Film edukacyjny
Zapoznaj się z wykładem prof. Andrzeja Franaszka o wierszu Z. Herberta Pan Cogito opowiada o kuszeniu Spinozy. Odpowiedz na pytanie, czy można nazwać ten wiersz utworem religijnym? Uzasadnij swoje zdanie.
Zinterpretuj frazę: chcę być kochany / przez nieuczonych i gwałtownych
.
Pan Cogito opowiada o kuszeniu SpinozyBaruch Spinoza z Amsterdamu
zapragnął dosięgnąć Bogaszlifując na strychu
soczewki
przebił nagle zasłonę
i stanął twarzą w twarzmówił długo
(a gdy tak mówił
rozszerzał się umysł jego
i dusza jego)
zadawał pytania
na temat natury człowieka– Bóg gładził roztargniony brodę
pytał o pierwszą przyczynę
– Bóg patrzył w nieskończoność
pytał o przyczynę ostateczną
– Bóg łamał palce
chrząkałkiedy Spinoza zamilkł
rzecze Bóg– mówisz ładnie Baruch
lubię twoją geometryczną łacinę
a także jasną składnię
symetrię wywodówpomówmy jednak
o Rzeczach Naprawdę
Wielkich– popatrz na twoje ręce
pokaleczone i drżące– niszczysz oczy
w ciemnościach– odżywiasz się źle
odziewasz nędznie– kup nowy dom
wybacz weneckim lustrom
że powtarzają powierzchnię– wybacz kwiatom we włosach
pijackiej piosence– dbaj o dochody
jak Twój kolega Kartezjusz– bądź przebiegły
jak Erazm– poświęć traktat
Ludwikowi XIV
i tak go nie przeczyta– uciszaj
racjonalną furię
upadną od niej trony
i sczernieją gwiazdy– pomyśl
o kobiecie
która da ci dziecko– widzisz Baruch
mówimy o Rzeczach Wielkich– chcę być kochany
przez nieuczonych i gwałtownych
są to jedyni
którzy naprawdę mnie łaknąteraz zasłona opada
Spinoza zostaje samnie widzi złotego obłoku
światła na wysokościachwidzi ciemność
słyszy skrzypienie schodów
kroki schodzące w dół
Na podstawie filmu i sekcji Przeczytaj zinterpretuj rolę figury Pana Cogito w wierszu Pan Cogito opowiada o kuszeniu Spinozy.
Na podstawie filmu udowodnij tezę, że znajomość kontekstu biograficznego może pomóc w interpretacji wiersza. Posłuż się wybranym przykładem.