Ewakuacja ludności
Wielu zagrożeniom można zapobiec lub przynajmniej zredukować ich negatywne oddziaływanie, budując specjalne budowle ochronne lub postępując według odpowiednich zasad. Niestety, nie zawsze się to udaje. Skala i siła niektórych zdarzeń jest tak duża, że nie można im zapobiec. Aby uchronić ludzi i inne żywe stworzenia, przeprowadza się wówczas ewakuację, która wymaga odpowiedzialnego postępowania nie tylko od jej organizatorów, ale również od ludności ewakuowanej.
jakie są typowe zagrożenia w czasie pokoju i w czasie wojny;
w jaki sposób można im przeciwdziałać;
jakie zasady postepowania obowiązują w przypadku różnych zagrożeń;
co należy do zadań organów władzy publicznej w sferze bezpieczeństwa;
w jaki sposób powiadamia się o zagrożeniach.
opisywać, kiedy i w jaki sposób przeprowadza się poszczególne rodzaje ewakuacji;
wyjaśniać, w jaki sposób planuje się ewakuację i powiadamia o niej;
wymieniać zasady postępowania podczas ewakuacji;
opisywać sposoby zapobiegania panice – największemu zagrożeniu podczas ewakuacji.
1. Rodzaje ewakuacji
W przypadku wystąpienia (lub dużego prawdopodobieństwa wystąpienia) bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia ludności znajdującej się w strefie zagrożeniastrefie zagrożenia, odpowiednie władze mogą podjąć decyzję o przeprowadzeniu ewakuacjiewakuacji. Mogą to być zarówno działania prowadzone na relatywnie niewielką skalę (np. wyprowadzenie ludzi z pojedynczego budynku), jak również bardzo duże i złożone przedsięwzięcia logistyczne (np. podczas powodzi lub działań wojennych).
Ogólnie wyróżnia się 2 rodzaje ewakuacji: planową oraz doraźną. Pierwsza z nich polega na przemieszczeniu ludności z miejsc zagrożonych (np. terenów przewidywanych działań zbrojnych, obiektów użyteczności publicznej lub zakładów pracy) zgodnie z wcześniej przygotowanym planem. Taką ewakuację przygotowuje się w czasie pokoju, a realizuje w czasie wojny lub w momencie wystąpienia sytuacji kryzysowejsytuacji kryzysowej. Ewakuacja doraźna stanowi zaś natychmiastowe przemieszczenie ludności z miejsc, w których wystąpiło bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia, do miejsc bezpiecznychmiejsc bezpiecznych.
Biorąc pod uwagę rodzaj i skalę zagrożenia wyróżnia się ewakuację I, II oraz III stopnia.
Ewakuacja I stopnia polega na niezwłocznym przemieszczeniu ludności, zwierząt i mienia z miejsc, w których wystąpiło nagłe, nieprzewidziane bezpośrednie zagrożenie, poza strefę zagrożenia. Realizuje i organizuje się ją natychmiast po wystąpieniu zdarzenia, na polecenie wójta/burmistrza/prezydenta miasta, starosty lub wojewody. Ewakuację I stopnia może także zarządzić osoba kierująca akcją ratunkową na danym terenie. Warto podkreślić, że można ją przeprowadzać posiłkując się dokumentacją przygotowaną dla ewakuacji II stopnia.
Ewakuacja II stopnia polega na wcześniej przygotowanym, planowym przemieszczeniu ludności, zwierząt i mienia z rejonów przyległych do zakładów lub obiektów hydrotechnicznych, ze stref zalewowych oraz rejonów przyległych do innych obiektów stanowiących potencjalne zagrożenie dla ludności, zwierząt lub mienia w przypadku ich uszkodzenia lub awarii. Realizuje się ją w sytuacji pojawienia się symptomów takiego zagrożenia, natomiast organizuje na polecenie wójta/burmistrza/prezydenta miasta, starosty lub wojewody.
Ewakuacja III stopnia polega na uprzednio przygotowanym przemieszczeniu ludności, zwierząt i mienia podczas stanu podwyższonej gotowości obronnej państwa. Przeprowadza się ją w czasie zagrożenia bezpieczeństwa kraju i wojny. Przygotowanie ewakuacji związanej z czasem wojny obejmuje następujące jej warianty:
organizację ewakuacji z przewidywanych rejonów (miejsc) działań operacyjnych sił zbrojnych,
organizację ewakuacji ludności, która wyrazi chęć opuszczenia obszarów potencjalnie zagrożonych prowadzeniem działań militarnych.
Decyzję o przeprowadzeniu ewakuacji III stopnia podejmują terenowe organy obrony cywilnej lub organy wojskowe (w strefie bezpośrednich działań wojennych), we współdziałaniu z właściwymi organami obrony cywilnej.
Warto podkreślić, że w ramach ewakuacji I, II oraz III stopnia przewiduje się zarówno ewakuację zorganizowaną (prowadzoną przez wyspecjalizowane służby przy użyciu dostępnych im środków oraz zgodnie z przewidzianymi w tym celu procedurami, którą prezentuje ilustracja 1), jak i samoewakuacjęsamoewakuację przeprowadzaną przede wszystkim z wykorzystaniem własnych możliwości (np. transportowych, czy też kwaterunkowych).
Przedstaw listę zagrożeń, wobec których powinno organizować się ewakuację I, II oraz III stopnia. Wymień co najmniej 5 zagrożeń będących podstawą do przeprowadzenia każdego rodzaju ewakuacji.
2. Planowanie ewakuacji i powiadamianie o niej
W celu zapewnienia sprawnego i skutecznego przebiegu ewakuacji należy opracować plan będący elementem planu zarządzania kryzysowegoplanu zarządzania kryzysowego (ewakuacja I oraz II stopnia) oraz planu obrony cywilnejplanu obrony cywilnej (ewakuacja III stopnia).
Dokument taki powinien precyzować zarówno koncepcję prowadzenia ewakuacji (w zależności od istniejących uwarunkowań), jak i określać zasoby niezbędne do jego realizacji. Warunkiem skuteczności tego planu jest jego aktualność, którą należy sprawdzać, prowadząc regularnie inwentaryzację zasobów i weryfikację przyjętych rozwiązań. Należy także wspomnieć, że ze względu na nagłość zdarzenia, nie opracowuje się oddzielnego planu w przypadku ewakuacji I stopnia – niektóre przedsięwzięcia jej dotyczące powinny zostać uwzględnione w planie ewakuacji II stopnia.
Powiadamianie ludności o ewakuacji powinno następować w formie komunikatów. Do ich ogłoszenia wykorzystuje się sposób zwyczajowo przyjęty w danej społeczności, a także środki masowego przekazu (lokalne radio i telewizja, obwieszczenia, ulotki itp.). Po powiadomieniu o ewakuacji Iewakuacji I oraz II stopniaII stopnia mieszkańcy podlegający temu procesowi mają obowiązek przygotować się do opuszczenia rejonu zagrożonego. W tym celu powinni oni zabrać ze sobą niezbędne dokumenty, rzeczy osobiste, podręczną apteczkę oraz żywność na ok. 3 dni. Bagaż o takiej zawartości powinien być spakowany w sposób umożlwiający łatwe jego przenoszenie, a jego ogólna waga nie powinna przekraczać 20 kg na osobę.
Warto podkreślić, że rodzice (opiekunowie) powinni włożyć do kieszeni dzieci kartkę papieru z najważniejszymi informacjami:
imię i nazwisko dziecka,
imiona i nazwiska rodziców,
adres zamieszkania,
numeru tel. kontaktowego,
jeśli to możliwe, także informacje dotyczące grupy krwi i ewentualnych przewlekłych schorzeń.
Zastanów się i przedstaw listę możliwych sposobów powiadomienia ludności mieszkającej w twojej okolicy o ewakuacji.
3. Zasady ewakuacji
Dla powodzenia ewakuacji bardzo istotne jest nie tylko sprawne działanie wszystkich zaangażowanych służb ratowniczych oraz realizacja zaplanowanych działań, ale również postępowanie zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami dotyczącymi zachowania służb kierujących ewakuacją i ludności ewakuowanej. Najważniejsze z nich przedstawia poniższa grafika interaktywna.
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/Dkkd9nnBI
Bardzo istotnym elementem jest również zaopatrywanie ewakuowanej ludności w wodę i żywność. Zajmują się tym odpowiednie służby, jednak w sytuacji zagrożenia ważne jest także samodzielne przygotowanie artykułów spożywczych. Warto pamiętać, aby zapasy:
nie zajmowały zbyt dużo miejsca;
były produktami wysokokalorycznymi, lekkostrawnymi i nadającymi się do przechowywania przez dłuższy czas;
można było spożywać na zimno lub ewentualnie po lekkim podgrzaniu.
Jakie produkty można ze sobą zabrać podczas ewakuacji? Rozwiąż zadanie.
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/Dkkd9nnBI
4. Karta ewakuacji
W trakcie ewakuacji istotne jest prowadzenie ewidencji zarówno ewakuowanej ludności, jak i zwierząt oraz mienia (odpowiadają za nią organy administracji publicznej oraz właściciele lub zarządcy mienia). Dokument ewidencyjny obywatela na czas ewakuacji stanowi karta ewakuacji. Jeżeli karty nie zostały dostarczone ewakuowanej ludności wcześniej, to w przypadku zarządzenia ewakuacji są one wydawane w punktach ewidencyjno‑załadowczych, gdzie się je również rejestruje. Karta ewakuacji jest ważna tylko z dowodem tożsamości i stanowi podstawę do otrzymania przysługujących świadczeń (m.in. zakwaterowania w rejonie rozmieszczenia, przebywania w tym rejonie oraz poruszania się w jego obrębie). Karta ewakuacji składa się z trzech części: A, B i C. Część A karty pozostaje w dyspozycji osoby, która ją pobrała, część B jest przeznaczona dla zespołów ewidencyjno‑informacyjnych w gminie właściwej dla miejsca faktycznego pobytu osoby ewakuowanej, zaś część C przekazuje się po przybyciu na miejsce czasowego zakwaterowania zespołowi ewidencyjno‑informacyjnemu w gminie właściwej dla tego miejsca. W przypadku braku możliwości odebrania karty ewakuacji w gminie właściwej dla miejsca faktycznego pobytu, osoba ewakuowana zgłasza się w celu otrzymania karty ewakuacji do zespołu ewidencyjno‑informacyjnego w miejscu czasowego zakwaterowania.
5. Ewakuacja ze szkoły
Przed zapoznaniem się z tematem sprawdź swoją wiedzę i spróbuj ewakuować się ze szkoły.
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/Dkkd9nnBI
Jednym z miejsc, w których przebywasz najczęściej, jest szkoła, dlatego ważna dla ciebie jest znajomość zasad zachowania się po ogłoszeniu alarmu właśnie w szkole.
Podstawowym obowiązkiem każdego ucznia jest zapoznanie się ze szczegółowym planem ewakuacji i procedurami postępowania w razie ogłoszenia alarmu, które opracowuje się dla każdej szkoły. Ponadto można wyróżnić kilka podstawowych i uniwersalnych zasad zachowania na wypadek ogłoszenia alarmu, który najczęściej wszczynany jest w szkole z powodu pożaru oraz wykrycia na jej terenie niebezpiecznych substancji chemicznych lub ładunków wybuchowych. Oto one:
słuchaj i wykonuj dokładnie polecenia nauczyciela;
po przerwaniu zajęć, w sposób zorganizowany, bezzwłocznie opuść budynek szkoły wyznaczoną drogą ewakuacji;
nie ulegaj panicepanice, zwróć uwagę na koleżanki i kolegów – przeciwdziałaj jej;
pomóż słabszym oraz tym, którzy zasłabli lub są w szoku;
nie lekceważ zagrożenia, nawet jeśli nie masz z nim bezpośrednio do czynienia!
Jak już wspomniano, alarm w szkole ogłasza się najczęściej z powodu pożaru oraz obecności na terenie szkoły niebezpiecznych substancji chemicznych lub ładunków wybuchowych. Dlatego warto przyswoić sobie kilka zasad zachowania pomocnych w tych sytuacjach:
w przypadku pożaru – pozamykaj wszystkie okna i drzwi, aby zmniejszyć ilość dopływającego tlenu (klucz pozostaw w zamku);
w przypadku alarmu bombowego – otwórz wszystkie okna i drzwi w celu zmniejszenia skutków wybuchu;
we wszystkich przypadkach zabierz ze sobą osobiste rzeczy (np. plecak), aby ułatwić pracę służbom specjalistycznym (chyba że nie ma na to czasu).
Po usłyszeniu alarmu musisz niezwłocznie przerwać wykonywane dotąd czynności, zamknąć okna i opuścić pomieszczenie, zamykając za sobą drzwi (tylko na klamkę), najlepiej pozostawiając klucz w zamku.
Nigdy nie należy zamykać drzwi na klucz, gdyż może to uniemożliwić wyjście z pomieszczenia lub budynku innym osobom, a także spowolni prace służb, które przybędą na miejsce i będą przeszukiwały każde pomieszczenie.
Po wyjściu upewnij się, że ludzie w sąsiednich pomieszczeniach usłyszeli komunikat i są gotowi do ewakuacji.
Kieruj się do wyjść ewakuacyjnych, którymi są zazwyczaj korytarze i klatki schodowe przeznaczone do codziennego użytkowania, oznaczone specjalnymi znakami bezpieczeństwa.
W czasie ewakuacji nie korzystaj z wind, dźwigów, kanałów itp.
Jeżeli drogi ewakuacyjne są zadymione, staraj się trzymać głowę jak najniżej (w dolnych partiach jest najmniej dymu i najwięcej tlenu) oraz iść wzdłuż ścian, by nie stracić orientacji.
Nie odłączaj się od grupy. Jeśli ewakuowana jest szkoła, to nauczyciel, który był z tobą w klasie, jest odpowiedzialny za całą grupę i on kieruje jej ewakuacją.
Stosuj się do poleceń osoby prowadzącej ewakuację – ona najczęściej zna budynek bardzo dobrze i najszybciej cię z niego wyprowadzi.
W zależności od oświetlenia, drogi ewakuacyjne można oznaczać: znakami ewakuacyjnymi fotoluminescencyjnymi, znakami ewakuacyjnymi podświetlanymi lub obydwoma rodzajami znaków jednocześnie. Najważniejsze znaki ewakuacyjne przedstawia ilustracja 2.
Obejrzyj film i napisz instrukcję ewakuacji ze stadionu. Zwróć uwagę na zachowanie służb porządkowych.
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Na paczątku filmu przedstawione jest ujęcie na sektor zajmowany przez kibiców, w którym pozostawiona została torba z niezidentyfikowaną zawartością. Jeden z kibiców postanowił poinformować pracownika ochrony stadionu. W dalesz częsci filmu zostają powiadomione odpowiednie służby oraz następuje ewakuacja wszystkich obecnych na stadionie. Do działania przystępują odpowiednie służby, które przy pomocy odpowiednich narzędzi wynoszą z obiektu podejrzaną paczkę. W końcowym fragmencie fimlu następuje bezpieczna detonacja ładunku wybuchowego znajdującego się w paczce.
6. Wynoszenie ofiar ze strefy zagrożenia
Wyszukiwaniem osób zagrożonych zajmują się służby do tego powołane, takie jak straż pożarna czy Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Jeżeli posiadasz wiadomość o osobie lub osobach mogących przebywać w miejscu niebezpiecznym, niezwłocznie poinformuj o tym odpowiednie służby. W każdym kraju Unii Europejskiej możesz wybrać numer alarmowy 112.
Może jednak zdarzyć się tak, że będziesz musiał/musiała pomóc innej osobie w ewakuacji lub po prostu ją wynieść z miejsca zagrożenia. Dotyczy to w szczególności osób chorych, poszkodowanych i dzieci. Pamiętaj jednak, że twoje bezpieczeństwo jest najważniejsze i jeżeli nie musisz, nie ryzykuj utratą swojego zdrowia bądź życia.
Aby wynieść osobę poszkodowaną, możesz użyć dowolnej metody. Ważne, aby była skuteczna i nie powodowała niepotrzebnego opóźnienia w ewakuacji. Niżej znajdziesz kilka sposobów wynoszenia człowieka ze strefy zagrożenia. Wybór odpowiedniej metody zależy w dużym stopniu od ciężaru (wagi) osoby ewakuowanej oraz liczby ratowników.
W przypadku, gdy jesteś sam/sama, a ewakuowany jest przytomny, nie ma urazów uniemożliwiających samodzielne poruszanie się, ale równocześnie jest zbyt słaby by iść, możesz skorzystać ze sposobów zaprezentowanych w galerii 1.
Gdy jest z tobą drugi ratownik, a ewakuowany jest przytomny i nie ma urazów uniemożliwiających samodzielne poruszanie się, ale równocześnie jest zbyt słaby by iść, można mu pomóc, stosując jeden z poniższych sposobów.
Gdy jesteś sam/sama, a ewakuowany jest nieprzytomny i nie ma obrażeń zewnętrznych, możesz przenieść go w sposób strażacki, matczyny lub przy użyciu koca.
W sytuacji, gdy ewakuowany ma widoczne urazy zewnętrzne, postaraj się ich nie powiększać i nie powodować dodatkowych. Najlepiej wówczas przenosić poszkodowanego w trójkę, na noszach (nawet prowizorycznych) lub kocu, co prezentuje poniższa galeria.
Pamiętaj, że życie jest cenniejsze od zdrowia. Jeżeli okoliczności zdarzenia wskazują na bezpośrednie zagrożenie życia, należy wybrać metodę, która pozwoli na jak najszybsze ewakuowanie poszkodowanego z miejsca zagrożenia.
7. Sposoby zapobiegania panice wywołanej zagrożeniem
Słownik Języka Polskiego PWN definiuje panikę jako nagły, niepohamowany, często nieuzasadniony strach, ogarniający zwykle większą liczbę ludzi
. Ta krótka i zwięzła definicja oddaje najważniejsze cechy paniki, do których zalicza się:
nagły i nieoczekiwany wybuch silnego i szybko rozprzestrzeniającego się strachu, będącego możliwym powodem gwałtownej i niekontrolowanej ucieczki;
zbiorowość tego strachu (strach dotyczy zbiorowości ludzi);
urojenie lub wyolbrzymienie niebezpieczeństwa;
zaćmienie świadomości.
Panika może zostać wywołana przez różne przyczyny, występujące pojedynczo lub po kilka na raz:
plotki i nieprawdziwe (niesprawdzone) informacje;
poczucie stałego zagrożenia;
poczucie dezorientacji;
poczucie bezsilności, niepewności i sytuacji bez wyjścia;
brak wiedzy o zorganizowanej pomocy;
duża zmienność i dynamika sytuacji;
dezorganizacja;
zmęczenie i brak snu;
brak (niedobór) pożywienia i wody;
widok i liczba poszkodowanych oraz ofiar;
zniszczenia (zburzone budynki, powalone drzewa, zniszczone pojazdy);
w czasie wojny również akcje dywersyjne przeciwnika.
Głównym objawem paniki jest gwałtowna, niekontrolowana ucieczka, która prowadzi do ogromnego chaosu, czego przykład można zaobserwować na ilustracji obok. Do jej typowych objawów można zaliczyć:
mocne bicie serca oraz jego kołatanie,
przyspieszenie tętna,
intensywne pocenie się,
duszności,
ból w klatce piersiowej,
zawroty głowy,
uczucie osłabienia i omdlenia,
drżenie mięśni,
nudności,
drętwienie kończyn,
bladość.
Zbiorowa panika stanowi bardzo niebezpieczną sytuację, która może zagrażać zdrowiu i życiu, dlatego istotne jest umiejętne przeciwdziałanie jej oraz odpowiednio szybkie zwalczanie zagrożeń mogących ją wywoływać. Bardzo ważną rolę odgrywa tu efektywna edukacja dla bezpieczeństwa – ludność powinna być zaznajomiona z metodami przeciwdziałania sytuacjom nadzwyczajnym i zasadami postępowania w momencie ich wystąpienia. Ponadto, aby uniknąć zaskoczenia w sytuacji zagrożenia, służby porządkowe powinny wyjaśnić ludności, na czym polega zagrażające im niebezpieczeństwo i powinny przygotować ich psychicznie do sytuacji, której będą musieli się przeciwstawić. W tym celu powinno zostać wyłonione kierownictwo, które nie tylko zapewni sprawną realizację podejmowanych działań, ale również da ludziom poczucie bezpieczeństwa, pewności i organizacji. Co więcej, należy przeciwdziałać plotkom i rozpowszechnianiu niesprawdzonych wiadomości – wszystkie informacje powinny być przekazywane rzeczowo i jasno, nie można przemilczeć żadnych faktów, jednak należy wystrzegać się zbyt szczegółowych opisów. Osoby kierujące (liderzy) powinny być spokojne i opanowane, ale także odznaczać się stanowczością i pewnością siebie, które zapewnią danej grupie lub zbiorowości dyscyplinę oraz odpowiedni przydział zadań. Ludziom powinno zostać również zorganizowane wsparcie duchowe i psychologiczne.
Do sposobów przeciwdziałania panice zalicza się:
edukację dla bezpieczeństwa;
stałe monitorowanie możliwości wystąpienia zagrożeń;
wcześniejsze przygotowania do działań z zakresu zarządzania kryzysowego;
zorganizowane działania ratownicze;
profesjonalne i pewne kierowanie przebiegiem działań;
mobilizowanie ludzi do udziału w konkretnych i określonych czynnościach;
stałe przekazywanie wiarygodnych informacji oraz sygnałów;
natychmiastową pomoc ludziom poszkodowanym;
oddziaływanie na ludzi przejawiających skrajne postawy.
Wyobraź sobie, że jesteś liderem jednej z ewakuowanych grup. W jaki sposób należy postępować, jakie działania podjąć, aby zapobiec panice wśród osób znajdujących się w kierowanej przez ciebie grupie?
Podsumowanie
Ogólnie wyróżnia się 2 rodzaje ewakuacji: planową oraz doraźną. Pierwsza polega na przemieszczeniu ludności z miejsc zagrożonych zgodnie z wcześniej przygotowanym planem. Druga zaś stanowi natychmiastowe przemieszczenie ludności z miejsc, w których wystąpiło bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia, do miejsc bezpiecznych.
Zgodnie z tym podziałem wyróżniono 3 szczególne rodzaje ewakuacji – ewakuację I, II oraz III stopnia.
W celu zapewnienia sprawnego i skutecznego przebiegu ewakuacji oraz sprawnej jej koordynacji konieczne jest przygotowanie planu ewakuacji jako elementu planu zarządzania kryzysowego (ewakuacja I oraz II stopnia) oraz planu obrony cywilnej (ewakuacja III stopnia).
Powiadamianie ludności o ewakuacji powinno mieć formę komunikatów. Do ich ogłoszenia wykorzystuje się sposób zwyczajowo przyjęty w danej społeczności, a także środki masowego przekazu (lokalne radio i telewizja, obwieszczenia, ulotki itp.).
Dla powodzenia ewakuacji bardzo istotne jest nie tylko sprawne działanie wszystkich zaangażowanych służb ratowniczych oraz realizacja zaplanowanych działań, ale również postępowanie zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami dotyczącymi zachowania służb kierujących ewakuacją i ludności ewakuowanej.
Bardzo istotnym elementem jest zaopatrywanie ludności ewakuowanej w wodę i żywność. Zajmują się tym odpowiednie służby, jednak w sytuacji zagrożenia ważne jest także samodzielne przygotowanie artykułów spożywczych.
W trakcie ewakuacji ważne jest prowadzenie ewidencji zarówno ewakuowanej ludności, jaki i zwierząt oraz mienia (odpowiadają za nią organy administracji publicznej oraz właściciele lub zarządcy mienia). Dokument ewidencyjny obywatela na czas ewakuacji stanowi karta ewakuacji.
Ewakuację uznaje się za zakończoną, gdy cała ewakuowana ludność zostanie zakwaterowana w planowanych rejonach rozmieszczenia.
Podstawowym obowiązkiem każdego ucznia jest zapoznanie się ze szczegółowym planem ewakuacji i procedurami postępowania w razie ogłoszenia alarmu, które opracowuje się dla każdej szkoły. Ponadto należy przyswoić sobie kilka podstawowych i uniwersalnych zasad zachowania na wypadek ogłoszenia alarmu, który w szkole najczęściej wszczynany jest z powodu pożaru oraz wykrycia na jej terenie niebezpiecznych substancji chemicznych lub ładunków wybuchowych.
W przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej (wiążącego się niekiedy z ogłoszeniem alarmu lub komunikatu ostrzegawczego) największe niebezpieczeństwo życia i zdrowia ludności cywilnej stanowi zazwyczaj nie samo źródło zagrożenia, lecz panika osób znajdujących się w zagrożonych miejscach.
W lokalnej stacji telewizyjnej nadano komunikat o przeprowadzeniu ewakuacji I stopnia na terenie miejscowości (dzielnicy), w której mieszkasz. Opisz kolejne kroki postępowania, które należy podjąć po usłyszeniu takiego komunikatu.
Słowniczek
przemieszczenie się ludności i zwierząt oraz transport mienia z rejonów, w których występują zagrożenia, do miejsc bezpiecznych
niezwłoczne przemieszczanie ludności, zwierząt i mienia z miejsc, w których wystąpiło nagłe, nieprzewidziane bezpośrednie zagrożenie, poza strefę zagrożenia; realizuje i organizuje się ją natychmiast po wystąpieniu zdarzenia, na polecenie wójta/burmistrza/prezydenta miasta, starosty lub wojewody (ewakuację I stopnia może także zarządzić osoba kierująca akcją ratunkową na danym terenie)
wcześniej przygotowane przemieszczanie ludności, zwierząt i mienia z rejonów przyległych do zakładów lub obiektów hydrotechnicznych, ze stref zalewowych oraz rejonów przyległych do innych obiektów stanowiących potencjalne zagrożenie dla ludności, zwierząt lub mienia, w przypadku ich uszkodzenia lub awarii
uprzednio przygotowane przemieszczanie ludności, zwierząt i mienia podczas podwyższania stanu gotowości obronnej państwa; prowadzona jest w czasie zagrożenia bezpieczeństwa kraju i wojny
nagły, niepohamowany, często nieuzasadniony strach, ogarniający zwykle dużą grupę ludzi
plan opracowywany w celu określenia i przygotowania przedsięwzięć dotyczących obrony cywilnej na okres zewnętrznego zagrożenia państwa i wojny; plany takie są opracowywane przez organy administracji publicznej, jednostki organizacyjne, instytucje oraz inne podmioty, na których ciąży obowiązek przygotowania i realizacji zadań obrony cywilnej
plan określający uwarunkowania i zadania uczestników zarządzania kryzysowego, zestawienie sił i środków planowanych do wykorzystania w sytuacjach kryzysowych oraz zespół przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowych; plany zarządzania kryzysowego tworzy się w odniesieniu do całego kraju (krajowy plan zarządzania kryzysowego), województwa (wojewódzki plan zarządzania kryzysowego), powiatu (powiatowy plan zarządzania kryzysowego) albo gminy (gminny plan zarządzania kryzysowego), a przygotowują je właściwe organy administracji publicznej
przemieszczanie się ludności z rejonów, w których może wystąpić lub wystąpiło bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia, poza strefę zagrożenia; przeprowadzana przede wszystkim z wykorzystaniem własnych możliwości (transportowych, czy też kwaterunkowych)
sytuacja wpływająca negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołująca znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na niewystarczający zasób sił i środków
Zadania
Wskaż, które zdania są prawdziwe, a które – fałszywe.
| Prawda | Fałsz | |
| Plan ewakuacji jest częścią tylko planu zarządzania kryzysowego. | □ | □ |
| W przypadku ewakuacji I stopnia nie opracowuje się dla niej oddzielnego planu. | □ | □ |
| Ważność karty ewakuacji nie jest niczym uwarunkowana. | □ | □ |
| W przypadku uczestniczenia w ewakuacji rodzice (opiekunowie) powinni włożyć do kieszeni dzieci kartkę papieru z najważniejszymi informacjami, w tym np. z imieniem i nazwiskiem dziecka, adresem zamieszkania, czy też numerem telefonu kontaktowego. | □ | □ |
| Część A karty ewakuacji przeznaczona jest dla zespołów ewidencyjno-informacyjnych w gminie właściwej dla miejsca faktycznego pobytu osoby ewakuowanej. | □ | □ |
Wskaż odpowiednie zasady postępowania w przypadku ogłoszenia ewakuacji w szkole.
- Po wyjściu z sali upewnij się, że ludzie w sąsiednich pomieszczeniach usłyszeli komunikat i są gotowi do ewakuacji.
- Niezwłocznie dokończ wykonywane czynności i opuść pomieszczenie.
- Opuszczając pomieszczenie, zamknij drzwi na klucz.
- W razie zadymienia staraj się trzymać głowę jak najniżej oraz iść wzdłuż ścian, by nie stracić orientacji.
- Stosuj się do poleceń osoby prowadzącej ewakuację.
- Kieruj się do wyjścia ze szkoły jak najszybciej i jak najkrótszą drogą – w tym celu możesz skorzystać z windy.
Wybierz właściwe sposoby przeciwdziałania panice podczas zagrożeń.
- Stałe przekazywanie wiarygodnych informacji.
- Powstrzymywanie ludzi od wszelkich działań.
- Podawanie zimnych napojów.
- Zorganizowane działania ratownicze.
- Natychmiastowa pomoc ludziom poszkodowanym.
- Zapewnienie gorących posiłków.
- Stałe oddziaływanie na ludzi przejawiających skrajne postawy.
- Dopuszczenie każdego chętnego do zarządzania sytuacją.
- Sprowadzenie telewizji i udostępnienie dziennikarzom wszystkich informacji.