Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmami i wykonaj kolejne polecenia.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLVoGxdcF
Nagranie filmowe dotyczące monarchii Bolesława Śmiałego, część pierwsza.
Wyjaśnij, w jaki sposób zmieniło się funkcjonowanie Kościoła w monarchii piastowskiej za panowania Bolesława Szczodrego.
Opisz organizację państwa za czasów Bolesława Szczodrego. Co było dla niej największym zagrożeniem? Odpowiedź uzasadnij.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLVoGxdcF
Nagranie filmowe dotyczące monarchii Bolesława Śmiałego, część druga.
Wyjaśnij, skąd się wzięła czarna legenda Bolesława Szczodrego. Dlaczego narodziła się dopiero kilkadziesiąt lat po jego śmierci?
Jak myślisz, dlaczego pierwszy polski kronikarz świadomie nie opisał, a wspomniał jedynie konflikt między Bolesławem Szczodrym a biskupem Stanisławem?
Zapoznaj się z fragmentami źródeł (A i B), a następnie określ, który z nich stał się inspiracją do stworzenia zamieszczonego niżej obrazu Jana Matejki (źródło C). Uzasadnij odpowiedź, odwołując się do cytowanych tekstów.
Źródło A
Kronika polskaJak zaś doszło do wypędzenia króla Bolesława [z królestwa polskiego], długo byłoby o tym mówić, tyle wszakże można powiedzieć, że sam będąc pomazańcem Bożym, nie powinien był pomazańca za żaden grzech karać cieleśnie. Wiele mu to bowiem zaszkodziło, gdy przeciw grzechowi grzech zastosował i za zdradę wydał biskupa na obcięcie członków. My zaś ani nie usprawiedliwiamy biskupa‑zdrajcy, ani nie zalecamy króla, który tak szpetnie dochodził swoich praw, lecz pozostawmy te sprawy, a opowiedzmy, jak przyjęto go na Węgrzech.
Źródło: Anonim tzw. Gall, Kronika polska, ks. I, rozdz. 27.
Źródło B
Kronika polskaRozkazuje więc Bolesław przy ołtarzu, […] nie okazując uszanowania ani dla stanu, ani dla miejsca, ani dla chwili – porwać biskupa! Ilekroć okrutni służalcy próbują rzucić się na niego, tylekroć skruszeni, tylekroć powaleni łagodnieją. Wszakże tyran, lżąc ich z wielkim oburzeniem, sam podnosi świętokradcze ręce, biskupa niewinnego najokrutniejszy świętokradca rozszarpuje, poszczególne członki na najdrobniejsze cząstki rozsiekuje.
Źródło: Wincenty Kadłubek, Kronika polska, ks. I, rozdz. 20.
Źródło C
Posiłkując się tekstami źródłowymi z ćwiczenia 1 oraz zamieszczonymi niżej krótkimi opisami biograficznymi autorów tychże fragmentów, wymień powody, dla których dramatyczne wydarzenia z 1079 r. każdy z nich przedstawił w skrajnie odmienny sposób. Uzasadnij odpowiedź.
Źródło A
Literatura polska: sztuka, muzyka, teatr, edukacja. Średniowiecze – renesans[…] początek wieku XII przyniósł wybitne dzieło anonimowego kronikarza nazwanego przez późniejszych historyków Gallusem, a w istocie zaś anonimowego benedyktyna pochodzenia francuskiego, który gościł podówczas na dworze polskiego władcy, Bolesława III Krzywoustego. Powstała w latach 1113–1116 kronika nawiązuje do konwencji średniowiecznych res gestae: autor przedstawiając dzieje Polski w porządku chronologicznym, od czasów legendarnych po rok 1113, koncentruje w istocie swą opowieść wokół czynów i cnót księcia Bolesława.
Źródło: Literatura polska: sztuka, muzyka, teatr, edukacja. Średniowiecze – renesans, t. 1, red. M. Szulc, Kraków 2004, s. 17.
Źródło B
Literatura polska: sztuka, muzyka, teatr, edukacja. Średniowiecze – renesansW końcu XII stulecia trud spisania dziejów Polski podjął kronikarz rodzimego już pochodzenia, Mistrz (magister) Wincenty, nazywany przez potomnych Kadłubkiem (ok. 1150–1223), biskup krakowski, uczestnik IV Soboru Laterańskiego.
Źródło: Literatura polska: sztuka, muzyka, teatr, edukacja. Średniowiecze – renesans, t. 1, red. M. Szulc, Kraków 2004, s. 17.