Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmem, a następnie wykonaj kolejne polecenia.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DbW4ayaUM
Nagranie filmowe lekcji pod tytułem Agresja ZSRS.
Wyjaśnij, jakie były plany ZSRS dotyczące rozszerzenia terytorium Związku Sowieckiego. Czy te założenia udało się mu zrealizować w 1940 r.?
Opisz mechanizm stosowany przez Związek Sowiecki wobec państw sąsiednich, a służący podporządkowaniu ich ZSRS.
Wydarzenia ułóż w kolejności chronologicznej.
- Podpisanie przez III Rzeszę i ZSRS Traktatu o granicach i przyjaźni
- Bitwa pod Mokrą
- Bitwa pod Kockiem
- Wkroczenie Armii Czerwonej do Polski
- Wypowiedzenie wojny III Rzeszy przez Wielką Brytanię i Francję
- Początek bitwy nad Bzurą
Do postaci dobierz funkcję, którą sprawowali w czasie kampanii wrześniowej.
Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych, Prezydent, Ambasador RP w ZSRS, Minister spraw zagranicznych, Prezes rady ministrów
| Edward Śmigły-Rydz | |
| Ignacy Mościcki | |
| Józef Beck | |
| Felicjan Sławoj Składkowski | |
| Wacław Grzybowski |
Wskaż zdania fałszywe.
- Armia Czerwona wkroczyła do Polski po opuszczeniu Polski przez najwyższe władze państwowe.
- Kampania wrześniowa zakończyła się podpisaniem przez Polskę kapitulacji 28 września 1939 r.
- Podczas kampanii wrześniowej armia niemiecka była wspierana przez oddziały słowackie.
Na podstawie rysunku satyrycznego wyjaśnij, jakie, w świetle sowieckiej propagandy, zmiany w życiu mieszkańców polskich Kresów Wschodnich miało przynieść wkroczenie na ich obszar Armii Czerwonej.
Zapoznaj się z opisem rysunku satyrycznego, a następnie wyjaśnij, jakie, w świetle sowieckiej propagandy, zmiany w życiu mieszkańców polskich Kresów Wschodnich miało przynieść wkroczenie na ich obszar Armii Czerwonej.
Na podstawie Źródła A oceń, czy uzasadnienie wkroczenia Armii Czerwonej do Polski przedstawione nocie Mołotowa doręczonej ambasadorowi Grzybowskiemu, załączonej jako źródło B, było zgodne z prawdą.
Źródło A
Na dzisiejszej konferencji [...] Mołotow zmienił swoje wczorajsze oświadczenie mówiąc, że rząd sowiecki został całkowicie zaskoczony przez niespodziewanie szybkie niemieckie sukcesy wojskowe. Stosownie do naszego pierwszego komunikatu, Armia Czerwona liczyła na kilka tygodni, które obecnie skróciły się do kilku dni. Toteż sowieckie władze wojskowe znalazły się w trudnej sytuacji, gdyż ze względu na tutejsze warunki potrzebują one jeszcze jakichś dwóch do trzech tygodni na przygotowania. Powyżej 3 milionów ludzi zostało już zmobilizowanych.
Usilnie tłumaczyłem Mołotowowi, jak decydujące znaczenie w obecnej sytuacji miałaby szybka akcja Armii Czerwonej.
Mołotow powtarzał, że robi się wszystko, co jest możliwe dla przyspieszenia akcji. Odniosłem wrażenie, że Mołotow wczoraj obiecał więcej, niż może zrobić Armia Czerwona.
Następnie Mołotow przeszedł do strony politycznej zagadnienia i oświadczył, że rząd sowiecki ma zamiar w związku z dalszym posuwaniem się wojsk niemieckich oświadczyć, że Polska się rozpadła i że wobec tego stało się konieczne, aby Związek Sowiecki przyszedł z pomocą „zagrożonym” przez Niemcy Ukraińcom i Białorusinom. Taki argument nada interwencji Związku Sowieckiego pozory słuszności wobec mas, a jednocześnie przeszkodzi nadaniu Związkowi Sowieckiemu charakteru napastnika.
Źródło: Prawdziwa historia Polaków. Ilustrowane wypisy źródłowe 1939-1945, tom 1.: 1939-1942, Warszawa 1999, str. 62-63.
Źródło B
Nota ministra spraw zagranicznych Wiaczesława M. Mołotowa, doręczona ambasadorowi Polski w Moskwie Wacławowi Grzybowskiemu w nocy z 16 na 17 IX 1939 r., dotycząca wkroczenia wojsk radzieckich na terytorium PolskiWojna niemiecko‑polska ujawniła wewnętrzne bankructwo państwa polskiego. W ciągu dziesięciu dni operacji wojskowych Polska straciła wszystkie swoje okręgi przemysłowe i ośrodki kulturalne. Warszawa, jako stolica Polski, już nie istnieje. Rząd polski uległ rozkładowi i nie okazuje przejawów życia. Oznacza to, że państwo polskie i jego rząd przestały faktycznie istnieć. Dlatego też straciły ważność traktaty, zawarte pomiędzy ZSRR a Polską. Pozostawiona własnemu losowi i pozbawiona kierownictwa Polska stała się łatwym polem wszelkiego rodzaju niebezpiecznych i niespodziewanych akcji, mogących stać się groźbą dla ZSRR. Dlatego rząd radziecki, który zachowywał dotychczas neutralność, nie może w obliczu tych faktów zajmować nadal neutralnego stanowiska. Rząd radziecki nie może również pozostać obojętny na fakt, że zamieszkująca terytorium Polski pokrewna ludność ukraińskiego i białoruskiego pochodzenia jest bezbronna i została pozostawiona własnemu losowi. Rząd radziecki polecił wobec powyższych okoliczności Naczelnemu Dowództwu Armii Czerwonej, aby nakazało wojskom przekroczyć granicę i wziąć pod swoją opiekę życie i mienie ludności Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi. Rząd radziecki zamierza równocześnie podjąć wszelkie środki mające na celu uwolnienie narodu polskiego od niszczącej wojny, w którą wepchnęli go nierozsądni przywódcy, i umożliwienie mu życia w pokoju.
Źródło: Nota ministra spraw zagranicznych Wiaczesława M. Mołotowa, doręczona ambasadorowi Polski w Moskwie Wacławowi Grzybowskiemu w nocy z 16 na 17 IX 1939 r., dotycząca wkroczenia wojsk radzieckich na terytorium Polski, Za: Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 2001, str. 248.