Rbnzo9Wee4FVe

Zdjęcie uśmiechniętego mężczyzny w okularach. Ubrany w marynarkę i koszulę. W rękach trzyma tablet. W tle widoczna jest przestrzeń magazynu, widać ułożone towary na półkach.

TOWAROZNAWSTWO

Opracowanie dla kwalifikacji HAN.01. Prowadzenie sprzedaży wyodrębnionej w zawodzie sprzedawca 522301, technik handlowiec 522305, technik księgarstwa 522306 oraz HAN.02 Prowadzenie działań handlowych wyodrębnionej w zawodzie technik handlowiec 522305.

Agnieszka Jeż, Anna Kowalska

konsultacja merytoryczna: Beata Belina

E‑book stworzony w ramach projektu „E‑materiały do kształcenia zawodowego:  obszar III – e‑materiały dla branży: handlowej, ekonomiczno‑administracyjnej”

Spis treści

1. Pojęcia związane z towaroznawstwem1Pojęcia związane z towaroznawstwem

2. Klasyfikacja towarów2Klasyfikacja towarów

   1. Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU 2008)

   2. Polska Klasyfikacja Działalności (PKD)

   3. Europejska Klasyfikacja Działalności (EKD)

   4. Nomenklatura Scalona (CN)

3. Jakość towarów i odbiór jakościowy towarów3Jakość towarów i odbiór jakościowy towarów

4. Wartość użytkowa towarów4Wartość użytkowa towarów

5. Charakterystyka towaroznawcza towarów żywnościowych i nieżywnościowych5Charakterystyka towaroznawcza towarów żywnościowych i nieżywnościowych

   1. Towary żywnościowe

   2. Towary nieżywnościowe

6. Wykaz wykorzystanych źródeł6Wykaz wykorzystanych źródeł

1. Pojęcia związane z towaroznawstwem

Towaroznawstwo to nauka zajmująca się badaniem i oceną właściwości użytkowych towarów oraz czynników wpływających na jakość oraz ich wartość użytkową.

Obszar zainteresowań tej dziedziny obejmuje całościowo „cykl życia produktu” począwszy od etapu projektowania, poprzez wytworzenie produktu, dystrybucję,  handel i użytkowanie aż po jego likwidację. 

Towaroznawstwo pozwala na odpowiednie kształtowanie jakości wytwarzanych produktów  oraz na ochronę podczas procesu pakowania, magazynowania oraz transportu. Wiąże się ze sprzedażą i marketingiem, dzięki czemu umożliwia określanie nowych jakościowych trendów rozwoju produktów.  

W ramach towaroznawstwa wyróżnia się subdyscypliny: ekologię produktów, zarządzanie jakością produktów, towaroznawstwo produktów spożywczych, towaroznawstwo produktów przemysłowych a także towaroznawstwo opakowań. 

Podstawowym pojęciem towaroznawstwa jest towar. Towary powstają w wyniku działalności człowieka lub są wydobywane, są użyteczne i podlegają obrotowi w celu sprzedaży lub wymiany. Towary mają wartość wymienną, są przeznaczone do sprzedaży i wymiany, a ich zadaniem jest zaspokojenie określonych ludzkich potrzeb. Dzięki swojej wartości użytkowej, czyli posiadanym właściwościom, towar jest przedmiotem społecznego zapotrzebowania.

Asortyment to zestawienie typów i gatunków towarów wytwarzanych przez różne zakłady przemysłowe (tzw. asortyment produkcyjny) albo pogrupowany zestaw towarów o wspólnych cechach, które są proponowane do sprzedaży przez sklepy, zakłady lub pośredników handlowych (tzw. asortyment handlowy).

Asortyment handlowy składa się z towarów tworzących branżę towarową, grupę towarową, podgrupę towarową i artykuły.

R13S4K2ivw83r

Grafika w schematyczny sposób ukazuje kategorie wchodzące w skład asortymentu handlowego. Największe koło jest opisane jako asortyment handlowy. Następnym elementem jest branża towarowa. Kolejną kategorią jest grupa towarowa, która dzieli się na podgrupy towarowe. Ostatnią kategorią są artykuły.

Branża towarowa – ogół towarów pochodzących z tej samej gałęzi produkcji, na ogół wytworzonych z tych samych surowców. Przykłady branż to spożywcza,  motoryzacyjna, czy odzieżowa. Z branż wydziela się grupy towarowe, które są zestawem towarów o podobnym pochodzeniu i przeznaczeniu. Przykładowo pieczywo jest grupą towarową wyłonioną z branży spożywczej. Z grup towarowych wyodrębnia się z kolei podgrupy towarowe, które są wyróżnione na podstawie różnic m.in. sposobu użytkowania lub surowca, z którego towar jest wykonany. Przykładem podgrupy towarowej może być pieczywo razowe. Artykuł jest najmniejszym elementem asortymentu handlowego. Artykuły, choć są zróżnicowane pod względem rodzaju, modelu, gatunku, koloru czy marki, mają wspólne przeznaczenie.

Z wytwarzaniem i sprzedażą towarów wiążą się pojęcia normy, jakości, wartości użytkowej, bezpieczeństwa produktu i odbioru jakościowego towaru.

Norma stanowi wytyczne, zasady i sposoby postępowania, które odnoszą się do różnego rodzaju działalności badawczej, produkcyjnej lub usługowej.

Jakość jest to zespół cech towaru zagwarantowanych normami lub innymi przepisami, decydujących o jego atrakcyjności dla konsumentów i zapewniających zaspokojenie ich potrzeb.

Produkt bezpieczny to produkt, który stwarza umiarkowane zagrożenie (bądź nie stwarza żadnego) dla użytkownika, biorąc pod uwagę czas korzystania z produktu, jego rodzaj czy sposób uruchomienia.

Wartość użytkowa to całokształt właściwości towaru i jego zdolność do zaspokojenia określonych ludzkich potrzeb. Towar poprzez swoją wartość użytkową staje się przedmiotem społecznego zapotrzebowania.

Odbiór jakościowy towaru stanowi zespół czynności zmierzających do stwierdzenia, czy towar dostarczony został zgodnie z zamówieniem, a jego stan jakościowy nie budzi zastrzeżeń - jest należycie zapakowany i oznakowany oraz ma dołączone niezbędne dokumenty i materiały towarzyszące, takie jak gwarancja, instrukcja obsługi itp. W wyniku odbioru jakościowego towaru, zapadają decyzje dotyczące zapłaty za niego, a następnie skierowania go do sprzedaży lub innego wykorzystania, a w razie potrzeby - późniejszej reklamacji.

Towaroznawstwo zajmuje się m.in.:

• rozpoznawaniem i badaniem towarów;

• kwalifikowaniem towarów do klasy jakościowej i gatunku;

• dokonywaniem oceny jakości towarów;

• dokonywaniem odbioru jakościowego towarów;

• dokonywaniem oceny właściwości oraz cech towarów;

• analizowaniem czynników, które mają wpływ na jakość towaru, cenę oraz wartość;

• zabezpieczaniem towarów przed wpływem warunków atmosferycznych podczas użytkowania, transportu czy przechowywania.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

2. Klasyfikacja towarów

2.1. Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU 2015)

PKWiU jest to rodzaj klasyfikacji produktów krajowych i importowanych. Klasyfikacja ta jest związana zakresowo, pojęciowo oraz kodowo z międzynarodowymi klasyfikacjami towarów.

Numer w klasyfikacji jest zbudowany z określonych elementów: sekcji, działów, grup, klas, kategorii, podkategorii i pozycji. Pierwsze 4 poziomy to podział produktów według ich pochodzenia. Poziom 5 i 6 (kategorie oraz podkategorie) to podział produktów zgodny z poziomami w europejskich klasyfikacjach produktów, według działalności wraz z ich symbolami i nazwami. Natomiast grupowanie na poziomie 7 ma charakter wyłącznie krajowy.

Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) została wprowadzona Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. (DZ. U. z 2015 r. poz. 1676) do stosowania od dnia 1 stycznia 2016 r. w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej.

RSgMxUxwetNk3

Grafika przedstawia schematyczne ujęcie zasad metodycznych polskiej klasyfikacji wyrobów i usług. Schemat podzielony jest na trzy kolumny. Po lewej stronie od góry napis: SYMBOLE GRUPOWAŃ, a poniżej litera A wyrażająca oznaczenia literowe w kodzie. Po prawej tekst: OGÓLNE NAZWY GRUPOWAŃ, a poniżej słowo sekcja. W kolejnych sześciu wierszach lewa i prawa strona połączone są strzałkami. Po lewej stronie przyrastają ciągi litery X wyrażające oznaczenia cyfrowe. Obrazują znaczenie kolejnych cyfr w zapisie kodu Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. W pierwszym wierszu: XX - to dział; drugi wiersz: XX kropka X - to grupa; trzeci wiersz: XX kropka XX - to klasa; czwarty wiersz: XX kropka XX kropka X - to kategoria; piąty wiersz: XX kropka XX kropka XX to podkategoria; szósty wiersz: XX kropka XX kropka XX kropka X to pozycja. Poniżej trzy podwójne strzałki kierujące do trzeciej kolumny, która przedstawia zakres określony klasyfikacją. W kolejnych trzech wierszach przedstawione zasady zapisu trzech zakresów. Pierwszy wiersz: PKD 2007 (NACE Rev.2); drugi wiersz: CPA Rev.2.1 - sześć cyfr; trzeci wiersz: PKWiU 2015 - siedem cyfr.

PKWiU wykorzystywane jest do celów związanych z opodatkowaniem towarów i usług oraz podatkiem dochodowym od osób fizycznych i prawnych.

Zgodnie z prawem, to na przedsiębiorcy leży obowiązek ustalenia odpowiedniego kodu PKWiU dla produkowanych towarów lub świadczonych usług. Pomocna w wyborze może być internetowa wyszukiwarka kodów. W przypadku dużych trudności z wybraniem odpowiedniego kodu, można złożyć pisemny wniosek do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego.

Kod PKWiU zbudowany jest maksymalnie z 7 poziomów, oznaczających kolejne, bardziej szczegółowe poziomy klasyfikacji. Przedstawia to poniższa tabela.

Indeks górny Źródło: https://nfg.pl/blog/czym-jest-polska-klasyfikacja-wyrobow-i-uslug-(pkwiu) (data dostępu: 18.05.2022) Indeks górny koniec^{Źródło: https://nfg.pl/blog/czym-jest-polska-klasyfikacja-wyrobow-i-uslug-(pkwiu) (data dostępu: 18.05.2022)}

Indeks górny Źródło: http://www.klasyfikacje.gofin.pl/pkwiu2015/1,2,574,ropa-naftowa-i-gaz-ziemny.html#D06 (data dostępu: 18.05.2022) Indeks górny koniec^{Źródło: http://www.klasyfikacje.gofin.pl/pkwiu2015/1,2,574,ropa-naftowa-i-gaz-ziemny.html#D06 (data dostępu: 18.05.2022)}

Przykład

Analizując numer PKWiU - 56.10.11.0 (Usługi przygotowywania i podawania posiłków w restauracjach), możemy dojść do wniosku, że poszczególne elementy numeru oznaczają:

• sekcja I - usługi związane z zakwaterowaniem i usługi gastronomiczne,

• dział 56 - usługi związane z wyżywieniem,

• grupa 56.1 - usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych,

• klasa 56.10 - usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych,

• kategoria 56.10.1 - usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych,

• podkategoria 56.10.11 - usługi przygotowywania i podawania posiłków w restauracjach,

• pozycja 56.10.11.0 - oznacza, że dane grupowanie nie będzie mieć więcej poziomów.

Indeks górny Źródło: Wyjaśnienie do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/pkwiu_15/pdf/wyjasnieniaPKWiU2015_10maj_int.pdf (data dostępu: 18.05.2022) Indeks górny koniec^{Źródło: Wyjaśnienie do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/pkwiu_15/pdf/wyjasnieniaPKWiU2015_10maj_int.pdf (data dostępu: 18.05.2022)}

2.2. Polska Klasyfikacja Działalności (PKD)

Obecnie PKD 2007 to umownie przyjęty, hierarchicznie usystematyzowany podział rodzajów działalności społeczno‑gospodarczej, wykonywanych przez podmioty gospodarcze.

PKD zostało wprowadzone zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 24.12.2007 w sprawie PKD (Dz.U. 251, poz. 1885).

Kod PKD to symbol pięcioznakowy, który określa rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej.  Składa się on z dużej litery alfabetu oraz czterech cyfr. 

Struktura PKD przedstawiona została w tabeli poniżej. 

Indeks górny Źródło: https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/pkd_07/pdf/zasady_budowy_pkd.pdf, data dostępu: 1.04.2022 Indeks górny koniec^{Źródło: https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/pkd_07/pdf/zasady_budowy_pkd.pdf, data dostępu: 1.04.2022}

Wybór symbolu PKD następuje podczas wypełniania wniosku CEIDG‑1.  Wniosek do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej jest jednocześnie zgłoszeniem do ZUS/KRUS, GUS oraz naczelnika urzędu skarbowego.

Wniosek CEIDG- 1 wypełniany jest przez przedsiębiorców, którzy są osobami fizycznymi. W momencie zakładania przedsiębiorstwa wybierany jest kod PKD , określający rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej. 

To przedsiębiorca we własnym zakresie jest zobowiązany do ustalenia ( przynajmniej jednego) odpowiedniego numeru PKD. Pomocnym narzędziem dla przyszłego przedsiębiorcy, bądź poszerzającego lub zawężającego profil działalności jest wyszukiwarka kodów PKD, znajdująca się na stronie GUS (Główny Urząd Statystyczny).

Poniżej przedstawiono podział działalności według kodów PKD:

• Sekcja A – rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo;

• Sekcja B – górnictwo i wydobywanie;

• Sekcja C – przetwórstwo przemysłowe;

• Sekcja D – wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych;

• Sekcja E – dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją;

• Sekcja F – budownictwo;

• Sekcja G – handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych i motocykli;

• Sekcja H – transport i gospodarka magazynowa;

• Sekcja I – działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi;

• Sekcja J – informacja i komunikacja;

• Sekcja K – działalność finansowa i ubezpieczeniowa;

• Sekcja L – działalność związana z obsługą rynku nieruchomości;

• Sekcja M – działalność profesjonalna, naukowa i techniczna;

• Sekcja N – działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca;

• Sekcja O – administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne;

• Sekcja P – edukacja;

• Sekcja Q – opieka zdrowotna i pomoc społeczna;

• Sekcja R – działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją;

• Sekcja S – pozostała działalność usługowa;

• Sekcja T – gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby;

• Sekcja U – organizacje i zespoły eksterytorialne.

2.3. Europejska Klasyfikacja Działalności (EKD)

To pogrupowany zbiór rodzajów działalności społeczno‑gospodarczych, które występują w gospodarce narodowej. Klasyfikacja ta obejmowała 15 sekcji działalności gospodarczej, a jej głównym celem było gromadzenie oraz porównywanie danych statystycznych z pozostałymi państwami UE. Obowiązywała w Polsce w latach 1994‑1999 zastępując wówczas KGN (Klasyfikację Gospodarki Narodowej).

Z dniem 1 stycznia 2000 roku EKD została zastąpiona przez PKD. 

EKD służyła do:

• kwalifikowania podmiotów gospodarczych, zgodnie z rodzajem prowadzonej działalności;

• gromadzenia i przedstawiania danych według określonych rodzajów działalności gospodarczych;

• opracowania porównań międzynarodowych według tych samych kategorii rodzajów działalności.

Indeks górny Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Europejska_Klasyfikacja_Dzia%C5%82alno%C5%9Bci, data dostępu: 1.04.2022 Indeks górny koniec^{Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Europejska_Klasyfikacja_Dzia%C5%82alno%C5%9Bci, data dostępu: 1.04.2022}

2.4. Nomenklatura Scalona (CN)

To wykaz towarów uregulowany w prawie Unii Europejskiej, dzięki któremu można sklasyfikować towary na potrzeby obrotu międzynarodowego, obrotu wewnątrzwspólnotowego oraz tworzenia statystyk dotyczących handlu zagranicznego UE.

Nadzór nad Nomenklaturą Scaloną sprawuje Komisja Europejska, która co roku publikuje jej nową wersję.  

Nomenklatura to ośmiocyfrowy system kodowania produktów, oparty na Systemie Zharmonizowanym HS. Sześć pierwszych znaków musi być w pełni zgodnych z System Zharmonizowanym natomiast siódma oraz ósma cyfra stanowią określenie podpozycji CN.  Nomenklatura Scalona podzielona jest na sekcje, działy, pozycje oraz podpozycje.

Od 1 lipca 2020 r. nastąpiły zmiany w sposobie identyfikowania towarów i usług. Zaprzestano stosowania PKWiU (2008) na rzecz: nomenklatury scalonej (CN) albo Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) w zakresie towarów oraz aktualnej Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) w zakresie usług.

Źródło: https://stat.gov.pl/aktualnosci/ustalanie-kodow-cn-i-pkwiu-na-potrzeby-vat,304,1.html?contrast=default, data dostępu 29.08.2022 r.

Indeks górny Źródło: https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/cn/index.html, data dostępu: 19.08.2022 Indeks górny koniec^{Źródło: https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/cn/index.html, data dostępu: 19.08.2022}

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

3. Jakość towarów i odbiór jakościowy towarów

Jakość jest to zespół właściwości danego wyrobu, zagwarantowanych normami lub innymi przepisami. O jakości decydują określone cechy zapewniające użyteczność towaru oraz jego atrakcyjność dla konsumenta.

Jakość określa stopień zgodności towaru z wymaganiami, jakie zostały mu postawione. Ze względu na dużą konkurencyjność na rynku, producenci i nabywcy przywiązują wielką wagę do jakości towarów. Lepsza jakość jest gwarancją zadowolenia nabywcy, a co za tym idzie, jego lojalności. Dodatkowo, dzięki jakości można obniżyć koszty związane z naprawami czy reklamacjami.

Cechy, które opisują dany towar, mogą być:

• mierzalne – towar opisywany jest za pomocą jednostek miar, m.in. masy, gęstości, wymiaru czy składu produktu;

• niemierzalne – są to cechy opisywane jedynie słownie poprzez zastosowanie umownej punktacji czy porównanie do wzorca, (np. kolor, rodzaj materiału).

Aby określić jakość towaru, można wziąć pod uwagę następujące aspekty:

• techniczne – o tych cechach decydują parametry techniczne, funkcje produktu oraz właściwości fizykochemiczne, np. masa, skład, rodzaj technologii i materiałów;

• użytkowe – należą do nich: niezawodność, funkcjonalność, bezpieczeństwo i dogodność użytkowania;

• estetyczne – opisują staranność wykonania i wygląd zewnętrzny wyrobu - cechy te są odbierane wyłącznie za pomocą narządów zmysłu;

• ekonomiczne – ściśle związane z aspektem finansowym, np. ceną zakupu, kosztami transportu, naprawą;

• ekologiczne – przedstawiają oddziaływanie produktu na środowisko naturalne;

• ergonomiczne – wyznaczają stopień dostosowania określonego produktu do fizycznych, psychicznych i anatomicznych cech użytkownika;

• logistyczne – określają szereg działań związanych z przemieszczaniem oraz magazynowaniem towaru.

Odbiór jakościowy towaru – stanowi zespół czynności zmierzających do stwierdzenia, czy towar dostarczony został zgodnie z zamówieniem, a jego stan jakościowy nie budzi zastrzeżeń - jest należycie zapakowany i oznakowany oraz ma dołączone niezbędne dokumenty i materiały towarzyszące, takie jak gwarancja, instrukcja obsługi itp. W wyniku odbioru jakościowego towaru, zapadają decyzje dotyczące zapłaty za niego, a następnie skierowania go do sprzedaży lub innego wykorzystania, a w razie potrzeby - późniejszej reklamacji.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

4. Wartość użytkowa towarów

Jakość towaru powinna być skorelowana z użytecznością, ponieważ to potencjalny nabywca towaru i jego oczekiwania decydują o tym, jakie cechy powinien posiadać produkt. Nabywcy, kupując produkt, oczekują określonej wartości użytkowej, która zależy od jego właściwości fizycznych i chemicznych. Dlatego zanim produkty znajdą się na rynku, przechodzą rozmaite testy.

Wartość użytkowa jest to całokształt właściwości towaru, które składają się na jego zdolność do zaspokajania określonych potrzeb człowieka. Towar, poprzez swoją wartość użytkową, staje się przedmiotem społecznego zapotrzebowania.

Najczęściej weryfikowanymi cechami produktów, które pozwalają ustalić stopień zgodności z wymogami są:

• funkcjonalność,

• bezawaryjność,

• trwałość,

• bezpieczeństwo,

• skład chemiczny.

Dzięki zainteresowaniu nabywców wartością użytkową produktów, producenci dążą do spełnienia rosnących oczekiwań konsumentów. Zdarza się jednak, że produkty mają wady, które obniżają wartość użytkową towaru, a czasem nawet mogą stanowić przyczynę jego bezużyteczności.

R70qmF8uxjvZb

Ilustracja przedstawia schemat dzielący wady na istotne i nieistotne. U góry po lewej stronie w czerwonym polu zakończonym u dołu strzałką napis: Wady istotne. Poniżej w ramce wyjaśnienie: wykluczają taki produkt z obrotu, ponieważ nie jest on w stanie zaspokoić potrzeb nabywcy. U góry po prawej stronie w zielonym polu zakończonym u dołu strzałką napis: Wady nieistotne. Poniżej w ramce wyjaśnienie: powodują obniżenie wartości produktu ale podstawowe jego funkcje zostały zachowane.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

5. Charakterystyka towaroznawcza towarów żywnościowych i nieżywnościowych

5.1. Towary żywnościowe

Żywność pod względem zawartości różnych składników można podzielić na dwanaście grup produktów. Każda z tych grup cechuje się zawartością innego składnika.

R18aMwKI7uDAI

Grafika przedstawia schematyczny podział towarów żywnościowych pod względem zawartości różnych składników. Towary podzielone są na dwanaście kategorii i opisane w prostokątnych polach tekstowych. Pierwsza kategoria: produkty zbożowe. Druga kategoria: mleko i przetwory mleczne. Trzecia kategoria: mięso, wędliny, ryby i podroby. Czwarta kategoria: jaja. Piąta kategoria: masło i śmietana. Szósta kategoria: inne tłuszcze. Siódma kategoria: ziemniaki. Ósma kategoria: warzywa i owoce bogate w witaminę C. Dziewiąta kategoria: warzywa i owoce bogate w karoten. Dziesiąta kategoria: inne warzywa i owoce. Jedenasta kategoria: suche nasiona strączkowe. Dwunasta kategoria: cukier i wyroby cukiernicze.

Produkty zbożowe – produkty, które powstały w wyniku obróbki ziarna zbóż, różniące się stopniem rozdrobnienia; najbardziej rozdrobnione są mąki, a najmniej kasze. Do tej grupy towarowej zaliczamy: zboża, mąkę, kaszę, makarony, pieczywo. Produkty zbożowe zawierają białko (niepełnowartościowe), błonnik pokarmowy, żelazo, fosfor oraz witaminy B1 i B3.

Mleko i jego przetwory, jaja – mleko krowie stanowi niemal 90% produkcji mlecznej. Na rynku najczęściej spotykane jest mleko sterylizowane, pasteryzowane oraz koncentraty mleczne. Do tej grupy towarowej zaliczamy: śmietanę i śmietankę, napoje mleczne fermentowane i niefermentowane, sery. Mleko jest źródłem wapnia, natomiast jego wyroby zawierają dodatkowo fosfor, magnez, witaminę A i B2.

Mięso, wędlina, drób i ryby i przetwory mięsne – zwierzęta hodowlane, z których pozyskuje się mięso to: bydło, cielęta, trzoda chlewna, konie, kozy i króliki. Produktami mięsnymi są przetwory (m.in. wędliny, konserwy mięsne, przetwory mięsne paczkowane), które uzyskuje się z przerobu mięsa, podrobów i tłuszczów zwierzęcych, do których dodawane są inne składniki. Drób to mięso pozyskiwane z domowego ptactwa hodowlanego (kury, kaczki, indyki, gęsi). Produkty w tej grupie są źródłem białka (pełnowartościowego), witaminy B3 i B2. Produkty rybne są żródłem wysokowartościowego białka. Mają krótką trwałość - szybko i łatwo ulegają zepsuciu.

Jaja - są jednym z najbardziej wartościowych produktów spożywczych, ponieważ zawierają pełnowartościowe białko zwierzęce, małą ilość węglowodanów, składniki mineralne i witaminy oraz łatwo przyswajalny tłuszcz.

Masło i śmietana - to produkty pochodzenia zwierzęcego z wysoką zawartością cholesterolu i tłuszczu. Masło stanowi bogate źródło witaminy A.

Inne tłuszcze – tłuszcze dzielimy na roślinne i zwierzęce. Tłuszcze roślinne (np. oleje, margaryna) pochodzą z nasion oraz owoców roślin oleistych, np. rzepaku, maku, soi, lnu, sezamu. Natomiast tłuszcze zwierzęce pozyskiwane są z tkanki tłuszczowej zwierząt lub mleka i przetwarzane na np. smalec, masło lub słoninę.

Ziemniaki – to produkt o wysokiej zawartości witaminy B3 oraz magnezu. Są również źródłem witaminy C.

Warzywa i owoce bogate w witaminę C – w tej grupie znajdziemy m.in.: koperek, chrzan, szczypior, paprykę, pietruszkę, brukselkę, maliny, jagody, pomarańcze czy truskawki. Owoce są jadalnymi częściami roślin niewarzywnych, uprawianymi w ogrodach, w sadach lub na plantacjach, a także rosnącymi naturalnie w lesie.

Warzywa i owoce bogate w karoten – w grupie tej znajdziemy owoce i warzywa, które są źródłem witaminy A i C oraz wapnia, są to m.in. marchew, morela, cykoria, dynia, melon, sałata czy szpinak.

Inne warzywa i owoce – są to produkty zawierające błonnik, witaminę C i są źródłem węglowodanów złożonych.

Suche nasiona strączkowe – warzywa o dużych jadalnych nasionach, np. fasola, groch, soczewica. Zawierają dużo białka oraz witaminy z grupy B. Wspierają układ krwionośny oraz nerwowy.

Cukier, wyroby cukiernicze i miód – cukier najczęściej otrzymywany jest z trzciny cukrowej oraz z buraków cukrowych. To wyrób o bardzo dużej kaloryczności. Wyroby cukiernicze są produktami o wysokiej zawartości cukru, wzbogaconymi o tłuszcze, skrobię i białka. Wyroby te nie mają dużej wartości odżywczej.

5.2. Towary nieżywnościowe

Do towarów nieżywnościowych zalicza się produkty, które służą zaspokojeniu potrzeb konsumentów niezwiązanych ze spożywaniem pokarmu lub napojów. Do takich potrzeb należą m.in. urządzanie i wyposażenie mieszkania, higiena osobista i ochrona zdrowia, kultura, oświata, wypoczynek, transport.

RBdkGEOJDJyZv

Grafika symboliczna przedstawiająca podział towarów nieżywnościowych. Kwadrat stworzony z sześciu mniejszych kwadratów, z których każdy odpowiada jednemu rodzajowi towaru. W środkowej części jest prostokąt z napisem: Towary nieżywnościowe. Kolejno od góry od lewej strony: pierwszy kwadrat seledynowy z napisem wyroby włókiennicze. Drugi granatowy kwadrat z napisem zabawki. Trzeci kwadrat niebieski z napisem wyroby elektrotechniczne, sprzęt elektroniczny i AGD. Poniżej od lewej: czwarty niebieski kwadrat z napisem skóra i wyroby skórzane, kolejny po prawej kwadrat seledynowy z napisem artykuły chemii gospodarczej i ostatni granatowy z napisem wyroby kosmetyczno‑perfumeryjne.

Wyroby włókiennicze – włókna to podstawowy surowiec służący do wyrobów materiałów. Wykorzystywane są do produkcji nitek, z nich zaś wyrabiane są materiały i tkaniny odzieżowe. Włókna dzielimy na naturalne roślinne (np. wełna i len), naturalne zwierzęce (np. kaszmir, jedwab i wełna owcza), naturalne syntetyczne (azbest), włókna sztuczne (np. kauczukowe), chemiczne syntetyczne (np. poliester i poliamid), włókna szklane i przędze, metalowe, wyroby włókiennicze (nitka, tkanina i dzianina).

Zabawki – przedmioty przeznaczone dla dzieci oraz zwierząt, służące do zabawy, ewentualnie też edukacji. Ich główną cechą powinna być funkcjonalność oraz bezpieczeństwo użytkowania.

Wyroby elektrotechniczne, sprzęt elektroniczny i AGD – do wyrobów elektrotechnicznych zalicza się kable, przewody i żarówki. Urządzenia elektrotechniczne muszą być oznaczone znakami informacyjnymi. Do wyrobów elektrotechnicznych należą m.in. telefony komórkowe, radia, telewizory, sprzęt komputerowy i muzyczny.

Skóra i wyroby skórzane – skóra poddana wyprawianiu staje się półfabrykatem - ten zaś służy do produkcji wyrobów skórzanych, czyli tzw. skóry gotowej. Najważniejszym wyrobem skórzanym jest obuwie.

Artykuły chemii gospodarczej – są to artykuły pomagające w utrzymywaniu czystości (środki do czyszczenia i mycia naczyń i urządzeń sanitarnych) oraz służace do prania (wybielacze, środki piorące, środki do zmiękczania i płukania tkanin).

Wyroby kosmetyczno‑perfumeryjne – do ich wytwarzania potrzebne są różnorodne surowce pochodzenia mineralnego, organicznego oraz nieorganicznego. Do grupy wyrobów kosmetyczno‑perfumeryjnych zalicza się: środki kosmetyczne, środki upiększające, wyroby perfumeryjne, środki do pielęgnacji jamy ustnej, środki kosmetyczne do włosów. Są to również środki higieniczno‑kosmetyczne (np. chusteczki higieniczne), papier i wyroby papiernicze (np. masy długowłókniste, makulatura), szkło.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

6. Wykaz wykorzystanych źródeł

Bibliografia

1. Andrzejczak D., Mikina A., Wajgner M., Organizowanie sprzedaży. Towar jako przedmiot handlu, WSiP, Warszawa 2013.

2. Karpiel Ł., Skrzypek M., Towaroznawstwo ogólne, AE, Kraków 2000.

3. Kocierz K., Misiarz M., Towar jako przedmiot handlu, WSiP, Warszawa 2014.

4. Kołożyn‑Krajewska D., Sikora T., Towaroznawstwo żywności, WSiP, Warszawa 2012.

5. Miller P., Radwanowicz H., Towaroznawstwo wyrobów nieżywnościowych, WSiP, Warszawa 2009.

6. Misiarz M., Kocierz K., Towaroznawstwo, Wydawnictwo REA, Rzeszów 2008.

7. Wielgosik I., Towar jako przedmiot handlu, Wydawnictwo eMPi2 Mariana Pietraszewskiego s.c., Poznań 2020.

8. Zembrzuska B., Towaroznawstwo, Wyd. Difin, Warszawa 2010.

9. Zielińska H., Organizacja sprzedaży, Wydawnictwo Rea, Warszawa 2009.

Netografia

• Klasyfikacja PKD, https://www.biznes.gov.pl/pl/klasyfikacja-pkd (dostęp 01.02.2022).

• Polska Klasyfikacja Działalności, [w:] Encyklopedia prawa, www.infor.pl/prawo/encyklopedia-prawa/p/290746,Polska-Klasyfikacja-Dzialalnosci.html (dostęp 01.02.2022).

• Zasady metodyczne Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, www.klasyfikacje.gofin.pl/pkwiu2015/1,0,3,zasady-metodyczne-polskiej-klasyfikacji-wyrobow-i-uslug-pkwiu.html (dostęp 01.02.2022).

• Towar jako element sprzedaży, http://www.pcez-bytow.pl/download/plk/1m8.pdf (Plik o wielkości 1,46 MB w języku polskim, dostęp 01.02.2022).

• Co to jest klasyfikacja PKD? www.pit.pl/aktualnosci/co-to-jest-klasyfikacja-pkd-917406 (dostęp 01.02.2022).

• Czym właściwie jest PKD? www.pkd.com.pl/czym-wlasciwie-jest-pkd.html (dostęp 01.02.2022).

• Klasyfikacja PKD - podstawowe informacje www.poradnikprzedsiebiorcy.pl/-klasyfikacja-pkd (dostęp 01.02.2022).

• Charakterystyka towaroznawcza towarów nieżywnościowych, www.pubhtml5.com/gisr/uuxq/basic (dostęp 01.02.2022).

• Wyjaśnienia do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/pkwiu_15/pdf/wyjasnieniaPKWiU2015_10maj_int.pdf (Plik o wielkości 8,12 MB w języku polskim, dostęp 01.02.2022).

• Zasady budowy PKD https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/pkd_07/pdf/zasady_budowy_pkd.pdf (Plik o wielkości 324 KB w języku polskim, dostęp 01.02.2022).

• Europejska Klasyfikacja Działalności - definicja https://pl.wikipedia.org/wiki/Europejska_Klasyfikacja_Dzia%C5%82alno%C5%9Bci (dostęp 15.06.2021).

Powiązane materiały multimedialne

• Dokumentacja interaktywna: “Zbiór dokumentów w organizacji sprzedaży”DcpkJtFt2Dokumentacja interaktywna: “Zbiór dokumentów w organizacji sprzedaży”

• Program ćwiczeniowy: “Dobór i wypełnienie dokumentów handlowych”DrLa7AulgProgram ćwiczeniowy: “Dobór i wypełnienie dokumentów handlowych”