Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Teksty do ćwiczeń

Dante Alighieri Piekło, Pieśń III, w. 34–72

A ja bez myśli stojąc i pamięci,                                                              rzekłem: – „Cóż to jest co słyszę struchlały?
Co to za ludzie takim bólem zjęci?”  
mistrzmistrzmistrz odpowie: – „Taki los dostały  
w udziale dusze smutne i mizerne  
tych, co bez hańby żyli i bez chwały.  
Przyszły tu między anioły niewierne,  
które się przeciw Bogu nie zwróciły  
i nie szły za Nim, lecz zostały bierne.  
Wygnane z niebios, których piękność ćmiły;  
piekło nie chciało przyjąć w swe otchłanie,  
bo z nich źli chluby nie mają, ni siły.”  
A ja znów: – „Co tak strasznego w ich stanie,  
że taką burzę podnoszą żałości?”  
Mistrz odrzekł: – „Krótko odpowiem. Ich trwanie  
tyle jest marne i pełne podłości,  
że łaknąc próżno śmierci co wyzwala,  
każdy z nich losu innego zazdrości.  
Ich smutna sława po ziemi się wala,  
przez sprawiedliwość i litość wzgardzona.  
Dość mowy o nich; patrz, i mijaj z dala.”  
Patrzę i widzę, jak wirem niesiona  
wielka chorągiew, wciąż się kręcąc, biegła,  
niegodna swoje rozwinąć znamiona.  
A za nią ciżbaciżbaciżba ludu tak rozległa,  
iż mi uwierzyć było rzeczą nową,  
że taka liczba śmiercią już poległa.  
Gdy rozpoznałem postać tę i ową,  
dostrzegłem także tego cień nieśmiałytego cień nieśmiały, / co przez nikczemność splamił się odmowątego cień nieśmiały,  
co przez nikczemność splamił się odmową.  
Pojąłem zaraz, że ten orszak cały  
składał się z grzesznych, co Bogu niemili,  
również niemili wrogom Jego chwały.  
Tych nieszczęśliwych, co nigdy nie żyli,  
tu obnażonych, kłuły straszne roje  
os i komarów, że aż krwią broczyli,  
a z krwią łzy razem przelewali swoje,  
co tak zmieszane, spod ich nogi chciwie  
wstrętnych robaków połykały zwoje.

1 Źródło: Dante Alighieri, Piekło, Pieśń III, w. 34–72, [w:] tegoż, Boska komedia, tłum. A. Świderska, Kęty 1999, s. 30–31.
mistrz
ciżba
tego cień nieśmiały, / co przez nikczemność splamił się odmową
Dante Alighieri Czyściec, Pieśń IV, w. 31–90

Szliśmy, gdzie skała w wąwóz się rozpada                                          ścianę pochyło skłaniając ku ścianie,
iż ręka nodze się w pomoc układa.  
[…]  
Szczyt był wyniosły, niedościgły okiem  
i spadał ścianą prawie że pionową.  
[…]
- Już tylko trochę, synu! - rzekł wesoło  
i palcem wskazał nieco wyżej drogi,  
gdzie występ skalny ścianę obiegł wkoło.  
Tak mi te słowa dodały ostrogi,  
że na czworaku z trudem się wdrapuję,  
aż na tym gzymsie postawiłem nogi.  
[…]
„Lecz powiedz, choć mię słabość moja wstydzi,  
zali nam długo iść? Bo szczyt ten sięga  
wyżej niżeli oko moje widzi.”  
Onci zaś do mnie: - „Taką jest potęga  
tajemna góry tej, że męczy zrazu,  
a zaś im wyżej, tym mniejsza mordęga.  
Przeto gdy będziesz po tych złomach głazu  
stąpał tak lekko jak łódź płynie z wodą,  
że szczyt już bliski, zrozumiesz od razu.”

2 Źródło: Dante Alighieri, Czyściec, Pieśń IV, w. 31–90, [w:] tegoż, Boska komedia, tłum. A. Świderska, Kęty 1999, s. 218–220.
Dante Alighieri Raj, Pieśń XXVIII, w. 31–90

I usłyszałem, jako chórom chóry 
śpiew podawały, tego czcząc, co trzyma 
i trzymać będzie w dłoni bieg natury.

OnaonaOna zaś, która jasnymi oczyma 
Czyta w mej duszy, rzekła: „Pierwsze koła 
zastęp SerafówSerafówSerafów i Cherubów ima;

Tak chyżo biegną, jako każde zdoła, 
aby się punktem zdać w świetlanym pędzie 
na wzór Onego, co je k’sobiek’sobiek’sobie.

Tamte zaś, co się toczą w dalszym rzędzie, 
miłości pewne, nazwę Tronów noszą i pierwszy 
trójkrąg nimi zawarty będzie.

Trza ci zaś wiedzieć, że onych rozkoszą jest to, 
że każdy najgłębiej spoziera 
tam, gdzie się wszystkie tęsknoty rozproszą.

[…]

Następna trójca blaskami kwitnąca 
w onej krainie, kędy wieczne maje,  
że StrzelecSerafówStrzelec liści i nocą nie strąca,

wciąż się Hosanna! pieśnią słyszeć daje 
na trzy melodie, które trzema dźwięczą 
tonami szczęścia, iż trójdźwięk powstaje.

W onej hierarchii trzy boskości wieńczą, 
bo: Panowania, Moce i Potęgi 
drugim trójkolem sferę przenajświętszą.

Dwa przedostatnie mieszczą w sobie kręgi 
wpierw Książąt, potem Archaniołów chóry; 
Igrzysk Anielskich są najwyższe łęgiłęgiłęgi.

One zastępy wciąż patrzą do góry, 
sięgając przy tym w dół, że wciąż do pana 
same ciągnione, bratnie ciągną wtórybratnie ciągną wtórybratnie ciągną wtóry.

3 Źródło: Dante Alighieri, Raj, Pieśń XXVIII, w. 31–90, [w:] tegoż, Boska komedia, tłum. A. Świderska, Kęty 1999, s. 218–220.
ona
Serafów
k’sobie
Strzelec
łęgi
bratnie ciągną wtóry
1
Pokaż ćwiczenia:
R6Txk5bqBT6oo1
Ćwiczenie 1
Zaznacz poprawne wyrazy lub grupy słów W Boskiej komedii Dantego każda z krain w zaświatach składa się z dziewięciu / siedmiu części. W piekle znajdują się kręgi / piętra; czyściec składa się z przedpiekla, tarasów oraz raju ziemskiego / przedniebia; natomiast w raju są sfery / planety.
R1MmIKBxDXZ071
Ćwiczenie 2
Dantego po zaświatach oprowadzają: Możliwe odpowiedzi: 1. Wergiliusz, 2. Beatrycze, 3. Merkury, 4. Charon, 5. diabły
RcGKgrn9KKtUk1
Ćwiczenie 3
W centrum piekła znajdują się: Możliwe odpowiedzi: 1. Kasjusz, Brutus i Judasz, 2. Kasjusz, Brutus i Cezar, 3. Merkury, Wenus, Mars, 4. Wergiliusz, Charon, Lucyfer
11
Ćwiczenie 4

Pieśni trzeciej opisano pewną kategorię ludzi słowami: „nieszczęśliwi, co nigdy nie żyli”. Zinterpretuj ten opis i wyjaśnij, jak można go zrozumieć.

R1NGGjYekOaAX
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5

W Apokalipsie św. Jana jeden z chrześcijańskich kościołów został określony następująco: Znam twoje czyny, że ani zimny, ani gorący jesteś. Obyś był zimny albo gorący!Indeks górny 111 Indeks górny koniec.

Sformułuj odpowiedź na pytanie, czy przywołany cytat można wykorzystać do charakterystyki osób przedstawionych w Pieśni trzeciej należącej do Piekła. Odpowiedź uzasadnij.

RQGl24o1Q7smM
(Uzupełnij).
1
11
Ćwiczenie 6

Ustosunkuj się do pytania, czy kara zadawana osobom, które nie potrafią dokonać odpowiednich wyborów moralnych, ma charakter wyłącznie duchowy? Odpowiedź uzasadnij, przywołując odpowiedni cytat.

RFIrW8pN9P4Cp
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 7

Ludzie niezdecydowani zostali umieszczeni w przedpieklu. Przedstaw przyczyny, które mogły zadecydować o tym, że znaleźli się oni na samym początku miejsca przeznaczonego dla potępionych dusz.

R1ZbZ3Raal0ZV
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 8

Pieśni czwartej należącej do Czyśćca Wergiliusz przedstawia górę, na którą mają się wspinać, słowami: Taką jest potęga / tajemna góry tej, że męczy zrazu, / a zaś im wyżej, tym mniejsza mordęga.Indeks górny 222 Indeks górny koniec.

Wyjaśnij, w jaki sposób te słowa charakteryzują cały czyściec.

R1PsotkFhLOK1
(Uzupełnij).
2
31
Ćwiczenie 9

Opisz główne zadanie aniołów i sposób, w jaki je realizują. W swojej wypowiedzi użyj odpowiednio dobranych cytatów.

R1GcBKmjqZLtJ
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 10

Umieść w odpowiednim kręgu nazwę chóru wymienionego w Boskiej komedii Dantego.

R1E87NJmyyFfM
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.

Umieść w odpowiednim kręgu (od 1 do 9) nazwę chóru wymienionego w Boskiej komedii Dantego.

R14rCj7xmGuh9
(Uzupełnij).
Praca domowa

Jednym z zagadnień podejmowanych przez teologów była kwestia wieczności piekła. Stanowisko zajmowane przez większość badaczy wskazywało na to, że kary w piekle nie mają końca, jednak pojawiały się też głosy opowiadające się za czasowym trwaniem piekła. Przeczytaj fragment Pieśni czwartej należącej do Piekła i napisz tekst do 120 słów, w którym odpowiesz na pytanie: Czy według Dantego piekło kiedyś zniknie?

Dante Alighieri Piekło, Pieśń IV, w. 31–69

Dobry mistrz do mnie zwrócił się: – „AzaliazaliAzali
Więc chcę, byś wiedział, zanim pójdziesz dalej,
że nie zgrzeszyły, jeno ich zasługi
nie wystarczają, bo chrztu święte zdroje
nie zlały na nich swej ożywczej strugi.
Zamknięte dla nich Kościoła podwoje,
nieznane wiary najsłodszej uśmiechy,
i między tymi właśnie miejsce moje...
Za te usterki, nie za inne grzechy,
tuśmy zesłani: kara nas nie tknęła,
lecz trwać bez wszelkiej trzeba nam pociechy.”
Ogromna boleść serce me ścisnęła,
gdym to usłyszał, pojąłem albowiem,
że ci, co wielkie dokonali dzieła,
onego kręgu skarani pustkowiem.
– „O, powiedz, mistrzu, powiedz mi mój panie –
nie spytasz, czyj ten duchów szereg długi?
rzekłem w nadziei, że się prawdy dowiem
niezaprzeczonej – zali przez staranie
cudze, lub własnych cnót żniwo obfite,
nikt stąd nie wyszedł, co świętym zostanie?”
On pojął moje pytanie ukryte
i rzekł: – „Śmierć ledwo mię w ten kraj przywiodła,
gdy zstąpił tutaj ÓwówÓw, co miał owite
skronie królewskim wieńcem, i niósł godła
zwycięstwa w ręku. Rodzica pierwszego
i jego syna, Abla, stąd wywiodła
ona mocarna dłoń; potem Noego,
oraz Mojżesza, co sam dawał prawa,
a był posłuszny. Izaakowego
OjcaIzaakowy ojciecOjca wybrała ta wola łaskawa,
Dawida króla, potem IzraelaIzraelIzraela
z ojcem, co musiał wyrzec się EzawaEzawEzawa
i z potomkami. Za nim szła RachelaRachelaRachela,
o którą siedem lat czynne orędzie
sprawował, służąc u jej rodziciela,
i wielu innych, by zasiedli w rzędzie
błogosławionych. Wiedz, że poza niemi,
żaden duch ludzki stąd zbawion nie będzie.

4 Źródło: Dante Alighieri, Piekło, Pieśń IV, w. 31–69, [w:] tegoż, Boska komedia, tłum. A. Świderska, Kęty 1999, s. 35–36.
azali
ów
Izaakowy ojciec
Izrael
Ezaw
Rachela