Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z filmami i wykonaj kolejne polecenia.

Ri4ILLU7pFz2v
Nagranie filmowe dotyczące społeczności Polski dzielnicowej - część pierwsza.
Polecenie 2

Opisz znaczenie polityczne możnowładztwa polskiego od końca XI wieku.

RPDeC7MaCKd4w
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Omów, jak zmieniła się rola polityczna możnowładztwa w okresie rozbicia dzielnicowego.

R19PoMsQ4nc9e
(Uzupełnij).
RALbl0eRVTBDM
Nagranie filmowe dotyczące społeczności Polski dzielnicowej - część druga.
Polecenie 4

Wyjaśnij okolicznoścu wydania przywileju łęczyckiego przez Kazimierza Sprawiedliwego.

Rm2YTQSyWjXAt
(Uzupełnij).
Polecenie 5

Podaj definicję pojęcia „stan”.

Rrz1jAKSXTK5f
(Uzupełnij).
Polecenie 6

Wyjaśnij znaczenie przywileju z Cieni w procesie kształtowania się stanu rycerskiego.

R14FY0CbAju5M
(Uzupełnij).
R1AeMki5uK90P1
Ćwiczenie 1
Co ziemie polskie zyskały na lokacjach na prawie niemieckim? Możliwe odpowiedzi: 1. powstawały nowe osady w miejscach po po wykarczowaniu lasów, czyli w miejscu do tej pory niezagospodarowanym, 2. zmniejszyła się liczba ludności, co podniosło poziom polskiej wsi, 3. istniejące już grody i miasta zyskały nową organizację (nowe przywileje, samorząd), 4. miasta pozostały niezmienione architektonicznie, co utrzymywało stały porządek, 5. miejsca, które nie miały do tej pory żadnego znaczenia gospodarczego, stały się centrami handlu lokalnego
21
Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z poniższym tekstem oraz przeanalizuj ilustrację, a następnie wykonaj polecenia.

Źródło A

1

[...] Zamierzając tedy założyć miasto w Krakowie tamże ludzie z różnych klimatów, kładziemy to w uszy wszystkim, tak obecnym, jak przyszłym, że my Bolesław z łaski Bożej książę Krakowa i Sandomierza, wraz z [...] matką naszą Grzymisławą i szlachetną naszą żoną Kunegundą, zakładamy je na tym prawie, na jakim założone zostało miasto Wrocław [...]

Przede wszystkim [...] wójtom naszym [...] obiecujemy przestrzegać niewzruszenie, że wszyscy [...] mieszkający w tym mieście nie mają nam dawać ani żadnego czynszu, ani jakiejkolwiek daniny z osób swoich lub mieszkań, własnych lub należących do miasta, przez przeciąg lat sześciu prócz czynszów ze sklepów, gdzie się sukno sprzedaje i ze sklepów przekupniów, które potocznie zwą się kramy, z których - skoro tylko tych własnym kosztem i pracą wybudujemy, [bo i to im obiecaliśmy], pięć  części czynszu nam przypadnie, zaś szóstą część dziedzicznie pobierać będą pomienieni wójtowie; to jednakowoż nie z prawa, lecz dzięki naszej szczególnej łasce

A Cytat za: Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. M. Sobańska - Bondaruk, S. B. Lenard, PWN, Warszawa 1997, s. 229-232.

Źródło B

R13UczkLfX1OX
Źródło: RaNo, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.
RMZfmpWvFG5Dk
Prezentowany dokument stanowi : Możliwe odpowiedzi: 1. immunitet ekonomiczny, 2. akt nadania, 3. fragment rocznika, 4. dokument lokacyjny
R12LZefC5Xy8D
1. Rozstrzygnij, czy układ przestrzenny miasta Krakowa przedstawiony na ilustracji powstał w wyniku procesu opisanego w tekście. (Uzupełnij) 2. Odpowiedz, jakie korzyści z wystawienia tego dokumentu miał książę krakowski, Bolesław Wstydliwy? (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 3
RopPOBMuS6P6B
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
RWkPnnp7hFhi4
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 3
R1N4GAAfyEmCa
(Uzupełnij).
3
Ćwiczenie 4

Cechy stanowiły podstawową formę organizacji życia miejskiego w średniowieczu. Przeanalizuj poniższy tekst, stanowiący wyciąg ze statutów cechów wrocławskich z XIII w. i na jego podstawie rozstrzygnij, które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe.

1

[...] To są postanowienia i statuty, który się mają trzymać igielnicy, druciarze, guzikarze, odlewnicy cyny i różańcarze. Po pierwsze nikt nie ma rzemiosła wykonywać, kto by nie uzyskał prawa miejskiego i nie przyniósł dokumentu na wykonywanie swego zawodu. Raz na kwartał ma każdy towarzysz cechowy dawać jeden grosz do kasy. Kto się zapisuje do nauki, ma dać cechowi 6 groszy. Kto idzie na ranne zgromadzenie ze sztyletem albo inną bronią, ten ma cechowi zapłacić jeden grosz. Kto złośliwie mówi na rannym zgromadzeniu, ten od takiego złośliwego słowa ma dawać jeden grosz. Jeżeli jakiś czeladnik u swego mistrza się zapożyczy, ma mu to według prawa odsłużyć i żaden inny mistrz nie może go u siebie trzymać ani go wesprzeć pieniędzmi pod najwyższą karą. Kto drugiemu jego czeladnika świadomie odbierze, ten ma miastu dać 6 groszy a cechowi łut. Nie ma także żaden wielki kowal ani żaden inny człowiek, który nie umie ciągnąć drutu, robić igieł swoimi narzędziami. Kto natomiast ciągnie drut, ten może robić igły swoim narzędziem. Jeżeli czeladnik odchodzi od swego mistrza i jest mu winien pieniądze, ma mu się prawo zająć suknie albo inne sprzęty i żaden mistrz nie może go u siebie trzymać, dopóki się z tamtym nie ugodzi. Żonatego czeladnika żaden mistrz nie ma trzymać. Także żaden igielnik, różańcarz nie ma mieć więcej czeladników jak trzech, dwóch, którzy biorą od niego zapłatę, i jednego ucznia, tak aby więcej nie miał razem jak trzech czeladników. Żelaza na stal nikt pod karą nie ma prawa obrabiać. Także nikt nie ma prawa rzeczy żelaznych jako stalowe sprzedawać. Także jeżeli syn mistrza chce wstąpić do cechu, ma dać połowę stawki cechowej, miastu sześć groszy i cechowi sześć groszy

B Cytat za: Miasta i mieszczaństwo średniowiecza do schyłku XV w. Teksty źródłowe do nauki historii w szkole. Opracował R.Heck, zeszyt 8. Warszawa 1959, s. 50.

Wyjaśnienie:

ranne zgromadzenie - zebranie mistrzów cechowych, na którym rozpatrywano sprawy danego cechu.

łut - 1/16 grzywny, 3 gr.

wielki kowal- kowal wykonujący grubsze roboty kowalskie, w przeciwieństwie do małego kowala wykonującego roboty bardziej precyzyjne, zbliżone do ślusarstwa

RRRubPSEzG3bN
Łączenie par. . Cech strzegł interesów członków, sprawujących najbardziej odpowiedzialne funkcje i uiszczających opłatę.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Cechy gwarantował należytą jakość towarów, nie dopuszczając do niego osób nie potrafiących w sposób należyty wykonywać swojego rzemiosła. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Cechy zajmowały się podnoszeniem kwalifikacji zawodowych swoich członków.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Cechy skupiały osoby zajmujące się różnymi aspektami działalności rolniczej i rzemieślniczej w mieście.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz