Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z filmem edukacyjnym. Jak myślisz, skąd pochodzą cukry? Czy wiesz, w jaki sposób otrzymuje się jeden z najpopularniejszych diasachrydów, stosowanych w każdej kuchni?

RhCT8rfFxnOmu1
Film nawiązujący do treści materiału dotyczącej pochodzenia cukrów. Opowiada o temacie doktor Dawid Myśliwiec. Cukier głównie pochodzi z trzciny cukrowej. Odkrywcą, że buraki zawierają cukier, był Olivier de Serres.
Polecenie 2

Odpowiedz, z jakich roślin uzyskuje się cukier na skalę przemysłową. Podaj procentowy udział surowców w światowej produkcji cukrów.

R1UcyEinYKKyI
Odpowiedź: (Uzupełnij).
Polecenie 3

Uzasadnij wypowiedź lektora dotyczącą stwierdzenia ,,cukry pochodzą z organizmów żywych''. Poszukaj w dostępnych Ci źródłach, jak i gdzie zachodzi synteza cukrów w organizmach roślinnych oraz zwierzęcych.

RbqYitsaRtTjS
Odpowiedź: (Uzupełnij).
Polecenie 4

Podaj, kto po raz pierwszy opracował metodę pozyskiwania cukru z buraka.

RpcM61gWM5zUr
Odpowiedź: (Uzupełnij).
Ciekawostka

Cukier trzcinowy to cukier pochodzący z łodyg trzciny cukrowej, który powszechny jest w kuchni azjatyckiej, indyjskiej i meksykańskiej. Należy do cukrów nierafinowanych, a więc nieoczyszczonych, dzięki czemu posiada w swoim składzie składniki mineralne (związki żelaza, potasu, magnezu i wapnia). Jego bursztynowy kolor zawdzięczamy obecności melasy (ciemnobrązowego, gęstego syropu).

R1WdPCR5qmUse1
Aleksander na Bucefale podczas bitwy pod Issos (333 p.n.e.). Fragment tzw. mozaiki Aleksandra z Domu Fauna w Pompejach
Źródło: dostępny w internecie: www.mn.wikipedia.org, domena publiczna.

Wartość energetyczna cukru trzcinowego to około 390 kcal100 g, co oznacza, że jego jedna łyżeczka dostarcza nam niecałe 20 kcal energii. Słodycz soku z trzciny cukrowej została odkryta przez mieszkańców Nowej Gwinei. Uznaje się, że ich pierwsze plantacje powstały około 8000 lat p.n.e. Produkcję cukru, będącego artykułem spożywczym, rozpoczęto w Indiach około 3000 lat p.n.e. W Europie w tym czasie nadal jedynym znanym środkiem słodzącym był miód. Informacja o możliwości pozyskiwania cukru z trzciny cukrowej dotarła do Europy po podboju Indii przez Aleksandra Macedońskiego, czyli około 327 roku p.n.e. Pierwszymi Europejczykami, którzy skosztowali cukru trzcinowego, byli Rzymianie.

R1N8J55MkhSHj1
Popiersie Franza Karla Acharda
Źródło: dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, domena publiczna.

Początkowo cukier trzcinowy był bardzo drogi i używany jedynie w celach medycznych. Z czasem usprawniono metodę jego produkcji, dzięki czemu stał się tańszy i bardziej popularny. Pod koniec XIX wieku zaczął tracić swoją pozycję na rzecz cukru buraczanego, pochodzącego z buraków cukrowych i nazywanego „białą śmiercią”. Cukier buraczany, w odróżnieniu do cukru trzcinowego, pozbawiony jest jakichkolwiek wartości odżywczych, ze względu na proces rafinowania zachodzący podczas jego produkcji. Nie posiada także bursztynowego zabarwienia, ponieważ został pozbawiony melasy. Innym rodzajem cukru buraczanego jest cukier brązowy, z którego początkowo wyodrębnia się melasę, a później ponownie się ją dodaje. Cukier brązowy, pomimo podobnego wyglądu do cukru trzcinowego, nie zawiera witamin i składników mineralnych. Wartość energetyczna cukru buraczanego przekracza 400 kcal100 g, co oznacza, że jego jedna łyżeczka dostarcza nam ponad 20 kcal energii.

1786 roku Francuz, Franz Karl Achard, opracował schemat produkcji cukru na skalę przemysłową. Projektem zainteresował się król Fryderyk Wilhelm III, który zapewnił mu środki finansowe. W 1801 roku Achard nabył majątek Konary na Śląsku, w którym zorganizował pierwszą na świecie cukrownię. W 1880 roku produkcja cukru buraczanego przekroczyła światową produkcję cukru trzcinowego.

RAC1rM70iKhR1
Ruiny cukrowni w Konarach
Źródło: Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.