Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmem i wykonaj kolejne polecenia.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DqXCV61Nk
Nagranie filmowe dotyczące sowietyzacji Europy Środkowo‑Wschodniej.
Opisz sposoby wprowadzania władz komunistycznych w Europie Środkowo‑Wschodniej.
Wyjaśnij, na czym polegało przejście z bardziej demokratycznego systemu do dyktatury komunistycznej.
Zapoznaj się z zamieszczonym poniżej tekstem źródłowym, a następnie odpowiedz na pytanie. Uzasadnij odpowiedź.
Dzienniki powojennePolska jest sowietyzowana, a nade wszystko — rusyfikowana w takim tempie, że nawet ja, co nie miałam złudzeń i wszystkiego tego się spodziewałam, jestem przerażona. Radio od rana do nocy zieje moskiewszczyzną. Mój Boże, toć doby nie starczyłoby, żeby uczyć o Polsce, mówić o Polsce, lecz Polska znikła z Radia. Mówi się tylko o Rosji. […] Dziś po raz pierwszy miasto dekorowano tylko na czerwono, i po raz pierwszy zobaczyłam wywieszone portrety Stalina. Już przypomina się straszliwy zbezczeszczony Lwów z 1940 roku.
Źródło: Maria Dąbrowska, Dzienniki powojenne, [w:] Europa. Nasza historia. Klasa 8. Od wybuchu II wojny światowej do czasów współczesnych, Warszawa 2020, s. 103.
Istotną częścią budowania w Polsce ustroju komunistycznego była walka ze zbrojnym podziemiem. Do walki tej wykorzystywano także propagandę: literaturę i sztuki plastyczne. Zapoznaj się z poniższym wierszem, a także plakatem dotyczącymi polskiego podziemia w okresie powojennym, a następnie określ, czy mają one tę samą wymowę. Odpowiedź uzasadnij.
A
Na rozwiązanie Armii KrajowejZa dywizję wołyńską, nie kwiaty i wianki —
Szubienica w Lublinie. Ojczyste Majdanki.
Za sygnał na północy, bój pod Nowogródkiem —
Długi urlop w więzieniu. Długi i ze skutkiem.
Za bój o naszą Rossę, Ostrą Bramę, Wilno —
Sucha gałąź lub zsyłka na rozpacz bezsilną.
Za dnie i noce śmierci, za lata udręki —
Taniec w kółko: raz w oczy, a drugi raz w szczęki.
Za wsie spalone, bitwy, gdzie chłopska szła czeladź —
List gończy, tropicielski: dopaść i rozstrzelać!
Za mosty wysadzone z ręki robotniczej —
Węszyć, gdzie kto się ukrył, psy spuścić ze smyczy.
Za wyroki na katów, za celny strzał Krysta —
Jeden wyrok: do turmy. Dla wszystkich. Do czysta!
Za Warszawę, Warszawę, powstańcze zachcianki —
Specjalny oddział śledczy: „przyłożyć do ścianki”.Źródło: Kazimierz Wierzyński, Na rozwiązanie Armii Krajowej, dostępny w internecie: poezja.org.
B
