Autor: Marzenna Śliwka
Temat: Antygona w Nowym Jorku Janusza Głowackiego w obiektywie kamery Kazimierza Kutza
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Kształtowanie dojrzałości intelektualnej, emocjonalnej i moralnej uczniów.
2. Rozumienie historii literatury i dziejów kultury jako procesu, a także dostrzeganie roli czynników wewnętrznych i zewnętrznych wpływających na ten proces.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
6) rozpoznaje w tekstach literackich: ironię i autoironię, komizm, tragizm, humor, patos; określa ich funkcje w tekście i rozumie wartościujący charakter;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
16) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne i narodowe; określa ich rolę i związek z problematyką utworu oraz znaczenie dla budowania własnego systemu wartości.
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych;
2) analizuje strukturę tekstu: odczytuje jego sens, główną myśl, sposób prowadzenia wywodu oraz argumentację;
4) określa wpływ starożytnego teatru greckiego na rozwój sztuki teatralnej; rozumie pojęcie katharsis i charakteryzuje jego rolę w kształtowaniu odbioru dzieła;
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
II. Kształcenie językowe.
4. Ortografia i interpunkcja. Uczeń:
1) stosuje zasady ortografii i interpunkcji, w tym szczególnie: pisowni wielką i małą literą, pisowni łącznej i rozłącznej partykuły nie oraz partykuły -bym, -byś, -by z różnymi częściami mowy; pisowni zakończeń -ji, -ii, -i ; zapisu przedrostków roz-, bez-, wes-, wz-, ws-; pisowni przyimków złożonych; pisowni nosówek ( a, ę ) oraz połączeń om, on, em, en ; pisowni skrótów i skrótowców;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów;
IV. Samokształcenie.
1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;
2. porządkuje informacje w problemowe całości poprzez ich wartościowanie; syntetyzuje poznawane treści wokół problemu, tematu, zagadnienia oraz wykorzystuje je w swoich wypowiedziach;
Lektura obowiązkowa
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
2) rozumie pojęcie tradycji literackiej i kulturowej, rozpoznaje elementy tradycji w utworach, rozumie ich rolę w budowaniu wartości uniwersalnych;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
3) rozpoznaje nawiązania do tradycji biblijnej i antycznej w kulturze współczesnej;
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele lekcji. Uczeń:
dzieli się wrażeniami po obejrzeniu spektaklu Antygona w Nowym Jorku Kazimierza Kutza,
wskazuje podobieństwa i różnice między fragmentami utworu literackiego i jego wersją sceniczną,
charakteryzuje bohaterów sztuki Antygona w Nowym Jorku,
interpretujesz adaptację dokonaną przez Kazimierza Kutza,
wskazuje te elementy sztuki, które zostały wyeksponowane przez reżysera spektaklu.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
Formy pracy:
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcjach „Wprowadzenie” i „Przeczytaj”.
Uczniowie – po samodzielnej lekturze dramatu Janusza Głowackiego – oglądają spektakl w reżyserii Kazimierza Kutza.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel prosi o podzielenie wrażeniami na temat spektaklu. Uczniowie wypowiadają się na temat gry aktorskiej, scenografii, subiektywnego odbioru widowiska.
Prowadzący odtwarza przez głośniki tekst z polecenia 1 w sekcji „Audiobook”. Następuje cicha praca z tekstem – uczniowie wykonują zadanie.
Następuje odczytania polecenia 2. Uczniowie podają propozycje odpowiedzi, odwołując się do spektaklu Teatru Telewizji. Następuje krótka dyskusja. Faza realizacyjna:
Faza realizacyjna:
Praca w parach. Nauczyciel dzieli klasę na zespoły, przy czym w każdym zespole uczniowie pracują w parach. Następnie, po upływie określonego czasu, zespoły zbierają się, by podzielić się wnioskami z pracy w parach: gr. 1 – ćwiczenie 1, gr. 2 – ćwiczenie 2, gr. 3 – ćwiczenie 3, gr. 4 – ćwiczenie 4, gr. 5 – ćwiczenie 5, gr. 6 – ćwiczenie 6.
Prezentacja wniosków przez liderów.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zadaje pytania podsumowujące, np.: Która ze scen, według Was, jest szczególnie godna zapamiętania? Dlaczego? Jakie środki, którymi posłużył się reżyser, wpłynęły na Wasz odbiór spektaklu?
Praca domowa:
Uczniowie wykonuja jedno z poleceń do wyboru:
a) Napisz recenzję spektaklu Antygona w Nowym Jorku
b) Wykonaj ćw. 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Antygona w Nowym Jorku, reż. Kazimierz Kutz; wydanie książkowe płyty DVD z serii „Kocham Teatr”.
Kalina Bahneva, Dramat „Antygona w Nowym Jorku” Janusza Głowackiego. Aspekty adaptacji, Warszawa 2013.
Wskazówki metodyczne