Autor: Tomasz Malinowski

Temat: Prasa w Polsce po II wojnie światowej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VI. Społeczeństwo obywatelskie i kultura polityczna.

Uczeń:

14) charakteryzuje rolę współczesnych mediów w debacie publicznej; analizuje przebieg debaty publicznej na wybrany temat.

X. Kontrola władzy.

Uczeń:

2) podaje przykłady kontroli władzy przez media; analizuje – na współczesnych przykładach – przypadki ograniczania praw mediów; wyjaśnia rolę Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w Rzeczypospolitej Polskiej; wykazuje, że poziom krytycyzmu mediów często zależy od ich orientacji politycznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje historię prasy w PRL;

• wyjaśnia, czym jest tabloid;

• charakteryzuje aktualną sytuację prasy.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• śniegowa kula;

• mapa myśli;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Zespół klasowy zostaje podzielony na trzy grupy. Zadaniem każdej z nich jest przygotowanie prezentacji multimedialnej dotyczącej jednego tytułu prasowego z czasów PRL. Może to być „Trybuna Ludu”, „Sztandar Młodych”, „Dziennik Ludowy”, „Kurier Polski”, „Razem”, „Na przełaj” lub inny. Uczniowie gromadzą informacje na podstawie źródeł internetowych oraz archiwalnych egzemplarzy stosownych czasopism i gazet.

Faza wstępna:

1. Przedstawienie tematu „Prasa w zarysie – 1945–1989” i celów zajęć.

2. Śniegowa kula. Przygotowanie przez pary uczniów definicji monopolu prasowego. Następnie uczniowie łączą się w czwórki, porównują swoje pomysły, dyskutują i tworzą wspólną wersję propozycji. W kolejnym kroku łączą się w ósemki i coraz liczniejsze grupy, aż powstanie ogólnoklasowa wersja definicji. Chętna/wybrana osoba zapisuje propozycję na tablicy.

Faza realizacyjna:

1. Przedstawienie uczniowskich prezentacji. Po każdej z nich następuje omówienie: uczniowie mogą zadawać pytania prelegentom, weryfikować i uzupełniać informacje.

2. Zapoznanie z medium w sekcji „Prezentacja multimedialna”. Tworzenie notatki w formie mapy pojęć. Wykonanie poleceń i ćwiczeń dołączonych do materiału.

3. Praca w grupach z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w multimedium w sekcji „Linia chronologiczna” układają pytania do quizu dla innych grup. Następnie wspólnie określają zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Wybrana osoba dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską drużynę, np. ocenami z aktywności.

4. Wykonanie w parach ćwiczeń nr 5–8. Pary konsultują swoje rozwiązania z innymi i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.

2. Podsumowanie zajęć przez chętne/wybrane osoby.

Praca domowa:

1. Przygotuj kilka pytań dotyczących poruszanych na zajęciach zagadnień, których możesz się spodziewać na kartkówce.

Materiały pomocnicze:

• Dominika Rafalska, Zlikwidowane marzenia, 26.10.2006 r., tygodnikpowszechny.pl.

• Joanna Mikosz, Reklama prasowa – rodzaje i podrodzaje. Sposoby promocji prasy, „Acta Universitatis Lodziensis” 2011, nr 14/1.

• Jacek Kwaśniewski, Środki masowego niekomunikowania – prasa PRL, jacek.kwasniewski.org.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Schemat” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.