i styl utworu, wskazywanie, nazywanie i określanie funkcji środków poetyckiego wyrazu.
– Ukształtowanie wypowiedzi. Określenie cech gatunkowych utworu i dominanty kompozycyjnej.
– Postawienie tezy interpretacyjnej i wspólna dyskusja z przywołaniem argumentów.
– Przywołanie kontekstów: historycznoliterackich, filozoficznych, estetycznych oraz wynikających z własnego doświadczenia ucznia.
Nauczyciel może wyznaczyć zdolnego ucznia do pomocy określonej grupie lub grupom uczniów (ekspert).Praca z multimedium. Nauczyciel prosi, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie: Sporządź dokładny opis jednego spośród zamieszczonych w galerii interaktywnej dzieł plastycznych. W opisie użyj cytatu z Boskiej komedii Dantego z sekcji „Ilustracja interaktywna”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca:
Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia 1‑3, a w parach - ćwiczenia 4‑10 z sekcji „Sprawdź się”. Po upływie wyznaczonego czasu nauczyciel prosi wybranych uczniów o przedstawienie odpowiedzi i weryfikuje ich poprawność.
Praca domowa:
Jednym z zagadnień podejmowanych przez teologów była kwestia wieczności piekła. Stanowisko zajmowane przez większość badaczy wskazywało na to, że kary w piekle nie mają końca, jednak pojawiały się też głosy opowiadające się za czasowym trwaniem piekła. Przeczytaj fragment Pieśni czwartej należącej do Piekła i napisz tekst do 120 słów, w którym odpowiesz na pytanie: Czy według Dantego piekło kiedyś zniknie?
Przerób analizowany w lekcji utwór poetycki na jedną z wybranych form: opowiadanie, sprawozdanie, sztuka teatralna.
Materiały pomocnicze:
https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/2802539,Kod‑Boskiej‑komedii‑i-inne‑tajemnice‑Dantego
https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Rocznik_Muzeum_Narodowego_w_Kielcach/Rocznik_Muzeum_Narodowego_w_Kielcach‑r2010‑t25/Rocznik_Muzeum_Narodowego_w_Kielcach‑r2010‑t25‑s205‑227/Rocznik_Muzeum_Narodowego_w_Kielcach‑r2010‑t25‑s205‑227.pdf
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Ilustracja interaktywna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.