Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmem z udziałem prof. Włodzimierza Borodzieja, a następnie wykonaj kolejne polecenia i ćwiczenia.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DD8s01g35
Nagranie filmowe lekcji pod tytułem Trudny rok 1938.
Wymień przełomowe wydarzenia w 1938 roku. Określ ich znaczenie dla pozycji politycznej A. Hitlera zarówno w polityce wewnętrznej, jak i zagranicznej III Rzeszy.
W jaki sposób wydarzenia z roku 1938 wpłynęły na pozycję geopolityczną II Rzeczypospolitej w Europie?
W jaki sposób współcześni politycy manipulują interpretacją wydarzeń z roku 1938?
Zapoznaj się z tekstem źródłowym, a następnie wykonaj polecenie.
ZSRS wobec zagrożenia niepodległości Czechosłowacji. Interpretacja amb. W. Grzybowskiego 25.05.1938 r., MoskwaŚciśle tajne
W związku z zapytaniem pana ministra z dnia dzisiejszego, jako wstęp do dalszych informacji komunikuję, że zasadnicze stanowisko ZSRR w sprawie czechosłowackiej zostało sformułowane w znanej deklaracji Litwinowa z dnia 17 marca rb.
[…]
Poza poparciem moralnym, w pozycji Sowietów nie można się było dopatrzeć chęci do zajęcia samodzielnego aktywnego stanowiska w sprawie czechosłowackiej. Stanowisko to z góry było uzależnione od ustosunkowania się Francji i Anglii do spraw Europy Środkowej. Widoczna nadal niechęć do jakiegokolwiek własnego dalej idącego angażowania się i precyzowania swego stanowiska.
[…]
Poza ogólnymi zapewnieniami solidarności sojuszniczej oraz rzekomej chęci do współdziałania w pokojowym załatwieniu sprawy czechosłowackiej, istotne dążenie Sowietów konsekwentnie zmierza do zaostrzenia sytuacji w Europie Środkowej, z rachunkiem politycznym na ewentualny zbrojny konflikt, wobec którego Sowiety na razie mogłyby zająć stanowisko wyczekujące.
Wobec tego zasadniczego dążenia zarówno ostro są atakowane w prasie sowieckiej rząd angielski i prawicowe elementy w Czechosłowacji, jako czynniki dążące do kompromisu. Natomiast całkowite „poparcie moralne” udzielane jest ostrym posunięciom rządu czeskiego oraz kampanii kół lewicowych Czechosłowacji.
Źródło: ZSRS wobec zagrożenia niepodległości Czechosłowacji. Interpretacja amb. W. Grzybowskiego 25.05.1938 r., Moskwa, [w:] Stanisław Sierpowski, Źródła do historii powszechnej okresu międzywojennego, t. 3, 1935–1939, Poznań 1992, s. 311–312.
Zaznacz zdania prawdziwe i fałszywe.
| Zdanie | Prawda | Fałsz |
| ZSRS spodziewał się czerpać korzyści z ewentualnego konfliktu zbrojnego. | □ | □ |
| ZSRS wspierał działania mające na celu załagodzenie konfliktu niemiecko-czechosłowackiego. | □ | □ |
| ZSRS dążył do przejęcia inicjatywy w polityce środkowoeuropejskiej. | □ | □ |
Przeczytaj tekst źródłowy, a następnie wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym, a następnie wykonaj polecenie.
Protokół konferencji odbytej dnia 29 marca 1938 r. o godzinie 12 w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Rzeszy w sprawie kwestii niemiecko-sudeckiejPan minister Rzeszy dodał, że nie jest rzeczą Rządu Rzeszy wypracowanie dla Konrada Henleina, który jest uznanym przywódcą Niemców sudeckich, co zostało raz jeszcze potwierdzone przez führera, postulatów, jakie mają być przedłożone Rządowi Czechosłowackiemu. […] W czasie rokowań należy wyraźnie podkreślić, że partnerem w rokowaniach z Rządem Czechosłowackim jest wyłącznie partia Niemców sudeckich, a nie Rząd Rzeszy. Rząd Rzeszy ze swej strony musi odmówić występowania w charakterze przedstawiciela lub adwokata żądań niemiecko‑sudeckich wobec rządu praskiego lub wobec Londynu i Paryża. […]
Dla dalszej współpracy polecono Konradowi Henleinowi utrzymywać możliwie jak najściślejszy kontakt z panem ministrem Rzeszy, a kierownikiem Centralnego Biura dla Volksdeutschów [Volksdeutsche Mittelstelle], jak również z posłem niemieckim w Pradze, jako tamtejszym przedstawicielem p. ministra Rzeszy. Zadanie posła niemieckiego w Pradze polegać będzie na tym, aby nieoficjalnie, lecz w prywatnych rozmowach z czechosłowackimi mężami stanu podtrzymywać żądania partii Niemców sudeckich, wykazując ich rozsądność, nie wywierając przy tym bezpośredniego wpływu na zakres żądań partii.
Źródło: Protokół konferencji odbytej dnia 29 marca 1938 r. o godzinie 12 w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Rzeszy w sprawie kwestii niemiecko-sudeckiej, [w:] Historia powszechna 1918–1945. (Wybór tekstów źródłowych), oprac. M. Pułaski, B. Łyczko-Grodzicka, Kraków 1981, s. 166–167.