Galeria zdjęć interaktywnych
Polecenie 1
Wybierz zdjęcie z galerii interaktywnej, przeczytaj towarzyszący mu fragment książki oraz informacje na temat obiektu. Określ, w jaki sposób przestrzeń charakteryzuje wybranego bohatera.
Wybierz zdjęcie z galerii interaktywnej, zapoznaj się z towarzyszącym mu fragment książki oraz informacjami na temat obiektu. Określ, w jaki sposób przestrzeń charakteryzuje wybranego bohatera.
Ilustracja tytułowa. Pośrodku umieszczony jest napis: Warszawa. W głębi umieszczony jest plan miasta.
Źródło: dostępny w internecie: polona.pl, domena publiczna.
Fotografia interaktywna przedstawia front dwukondygnacyjnego budynku. Ukazane są rzędy wysokich okien. Wejście do budynku znajduje się pośrodku. Do wejścia wiedzie kilka schodków. Siedzą na nich chłopcy ubrani w mundurki. Nad drzwiami umieszczono herb w kształcie orła. Wejście jest zwieńczone płasko rzeźbionym tympanonem. Po prawej stronie zdjęcia stoją trzykondygnacyjne kamienice. Opis punktów znajdujących się za fotografii: 1. „– Zaczekaj pan – przerwał radca. – Przerzucił się, ale nie do galanterii, tylko do Szkoły Przygotowawczej, a potem do Szkoły Głównej, rozumie pan?… Zachciało mu się być uczonym!… Ajent począł chwiać głową w sposób oznaczający zdziwienie.
– Istna heca! – rzekł. – I skąd mu to przyszło?
– No skąd! Zwyczajnie – stosunki z Akademią Medyczną, ze Szkołą Sztuk Pięknych… Wtedy wszystkim paliło się we łbach, a on nie chciał być gorszym od innych. W dzień służył gościom przy bufecie i prowadził rachunki, a w nocy uczył się…”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 11-13., 2. Szkoła Przygotowawcza – właściwie Kursy Przygotowawcze, uruchomione w Warszawie podczas starań o powołanie Szkoły Głównej., 3. Szkoła Główna Warszawska – uczelnia powołana w Warszawie ustawą o wychowaniu publicznym dla Królestwa, zatwierdzoną przez cara Aleksandra II w dniu 20 V 1862 na bazie projektu powstałego z inicjatywy margrabiego Wielopolskiego., 4. „[...] paliło się we łbach [...]” – radca Węgrowicz napomyka o czasach uniesień patriotycznych i nadziei, jakie poprzedziły wybuch powstania styczniowego w 1863 r. Wokulski uczęszczał przez rok na uczelnię i porzucił ją z powodu powstania.
Fotografia interaktywna przedstawia front dwukondygnacyjnego budynku. Ukazane są rzędy wysokich okien. Wejście do budynku znajduje się pośrodku. Do wejścia wiedzie kilka schodków. Siedzą na nich chłopcy ubrani w mundurki. Nad drzwiami umieszczono herb w kształcie orła. Wejście jest zwieńczone płasko rzeźbionym tympanonem. Po prawej stronie zdjęcia stoją trzykondygnacyjne kamienice. Opis punktów znajdujących się za fotografii: 1. „– Zaczekaj pan – przerwał radca. – Przerzucił się, ale nie do galanterii, tylko do Szkoły Przygotowawczej, a potem do Szkoły Głównej, rozumie pan?… Zachciało mu się być uczonym!… Ajent począł chwiać głową w sposób oznaczający zdziwienie.– Istna heca! – rzekł. – I skąd mu to przyszło?
– No skąd! Zwyczajnie – stosunki z Akademią Medyczną, ze Szkołą Sztuk Pięknych… Wtedy wszystkim paliło się we łbach, a on nie chciał być gorszym od innych. W dzień służył gościom przy bufecie i prowadził rachunki, a w nocy uczył się…”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 11-13., 2. Szkoła Przygotowawcza – właściwie Kursy Przygotowawcze, uruchomione w Warszawie podczas starań o powołanie Szkoły Głównej., 3. Szkoła Główna Warszawska – uczelnia powołana w Warszawie ustawą o wychowaniu publicznym dla Królestwa, zatwierdzoną przez cara Aleksandra II w dniu 20 V 1862 na bazie projektu powstałego z inicjatywy margrabiego Wielopolskiego., 4. „[...] paliło się we łbach [...]” – radca Węgrowicz napomyka o czasach uniesień patriotycznych i nadziei, jakie poprzedziły wybuch powstania styczniowego w 1863 r. Wokulski uczęszczał przez rok na uczelnię i porzucił ją z powodu powstania.
– Istna heca! – rzekł. – I skąd mu to przyszło?
– No skąd! Zwyczajnie – stosunki z Akademią Medyczną, ze Szkołą Sztuk Pięknych… Wtedy wszystkim paliło się we łbach, a on nie chciał być gorszym od innych. W dzień służył gościom przy bufecie i prowadził rachunki, a w nocy uczył się…”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 11-13., 2. Szkoła Przygotowawcza – właściwie Kursy Przygotowawcze, uruchomione w Warszawie podczas starań o powołanie Szkoły Głównej., 3. Szkoła Główna Warszawska – uczelnia powołana w Warszawie ustawą o wychowaniu publicznym dla Królestwa, zatwierdzoną przez cara Aleksandra II w dniu 20 V 1862 na bazie projektu powstałego z inicjatywy margrabiego Wielopolskiego., 4. „[...] paliło się we łbach [...]” – radca Węgrowicz napomyka o czasach uniesień patriotycznych i nadziei, jakie poprzedziły wybuch powstania styczniowego w 1863 r. Wokulski uczęszczał przez rok na uczelnię i porzucił ją z powodu powstania.
Budynek Szkoły Głównej, kampus centralny UW.
Fotografia, data nieznana
Fotografia, data nieznana
Źródło: dostępny w internecie: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Fotografia interaktywna przedstawia rynek miejski. Jest on otoczony kilkukondygnacyjnymi, wąskimi kamienicami. Pośrodku, w kilku rzędach stoją stragany. Wzdłuż nich chodzą liczni kupujący. Po lewej stronie ciągnie się brukowana ulica. Poruszają się na niej wozy ciągnięte przez konie i piesi. Opis punktów znajdujących się na zdjęciu: 1. {audio}„Często przychodzili do nas dawni koledzy ojca: pan Domański, także woźny, ale z Komisji Skarbu, i pan Raczek, który na Dunaju miał stragan z zieleniną. Prości to byli ludzie (nawet pan Domański trochę lubił anyżówkę), ale roztropni politycy. Wszyscy, nie wyłączając ciotki, twierdzili jak najbardziej stanowczo, że choć Napoleon I umarł w niewoli, ród Bonapartych jeszcze wypłynie”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 38-40., 2. Dunaj – uliczka (zwana Wąskim Dunajem) i placyk (Szeroki Dunaj) na Starym Mieście w pobliżu granicy z Nowym Miastem. Stragan pana Raczka mógł się znajdować na Szerokim Dunaju, gdzie było wtedy jedno z ruchliwszych targowisk miejskich. Prus mieszkał w tym rejonie Warszawy na stancji – na Wąskim Dunaju lub na Piwnej – jako student I roku Szkoły Głównej., 3. {audio}„Tymczasem na ulicy budził się szmer i za szybami sklepu coraz częściej przesuwali się przechodnie. To służąca, to drwal, jejmość w kapturze, to chłopak od szewca, to jegomość w rogatywce, szli w jedną i drugą stronę, jak figury w ruchomej panoramie. Środkiem ulicy toczyły się wozy, beczki, bryczki – tam i na powrót… Coraz więcej ludzi, coraz więcej wozów, aż nareszcie utworzył się jeden wielki potok uliczny, z którego co chwila ktoś wpadał do nas za sprawunkiem.
– Pieprzu za trojaka…
– Proszę funt kawy… [...] otwierał i zamykał szuflady, obwijał towar w tutki z szarej bibuły”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 52-53., 4. Sklep Mincla mieścił się na Podwalu:
– trojak – drobna moneta wartości 3 gr, zwana także dydkiem; [w dawnej Polsce bito ją ze srebra, od w. XVIII z miedzi]
– funt (niem. Pfund) – jednostka masy lub ciężaru (potocznie – wagi). [W Królestwie do 1849 r. używano funta tzw. nowopolskiego (warszawskiego) równego 405,5 g, później funta rosyjskiego równego 409,5 g.]
– tutka (niem. Tütte) – torebka zwijana z prostokątnego kawałka papieru w kształt walca lub stożka.
Fotografia interaktywna przedstawia rynek miejski. Jest on otoczony kilkukondygnacyjnymi, wąskimi kamienicami. Pośrodku, w kilku rzędach stoją stragany. Wzdłuż nich chodzą liczni kupujący. Po lewej stronie ciągnie się brukowana ulica. Poruszają się na niej wozy ciągnięte przez konie i piesi. Opis punktów znajdujących się na zdjęciu: 1. {audio}„Często przychodzili do nas dawni koledzy ojca: pan Domański, także woźny, ale z Komisji Skarbu, i pan Raczek, który na Dunaju miał stragan z zieleniną. Prości to byli ludzie (nawet pan Domański trochę lubił anyżówkę), ale roztropni politycy. Wszyscy, nie wyłączając ciotki, twierdzili jak najbardziej stanowczo, że choć Napoleon I umarł w niewoli, ród Bonapartych jeszcze wypłynie”.Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 38-40., 2. Dunaj – uliczka (zwana Wąskim Dunajem) i placyk (Szeroki Dunaj) na Starym Mieście w pobliżu granicy z Nowym Miastem. Stragan pana Raczka mógł się znajdować na Szerokim Dunaju, gdzie było wtedy jedno z ruchliwszych targowisk miejskich. Prus mieszkał w tym rejonie Warszawy na stancji – na Wąskim Dunaju lub na Piwnej – jako student I roku Szkoły Głównej., 3. {audio}„Tymczasem na ulicy budził się szmer i za szybami sklepu coraz częściej przesuwali się przechodnie. To służąca, to drwal, jejmość w kapturze, to chłopak od szewca, to jegomość w rogatywce, szli w jedną i drugą stronę, jak figury w ruchomej panoramie. Środkiem ulicy toczyły się wozy, beczki, bryczki – tam i na powrót… Coraz więcej ludzi, coraz więcej wozów, aż nareszcie utworzył się jeden wielki potok uliczny, z którego co chwila ktoś wpadał do nas za sprawunkiem.
– Pieprzu za trojaka…
– Proszę funt kawy… [...] otwierał i zamykał szuflady, obwijał towar w tutki z szarej bibuły”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 52-53., 4. Sklep Mincla mieścił się na Podwalu:
– trojak – drobna moneta wartości 3 gr, zwana także dydkiem; [w dawnej Polsce bito ją ze srebra, od w. XVIII z miedzi]
– funt (niem. Pfund) – jednostka masy lub ciężaru (potocznie – wagi). [W Królestwie do 1849 r. używano funta tzw. nowopolskiego (warszawskiego) równego 405,5 g, później funta rosyjskiego równego 409,5 g.]
– tutka (niem. Tütte) – torebka zwijana z prostokątnego kawałka papieru w kształt walca lub stożka.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 38-40., 2. Dunaj – uliczka (zwana Wąskim Dunajem) i placyk (Szeroki Dunaj) na Starym Mieście w pobliżu granicy z Nowym Miastem. Stragan pana Raczka mógł się znajdować na Szerokim Dunaju, gdzie było wtedy jedno z ruchliwszych targowisk miejskich. Prus mieszkał w tym rejonie Warszawy na stancji – na Wąskim Dunaju lub na Piwnej – jako student I roku Szkoły Głównej., 3. {audio}„Tymczasem na ulicy budził się szmer i za szybami sklepu coraz częściej przesuwali się przechodnie. To służąca, to drwal, jejmość w kapturze, to chłopak od szewca, to jegomość w rogatywce, szli w jedną i drugą stronę, jak figury w ruchomej panoramie. Środkiem ulicy toczyły się wozy, beczki, bryczki – tam i na powrót… Coraz więcej ludzi, coraz więcej wozów, aż nareszcie utworzył się jeden wielki potok uliczny, z którego co chwila ktoś wpadał do nas za sprawunkiem.
– Pieprzu za trojaka…
– Proszę funt kawy… [...] otwierał i zamykał szuflady, obwijał towar w tutki z szarej bibuły”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 52-53., 4. Sklep Mincla mieścił się na Podwalu:
– trojak – drobna moneta wartości 3 gr, zwana także dydkiem; [w dawnej Polsce bito ją ze srebra, od w. XVIII z miedzi]
– funt (niem. Pfund) – jednostka masy lub ciężaru (potocznie – wagi). [W Królestwie do 1849 r. używano funta tzw. nowopolskiego (warszawskiego) równego 405,5 g, później funta rosyjskiego równego 409,5 g.]
– tutka (niem. Tütte) – torebka zwijana z prostokątnego kawałka papieru w kształt walca lub stożka.
Warszawa, Stare Miasto.
Fotografia, ok. 1882–1888
Fotografia, ok. 1882–1888
Źródło: dostępny w internecie: polona.pl, domena publiczna.
Fotografia interaktywna przedstawia długą i szeroką ulicę. Po jej prawej stronie stoją okazałe trzykondygnacyjne kamienice. Na niektórych wiszą szyldy. W oknach wystawowych jednej z nich są zaciągnięte markizy. Pośrodku brukowanej ulicy stoi na baczność umundurowany policjant. Po lewej stronie stoją dorożki. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„Środkiem Alei wciąż toczyły się dorożki i powozy. W jednym Wokulski zobaczył bladoniebieską suknię.
»Panna Izabela?…«
Serce poczęło mu bić gwałtownie.
»Nie, nie ona”.
O paręset kroków dalej spostrzegł jakąś piękną twarz kobiecą i dystyngowane ruchy.
»Ona?… Nie. Skądże by wreszcie ona?«
I tak szedł przez całe Aleje, plac Aleksandra, przez Nowy Świat, ciągle upatrując kogoś i ciągle doznając zawodu”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 209-210., 2. Nazwa ulicy Nowy Świat, którą często spaceruje Stanisław Wokulski, nawiązywała do nowego osadnictwa rozwijającego się poza wałami miejskimi w XVII wieku. Pierwotnie dotyczyła zarówno ulicy, jak i osady, która powstała przy trakcie. Obejmowała fragment dawnego traktu ze Starej Warszawy do Ujazdowa., 3. Aleje Jerozolimskie – jedna z głównych ulic Warszawy, biegnąca od mostu Poniatowskiego do południowo-zachodnich granic miasta., 4. Plac Aleksandra to dawny plac Złotych Krzyży. Nazwa została zmieniona po wybudowaniu w latach 1818–1826 kościoła św. Aleksandra. Uczczono w ten sposób cara Aleksandra I, który wspomógł finansowo budowę kościoła. Od odzyskania niepodległości w 1918 r. plac nosi nazwę Trzech Krzyży.
Fotografia interaktywna przedstawia długą i szeroką ulicę. Po jej prawej stronie stoją okazałe trzykondygnacyjne kamienice. Na niektórych wiszą szyldy. W oknach wystawowych jednej z nich są zaciągnięte markizy. Pośrodku brukowanej ulicy stoi na baczność umundurowany policjant. Po lewej stronie stoją dorożki. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„Środkiem Alei wciąż toczyły się dorożki i powozy. W jednym Wokulski zobaczył bladoniebieską suknię.»Panna Izabela?…«
Serce poczęło mu bić gwałtownie.
»Nie, nie ona”.
O paręset kroków dalej spostrzegł jakąś piękną twarz kobiecą i dystyngowane ruchy.
»Ona?… Nie. Skądże by wreszcie ona?«
I tak szedł przez całe Aleje, plac Aleksandra, przez Nowy Świat, ciągle upatrując kogoś i ciągle doznając zawodu”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 209-210., 2. Nazwa ulicy Nowy Świat, którą często spaceruje Stanisław Wokulski, nawiązywała do nowego osadnictwa rozwijającego się poza wałami miejskimi w XVII wieku. Pierwotnie dotyczyła zarówno ulicy, jak i osady, która powstała przy trakcie. Obejmowała fragment dawnego traktu ze Starej Warszawy do Ujazdowa., 3. Aleje Jerozolimskie – jedna z głównych ulic Warszawy, biegnąca od mostu Poniatowskiego do południowo-zachodnich granic miasta., 4. Plac Aleksandra to dawny plac Złotych Krzyży. Nazwa została zmieniona po wybudowaniu w latach 1818–1826 kościoła św. Aleksandra. Uczczono w ten sposób cara Aleksandra I, który wspomógł finansowo budowę kościoła. Od odzyskania niepodległości w 1918 r. plac nosi nazwę Trzech Krzyży.
»Panna Izabela?…«
Serce poczęło mu bić gwałtownie.
»Nie, nie ona”.
O paręset kroków dalej spostrzegł jakąś piękną twarz kobiecą i dystyngowane ruchy.
»Ona?… Nie. Skądże by wreszcie ona?«
I tak szedł przez całe Aleje, plac Aleksandra, przez Nowy Świat, ciągle upatrując kogoś i ciągle doznając zawodu”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 209-210., 2. Nazwa ulicy Nowy Świat, którą często spaceruje Stanisław Wokulski, nawiązywała do nowego osadnictwa rozwijającego się poza wałami miejskimi w XVII wieku. Pierwotnie dotyczyła zarówno ulicy, jak i osady, która powstała przy trakcie. Obejmowała fragment dawnego traktu ze Starej Warszawy do Ujazdowa., 3. Aleje Jerozolimskie – jedna z głównych ulic Warszawy, biegnąca od mostu Poniatowskiego do południowo-zachodnich granic miasta., 4. Plac Aleksandra to dawny plac Złotych Krzyży. Nazwa została zmieniona po wybudowaniu w latach 1818–1826 kościoła św. Aleksandra. Uczczono w ten sposób cara Aleksandra I, który wspomógł finansowo budowę kościoła. Od odzyskania niepodległości w 1918 r. plac nosi nazwę Trzech Krzyży.
Konrad Brandel, Fragment pierzei zachodniej ulicy Nowy Świat.
Fotografia, 1873
Fotografia, 1873
Źródło: dostępny w internecie: polona.pl, domena publiczna.
Obraz interaktywny przedstawia widok na ulicę. Wzdłuż niej stoją kilkukondygnacyjne kamienice. Są to okazałe budynek. Na pierwszym planie, po lewej stronie stoi wysoka kolumna zwieńczona pomnikiem prezentującym mężczyznę w koronie. Pod kolumną stoją grupy ludzi. Ulicą jeżdżą dorożki. Postać unosi prawą rękę. W lewej trzyma krzyż. W tle zachmurzone niebo. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„Boże miłosierny!… ależ ten drugi pokój to mój pokój, w którym mieszkałem od lat dwudziestu pięciu. Okna zakratowane, zielona firanka, mój czarny stół… A pod ścianą naprzeciw moje żelazne łóżko, dubeltówka i pudło z gitarą…
– Jak to – pytam – więc mnie już przenieśli?…
– Tak – odpowiada Staś – przenieśli ci każdy ćwieczek, nawet płachtę dla Ira”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 251., 2. Nowe mieszkanie Rzeckiego mieściło się przy Krakowskim Przedmieściu 7 w podwórzu za nowym sklepem. Cały świat Rzeckiego to sklep i jego sprawy. Marzył o wyjeździe na wieś, ale ostatecznie z niego zrezygnował., 3. {audio}„Schylił głowę i posuwając palcem z dołu do góry albo z góry na dół, sumował kolumny cyfr długich jak Nowy Świat i Krakowskie Przedmieście. Sumował bez błędu, nawet z cicha mruczał, a jednocześnie myślał sobie, że jego Stach znajduje się na jakiejś fatalnej pochyłości”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 473.
Obraz interaktywny przedstawia widok na ulicę. Wzdłuż niej stoją kilkukondygnacyjne kamienice. Są to okazałe budynek. Na pierwszym planie, po lewej stronie stoi wysoka kolumna zwieńczona pomnikiem prezentującym mężczyznę w koronie. Pod kolumną stoją grupy ludzi. Ulicą jeżdżą dorożki. Postać unosi prawą rękę. W lewej trzyma krzyż. W tle zachmurzone niebo. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„Boże miłosierny!… ależ ten drugi pokój to mój pokój, w którym mieszkałem od lat dwudziestu pięciu. Okna zakratowane, zielona firanka, mój czarny stół… A pod ścianą naprzeciw moje żelazne łóżko, dubeltówka i pudło z gitarą…– Jak to – pytam – więc mnie już przenieśli?…
– Tak – odpowiada Staś – przenieśli ci każdy ćwieczek, nawet płachtę dla Ira”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 251., 2. Nowe mieszkanie Rzeckiego mieściło się przy Krakowskim Przedmieściu 7 w podwórzu za nowym sklepem. Cały świat Rzeckiego to sklep i jego sprawy. Marzył o wyjeździe na wieś, ale ostatecznie z niego zrezygnował., 3. {audio}„Schylił głowę i posuwając palcem z dołu do góry albo z góry na dół, sumował kolumny cyfr długich jak Nowy Świat i Krakowskie Przedmieście. Sumował bez błędu, nawet z cicha mruczał, a jednocześnie myślał sobie, że jego Stach znajduje się na jakiejś fatalnej pochyłości”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 473.
– Jak to – pytam – więc mnie już przenieśli?…
– Tak – odpowiada Staś – przenieśli ci każdy ćwieczek, nawet płachtę dla Ira”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 251., 2. Nowe mieszkanie Rzeckiego mieściło się przy Krakowskim Przedmieściu 7 w podwórzu za nowym sklepem. Cały świat Rzeckiego to sklep i jego sprawy. Marzył o wyjeździe na wieś, ale ostatecznie z niego zrezygnował., 3. {audio}„Schylił głowę i posuwając palcem z dołu do góry albo z góry na dół, sumował kolumny cyfr długich jak Nowy Świat i Krakowskie Przedmieście. Sumował bez błędu, nawet z cicha mruczał, a jednocześnie myślał sobie, że jego Stach znajduje się na jakiejś fatalnej pochyłości”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 473.
Filip Romanowski, Marcin Zaleski, Widok z Placu Zamkowego na Krakowskie Przedmieście, 1. poł. XIX w.
Źródło: dostępny w internecie: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Ilustracja interaktywna przedstawia miejski pejzaż. Na pierwszym planie ukazana jest zakręcająca ulica. Po lewej stronie jedzie dorożka. Po prawej zaś rowerzysta. Trotuarem podążają nieliczni przechodnie. Za zakrętem, po prawej stronie jedzie tramwaj. Na drugim planie ukazany jest ogrodzony trawnik. Ozdobiony jest kwiatowym dywanem złożonym z trójkątów. Pośrodku trawnika stoi pomnik wyobrażający mężczyznę w sile wieku. Postać siedzi, krzyżując nogi. Wokół niego rosną nieliczne drzewa i krzewy. Za pomnikiem i po prawej stronie stoją kilkukondygnacyjne kamienice. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„Wszystko to roiło się między dwoma długimi ścianami kamienic mdłej barwy, nad którymi górowały wyniosłe fronty świątyń. Na obu zaś końcach ulicy, niby pilnujące miasta szyldwachy, wznosiły się dwa pomniki. Z jednej strony król Zygmunt, stojący na olbrzymiej świecy, pochylał się ku Bernardynom, widocznie pragnąc coś zakomunikować przechodniom”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 399-400., 2. Dom Karasia znajdował się przy Krakowskim Przedmieściu 2 w pobliżu pomnika Kopernika. Mieszkanie Wokulskiego można kojarzyć z kamienicą przy Krakowskim Przedmieściu 4, a nawet dokładniej: z mieszkaniem nr 2 w tej kamienicy. W książce Śladami Wokulskiego został zlokalizowany w tym miejscu balkon mieszkania Wokulskiego., 3. Pałac Towarzystwa Przyjaciół Nauk – w czasach, kiedy rozgrywała się akcja Lalki, mieściło się tu rosyjskie gimnazjum miejskie z internatem., 4. Dom Zamoyskich (inaczej Pałac Zamoyskich, także kamienica hr. Andrzeja Zamoyskiego) – zespół dwóch połączonych ze sobą budynków znajdujący się przy Nowym Świecie 69, naprzeciwko Pałacu Staszica, na styku z Krakowskim Przedmieściem. W czasach Prusa budynek należał do władz wojskowych.
Ilustracja interaktywna przedstawia miejski pejzaż. Na pierwszym planie ukazana jest zakręcająca ulica. Po lewej stronie jedzie dorożka. Po prawej zaś rowerzysta. Trotuarem podążają nieliczni przechodnie. Za zakrętem, po prawej stronie jedzie tramwaj. Na drugim planie ukazany jest ogrodzony trawnik. Ozdobiony jest kwiatowym dywanem złożonym z trójkątów. Pośrodku trawnika stoi pomnik wyobrażający mężczyznę w sile wieku. Postać siedzi, krzyżując nogi. Wokół niego rosną nieliczne drzewa i krzewy. Za pomnikiem i po prawej stronie stoją kilkukondygnacyjne kamienice. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„Wszystko to roiło się między dwoma długimi ścianami kamienic mdłej barwy, nad którymi górowały wyniosłe fronty świątyń. Na obu zaś końcach ulicy, niby pilnujące miasta szyldwachy, wznosiły się dwa pomniki. Z jednej strony król Zygmunt, stojący na olbrzymiej świecy, pochylał się ku Bernardynom, widocznie pragnąc coś zakomunikować przechodniom”.Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 399-400., 2. Dom Karasia znajdował się przy Krakowskim Przedmieściu 2 w pobliżu pomnika Kopernika. Mieszkanie Wokulskiego można kojarzyć z kamienicą przy Krakowskim Przedmieściu 4, a nawet dokładniej: z mieszkaniem nr 2 w tej kamienicy. W książce Śladami Wokulskiego został zlokalizowany w tym miejscu balkon mieszkania Wokulskiego., 3. Pałac Towarzystwa Przyjaciół Nauk – w czasach, kiedy rozgrywała się akcja Lalki, mieściło się tu rosyjskie gimnazjum miejskie z internatem., 4. Dom Zamoyskich (inaczej Pałac Zamoyskich, także kamienica hr. Andrzeja Zamoyskiego) – zespół dwóch połączonych ze sobą budynków znajdujący się przy Nowym Świecie 69, naprzeciwko Pałacu Staszica, na styku z Krakowskim Przedmieściem. W czasach Prusa budynek należał do władz wojskowych.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 399-400., 2. Dom Karasia znajdował się przy Krakowskim Przedmieściu 2 w pobliżu pomnika Kopernika. Mieszkanie Wokulskiego można kojarzyć z kamienicą przy Krakowskim Przedmieściu 4, a nawet dokładniej: z mieszkaniem nr 2 w tej kamienicy. W książce Śladami Wokulskiego został zlokalizowany w tym miejscu balkon mieszkania Wokulskiego., 3. Pałac Towarzystwa Przyjaciół Nauk – w czasach, kiedy rozgrywała się akcja Lalki, mieściło się tu rosyjskie gimnazjum miejskie z internatem., 4. Dom Zamoyskich (inaczej Pałac Zamoyskich, także kamienica hr. Andrzeja Zamoyskiego) – zespół dwóch połączonych ze sobą budynków znajdujący się przy Nowym Świecie 69, naprzeciwko Pałacu Staszica, na styku z Krakowskim Przedmieściem. W czasach Prusa budynek należał do władz wojskowych.
Janina Bagieńska, Pomnik Kopernika i były plac Staszica w Warszawie.
Pocztówka, rok wydania nieznany, w przedziale 1905–1928
Pocztówka, rok wydania nieznany, w przedziale 1905–1928
Źródło: dostępny w internecie: polona.pl, domena publiczna.
Fotografia interaktywna przedstawia fragment okazałego, trzykondygnacyjnego budynku. Ukazane są rzędy wysokich okien. Wejście do budynku znajduje się pośrodku. Po obu jego stronach znajdują się witryny sklepowe. Po lewej stronie, nad witryną umieszczono napis: Księgarnia naukowa imienia Bolesława Prusa. Przed budynkiem stoi przystanek autobusowy i ławka. Nieliczni przechodnie chodzą trotuarem ciągnącym się wzdłuż budynku. Opis punktów znajdujących się na zdjęciu: 1. {audio}„Na Krakowskim już z daleka zobaczyła szyld z napisem: J. Mincel i S. Wokulski, a o jeden dom bliżej nowy, jeszcze nie wykończony sklep, o pięciu oknach frontu z lustrzanymi szybami. Z kilku pracujących przy nim rzemieślników i robotników jedni od wewnątrz wycierali szyby, drudzy złocili i malowali drzwi i futryny, inni umocowywali przed oknami ogromne mosiężne bariery”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 122–123., 2. {audio}„Znalazłszy się na ulicy, Wokulski stanął na chodniku, jakby namyślając się, dokąd iść. Nie ciągnęło go nic w żadną stronę. Dopiero gdy przypadkiem spojrzał w prawo, na swój nowo wykończany sklep, przed którym już zatrzymywali się ludzie, odwrócił się ze wstrętem i poszedł w lewo. [...] Sznur powozów i pstrokaty falujący tłum między Kopernikiem i Zygmuntem wyglądał jak stado ptaków, które właśnie w tej chwili unosiły się nad miastem, dążąc ku północy [...]”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 132–133., 3. Ulica Krakowskie Przedmieście, stanowiąca północny odcinek Traktu Królewskiego, mieści się w sercu Warszawy. W latach 1886–1887 wyburzono cztery budynki, przedłużając do Krakowskiego Przedmieścia ul. Miodową. Trakt stał się reprezentacyjną arterią miasta, przy której otwierano najlepsze sklepy, restauracje i kawiarnie., 4. {audio}„Postarajmy się teraz wyśledzić, pod którym numerem mieścił się nowy sklep Wokulskiego, a pod którym stary. Uda się nam to bardzo łatwo ponieważ wiemy, że nowy sklep posiadał pięć okien frontu. Jedyny po dzisiaj dzień taki lokal sklepowy na Krakowskim Przedmieściu pomiędzy pomnikiem Kopernika a Hotelem Europejskim znajduje się pod numerem siódmym. […] Za czasów Izabeli Łęckiej oraz za czasów, kiedy Prus pisał Lalkę, mieściła się tam naprawdę cukiernia Toura”.
Indeks górny Stefan Godlewski, Ludwik B. Grzeniewski, Henryk Markiewicz, Śladami Wokulskiego, Warszawa 1957, s. 24.
Fotografia interaktywna przedstawia fragment okazałego, trzykondygnacyjnego budynku. Ukazane są rzędy wysokich okien. Wejście do budynku znajduje się pośrodku. Po obu jego stronach znajdują się witryny sklepowe. Po lewej stronie, nad witryną umieszczono napis: Księgarnia naukowa imienia Bolesława Prusa. Przed budynkiem stoi przystanek autobusowy i ławka. Nieliczni przechodnie chodzą trotuarem ciągnącym się wzdłuż budynku. Opis punktów znajdujących się na zdjęciu: 1. {audio}„Na Krakowskim już z daleka zobaczyła szyld z napisem: J. Mincel i S. Wokulski, a o jeden dom bliżej nowy, jeszcze nie wykończony sklep, o pięciu oknach frontu z lustrzanymi szybami. Z kilku pracujących przy nim rzemieślników i robotników jedni od wewnątrz wycierali szyby, drudzy złocili i malowali drzwi i futryny, inni umocowywali przed oknami ogromne mosiężne bariery”.Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 122–123., 2. {audio}„Znalazłszy się na ulicy, Wokulski stanął na chodniku, jakby namyślając się, dokąd iść. Nie ciągnęło go nic w żadną stronę. Dopiero gdy przypadkiem spojrzał w prawo, na swój nowo wykończany sklep, przed którym już zatrzymywali się ludzie, odwrócił się ze wstrętem i poszedł w lewo. [...] Sznur powozów i pstrokaty falujący tłum między Kopernikiem i Zygmuntem wyglądał jak stado ptaków, które właśnie w tej chwili unosiły się nad miastem, dążąc ku północy [...]”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 132–133., 3. Ulica Krakowskie Przedmieście, stanowiąca północny odcinek Traktu Królewskiego, mieści się w sercu Warszawy. W latach 1886–1887 wyburzono cztery budynki, przedłużając do Krakowskiego Przedmieścia ul. Miodową. Trakt stał się reprezentacyjną arterią miasta, przy której otwierano najlepsze sklepy, restauracje i kawiarnie., 4. {audio}„Postarajmy się teraz wyśledzić, pod którym numerem mieścił się nowy sklep Wokulskiego, a pod którym stary. Uda się nam to bardzo łatwo ponieważ wiemy, że nowy sklep posiadał pięć okien frontu. Jedyny po dzisiaj dzień taki lokal sklepowy na Krakowskim Przedmieściu pomiędzy pomnikiem Kopernika a Hotelem Europejskim znajduje się pod numerem siódmym. […] Za czasów Izabeli Łęckiej oraz za czasów, kiedy Prus pisał Lalkę, mieściła się tam naprawdę cukiernia Toura”.
Indeks górny Stefan Godlewski, Ludwik B. Grzeniewski, Henryk Markiewicz, Śladami Wokulskiego, Warszawa 1957, s. 24.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 122–123., 2. {audio}„Znalazłszy się na ulicy, Wokulski stanął na chodniku, jakby namyślając się, dokąd iść. Nie ciągnęło go nic w żadną stronę. Dopiero gdy przypadkiem spojrzał w prawo, na swój nowo wykończany sklep, przed którym już zatrzymywali się ludzie, odwrócił się ze wstrętem i poszedł w lewo. [...] Sznur powozów i pstrokaty falujący tłum między Kopernikiem i Zygmuntem wyglądał jak stado ptaków, które właśnie w tej chwili unosiły się nad miastem, dążąc ku północy [...]”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 132–133., 3. Ulica Krakowskie Przedmieście, stanowiąca północny odcinek Traktu Królewskiego, mieści się w sercu Warszawy. W latach 1886–1887 wyburzono cztery budynki, przedłużając do Krakowskiego Przedmieścia ul. Miodową. Trakt stał się reprezentacyjną arterią miasta, przy której otwierano najlepsze sklepy, restauracje i kawiarnie., 4. {audio}„Postarajmy się teraz wyśledzić, pod którym numerem mieścił się nowy sklep Wokulskiego, a pod którym stary. Uda się nam to bardzo łatwo ponieważ wiemy, że nowy sklep posiadał pięć okien frontu. Jedyny po dzisiaj dzień taki lokal sklepowy na Krakowskim Przedmieściu pomiędzy pomnikiem Kopernika a Hotelem Europejskim znajduje się pod numerem siódmym. […] Za czasów Izabeli Łęckiej oraz za czasów, kiedy Prus pisał Lalkę, mieściła się tam naprawdę cukiernia Toura”.
Indeks górny Stefan Godlewski, Ludwik B. Grzeniewski, Henryk Markiewicz, Śladami Wokulskiego, Warszawa 1957, s. 24.
Widok współczesny (2017) na ul. Krakowskie Przedmieście 7 w Warszawie. Dziś w powieściowym sklepie Wokulskiego mieści się księgarnia naukowa
Źródło: dostępny w internecie: Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.
Zdjęcia interaktywne przedstawia róg okazałego, czterokondygnacyjnego budynku. Róg jest zaokrąglony. Znajduje się w nim wejście do restauracji. Główne wejście umieszczone jest w prawym skrzydle budynku. Jest zadaszone. Dach ten jest wsparty o cztery kolumny. Przy wejściu zaparkowane są auta. Opis punktów znajdujących się na fotografii: 1. {audio}„W końcu maja Wokulski postanowił zrobić poświęcenie naszego magazynu. Przy tej sposobności zauważyłem, jak się czasy zmieniają… Za moich młodych lat kupcy także poświęcali sklepy, troszcząc się o to, ażeby ceremonii dopełnił ksiądz sędziwy a pobożny, ażeby na miejscu była autentyczna woda święcona, nowe kropidło i organista biegły w łacinie. Po skończonym zaś obrządku, przy którym pokropiono i obmodlono prawie każdą szafę i sztukę towaru, przybijało się na progu sklepu podkowę, ażeby zwabiała gości, a dopiero potem – myślano o przekąsce, zwykle złożonej z kieliszka wódki, kiełbasy i piwa”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 269., 2. {audio}„Główna uroczystość, czyli obiad, odbyła się w wielkiej sali Hotelu Europejskiego. Salę ubrano w kwiaty, ustawiono ogromne stoły w podkowę, sprowadzono muzykę i o szóstej wieczór zebrało się przeszło sto pięćdziesiąt osób. Kogo bo tam nie było!… Głównie kupcy i fabrykanci z Warszawy, z prowincji, z Moskwy, ba, nawet z Wiednia i z Paryża”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 271., 3. Hotel Europejski – mieści się przy Krakowskim Przedmieściu 13; był to najelegantszy hotel ówczesnej Warszawy. Ostatnia jego część została oddana do użytku w 1878 r.
Zdjęcia interaktywne przedstawia róg okazałego, czterokondygnacyjnego budynku. Róg jest zaokrąglony. Znajduje się w nim wejście do restauracji. Główne wejście umieszczone jest w prawym skrzydle budynku. Jest zadaszone. Dach ten jest wsparty o cztery kolumny. Przy wejściu zaparkowane są auta. Opis punktów znajdujących się na fotografii: 1. {audio}„W końcu maja Wokulski postanowił zrobić poświęcenie naszego magazynu. Przy tej sposobności zauważyłem, jak się czasy zmieniają… Za moich młodych lat kupcy także poświęcali sklepy, troszcząc się o to, ażeby ceremonii dopełnił ksiądz sędziwy a pobożny, ażeby na miejscu była autentyczna woda święcona, nowe kropidło i organista biegły w łacinie. Po skończonym zaś obrządku, przy którym pokropiono i obmodlono prawie każdą szafę i sztukę towaru, przybijało się na progu sklepu podkowę, ażeby zwabiała gości, a dopiero potem – myślano o przekąsce, zwykle złożonej z kieliszka wódki, kiełbasy i piwa”.Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 269., 2. {audio}„Główna uroczystość, czyli obiad, odbyła się w wielkiej sali Hotelu Europejskiego. Salę ubrano w kwiaty, ustawiono ogromne stoły w podkowę, sprowadzono muzykę i o szóstej wieczór zebrało się przeszło sto pięćdziesiąt osób. Kogo bo tam nie było!… Głównie kupcy i fabrykanci z Warszawy, z prowincji, z Moskwy, ba, nawet z Wiednia i z Paryża”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 271., 3. Hotel Europejski – mieści się przy Krakowskim Przedmieściu 13; był to najelegantszy hotel ówczesnej Warszawy. Ostatnia jego część została oddana do użytku w 1878 r.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 269., 2. {audio}„Główna uroczystość, czyli obiad, odbyła się w wielkiej sali Hotelu Europejskiego. Salę ubrano w kwiaty, ustawiono ogromne stoły w podkowę, sprowadzono muzykę i o szóstej wieczór zebrało się przeszło sto pięćdziesiąt osób. Kogo bo tam nie było!… Głównie kupcy i fabrykanci z Warszawy, z prowincji, z Moskwy, ba, nawet z Wiednia i z Paryża”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 271., 3. Hotel Europejski – mieści się przy Krakowskim Przedmieściu 13; był to najelegantszy hotel ówczesnej Warszawy. Ostatnia jego część została oddana do użytku w 1878 r.
Hotel Europejski w Warszawie.
Fotografia, po 1918
Fotografia, po 1918
Źródło: dostępny w internecie: polona.pl, domena publiczna.
Ilustracja interaktywna przedstawia parkowy pejzaż. Na pierwszym planie ukazane jest nabrzeże. Przy jego krańcu stoją dwie kobiety ubrane w długie suknie. Trzymają w dłoniach parasole osoby. Na drugim planie znajduje się staw. Woda jest spokojna. W głębi znajduje się okrągła wyspa. Jej brzegi porastają drzewa. Środkowy pierścień stanowią kolumny. Przy krawędzi stoją dwie osoby. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„Przeszedł do Łazienek i tu znalazł spokojniejsze ustronie. Na niebie zaiskrzyło się kilka gwiazd, przez powietrze, od Alei, ciągnął szmer przechodniów, a od stawu wilgoć. Czasem nad głową przeleciał mu huczny chrabąszcz albo cicho przemknął nietoperz; w głębi parku kwilił żałośnie jakiś ptak, na próżno wzywający towarzysza; na stawie rozlegał się daleki plusk wioseł i śmiechy młodych kobiet”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 308., 2. {audio}„Tuż nad sadzawką, na tle zielonych klombów, spostrzegł popielaty płaszczyk panny Izabeli. Stała nad brzegiem w towarzystwie hrabiny i ojca i rzucała pierniki łabędziom, z których jeden nawet wyszedł z wody na swoich brzydkich łapach i umieścił się u stóp panny Izabeli”.
[sadzawka – chodzi o staw przy Pałacu na Wodzie w centralnej części parku]
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 443., 3. {audio}„Byli w połowie drogi do Pomarańczami, kiedy panna Izabela, widać już zakłopotana tym spokojem w naturze i między nimi, poczęła mówić:
– Prawda, jaki ładny dzień? W mieście upał, tu przyjemny chłód. Bardzo lubię Łazienki o tej godzinie: mało osób, więc każdy może znaleźć kącik wyłącznie dla siebie. Pan lubi samotność?”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 445, 4. {audio}„W Łazienkach wysiedli z powozu, minęli pałacowy taras i zaczęli spacerować po alei dotykającej amfiteatru.
– Musi pan wejść między ludzi, panie Wokulski – zaczęła pani Wąsowska. – Musi ocknąć się pan ze swej apatii, bo inaczej minie pana słodka nagroda…”
Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 552-553., 5. Łazienki – warszawski park i zlokalizowany w nim zespół pałacowy. Nazwa pochodzi od istniejącego tu w XVII w. ozdobnego pawilonu łazienkowego na stawie. W 1764 r. tereny nabył Stanisław August Poniatowski. Za jego sprawą rozpoczęła się budowa Białego Domu i Pałacu Myślewickiego oraz odbudowa Ermitażu po pożarze.
Ilustracja interaktywna przedstawia parkowy pejzaż. Na pierwszym planie ukazane jest nabrzeże. Przy jego krańcu stoją dwie kobiety ubrane w długie suknie. Trzymają w dłoniach parasole osoby. Na drugim planie znajduje się staw. Woda jest spokojna. W głębi znajduje się okrągła wyspa. Jej brzegi porastają drzewa. Środkowy pierścień stanowią kolumny. Przy krawędzi stoją dwie osoby. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„Przeszedł do Łazienek i tu znalazł spokojniejsze ustronie. Na niebie zaiskrzyło się kilka gwiazd, przez powietrze, od Alei, ciągnął szmer przechodniów, a od stawu wilgoć. Czasem nad głową przeleciał mu huczny chrabąszcz albo cicho przemknął nietoperz; w głębi parku kwilił żałośnie jakiś ptak, na próżno wzywający towarzysza; na stawie rozlegał się daleki plusk wioseł i śmiechy młodych kobiet”.Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 308., 2. {audio}„Tuż nad sadzawką, na tle zielonych klombów, spostrzegł popielaty płaszczyk panny Izabeli. Stała nad brzegiem w towarzystwie hrabiny i ojca i rzucała pierniki łabędziom, z których jeden nawet wyszedł z wody na swoich brzydkich łapach i umieścił się u stóp panny Izabeli”.
[sadzawka – chodzi o staw przy Pałacu na Wodzie w centralnej części parku]
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 443., 3. {audio}„Byli w połowie drogi do Pomarańczami, kiedy panna Izabela, widać już zakłopotana tym spokojem w naturze i między nimi, poczęła mówić:
– Prawda, jaki ładny dzień? W mieście upał, tu przyjemny chłód. Bardzo lubię Łazienki o tej godzinie: mało osób, więc każdy może znaleźć kącik wyłącznie dla siebie. Pan lubi samotność?”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 445, 4. {audio}„W Łazienkach wysiedli z powozu, minęli pałacowy taras i zaczęli spacerować po alei dotykającej amfiteatru.
– Musi pan wejść między ludzi, panie Wokulski – zaczęła pani Wąsowska. – Musi ocknąć się pan ze swej apatii, bo inaczej minie pana słodka nagroda…”
Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 552-553., 5. Łazienki – warszawski park i zlokalizowany w nim zespół pałacowy. Nazwa pochodzi od istniejącego tu w XVII w. ozdobnego pawilonu łazienkowego na stawie. W 1764 r. tereny nabył Stanisław August Poniatowski. Za jego sprawą rozpoczęła się budowa Białego Domu i Pałacu Myślewickiego oraz odbudowa Ermitażu po pożarze.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 308., 2. {audio}„Tuż nad sadzawką, na tle zielonych klombów, spostrzegł popielaty płaszczyk panny Izabeli. Stała nad brzegiem w towarzystwie hrabiny i ojca i rzucała pierniki łabędziom, z których jeden nawet wyszedł z wody na swoich brzydkich łapach i umieścił się u stóp panny Izabeli”.
[sadzawka – chodzi o staw przy Pałacu na Wodzie w centralnej części parku]
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 443., 3. {audio}„Byli w połowie drogi do Pomarańczami, kiedy panna Izabela, widać już zakłopotana tym spokojem w naturze i między nimi, poczęła mówić:
– Prawda, jaki ładny dzień? W mieście upał, tu przyjemny chłód. Bardzo lubię Łazienki o tej godzinie: mało osób, więc każdy może znaleźć kącik wyłącznie dla siebie. Pan lubi samotność?”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 445, 4. {audio}„W Łazienkach wysiedli z powozu, minęli pałacowy taras i zaczęli spacerować po alei dotykającej amfiteatru.
– Musi pan wejść między ludzi, panie Wokulski – zaczęła pani Wąsowska. – Musi ocknąć się pan ze swej apatii, bo inaczej minie pana słodka nagroda…”
Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 552-553., 5. Łazienki – warszawski park i zlokalizowany w nim zespół pałacowy. Nazwa pochodzi od istniejącego tu w XVII w. ozdobnego pawilonu łazienkowego na stawie. W 1764 r. tereny nabył Stanisław August Poniatowski. Za jego sprawą rozpoczęła się budowa Białego Domu i Pałacu Myślewickiego oraz odbudowa Ermitażu po pożarze.
Park w Łazienkach.
Litografia, data wydania nieznana, w przedziale 1834–1849
Litografia, data wydania nieznana, w przedziale 1834–1849
Źródło: dostępny w internecie: polona.pl, domena publiczna.
Ilustracja interaktywna przedstawia peron kolejowy. Po lewej stronie rysunku znajdują się tory. Na pierwszym stoi pusty wagon. Na drugim torze stoi parowóz. Z długiego, wąskiego komina wydobywa się czarny dym. Pośrodku ilustracji znajduje się zadaszony peron. Ukazani są liczni podróżni. Są tu kobiety i mężczyźni. Tragarze pchają taczki wypełnione bagażami. Po prawej stronie ilustracji stoi dwukondygnacyjny budynek dworca. Prowadzą do niego liczne wejścia. Między nimi zainstalowano lampy gazowe. W tle ukazane jest lekko zachmurzone niebo. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„– Jedziesz do Paryża? – zapytał Stacha.[...]
Kiedy woźni poczęli zamykać drzwi peronu, namówiłem doktora na przechadzkę po Alejach Jerozolimskich”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 12., 2. Dworzec Kolei Wiedeńskiej znajdował się przy Al. Jerozolimskich niedaleko od ich skrzyżowania z Marszałkowską. Został zbudowany w stylu neorenesansowym według projektu Henryka Marconiego w latach 1842–1844., 3. {audio}„– A ot tak – razem nic. Zimowaliśmy u brata, co jest dróżnikiem na Wiedeńskiej Kolei. Ale i jemu bieda, bo go ze Skierniewic przenieśli pod Częstochowę. W Skierniewicach ma trzy morgi i żył jak bogacz, a dzisiaj i on kiepski, i grunt wynędznieje bez dozoru”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s.147., 4. Wiedeńska Kolej – najstarsza linia kolejowa w Królestwie, zbudowana w l. 1840–1848. Prowadziła z Warszawy przez m.in. Skierniewice, Częstochowę, Dąbrowę Górniczą do granicy Królestwa, za którą łączyła się z trasami do Wiednia, Krakowa i Wrocławia. Wokulski jedzie osobnym wagonem z Izabelą, jej ojcem i Starskim oraz wraca przedwcześnie po niefortunnym wojażu., 5. {audio}„Potem wzięto od niego paszport, potem zjadł śniadanie, kupił nowy bilet, kazał przenieść rzeczy do innego pociągu i – ruszyli dalej. Nowa stacja, nowa zmiana pociągów, nowa jazda… Wagon drżał i turkotał, lokomotywa co pewien czas świstała, zatrzymywała się… Do przedziału zaczęli siadać ludzie mówiący po niemiecku, dwoje, troje… Potem całkiem zniknęli ludzie mówiący po polsku i wagon napełnił się samymi Niemcami”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 83.
Ilustracja interaktywna przedstawia peron kolejowy. Po lewej stronie rysunku znajdują się tory. Na pierwszym stoi pusty wagon. Na drugim torze stoi parowóz. Z długiego, wąskiego komina wydobywa się czarny dym. Pośrodku ilustracji znajduje się zadaszony peron. Ukazani są liczni podróżni. Są tu kobiety i mężczyźni. Tragarze pchają taczki wypełnione bagażami. Po prawej stronie ilustracji stoi dwukondygnacyjny budynek dworca. Prowadzą do niego liczne wejścia. Między nimi zainstalowano lampy gazowe. W tle ukazane jest lekko zachmurzone niebo. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„– Jedziesz do Paryża? – zapytał Stacha.[...]Kiedy woźni poczęli zamykać drzwi peronu, namówiłem doktora na przechadzkę po Alejach Jerozolimskich”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 12., 2. Dworzec Kolei Wiedeńskiej znajdował się przy Al. Jerozolimskich niedaleko od ich skrzyżowania z Marszałkowską. Został zbudowany w stylu neorenesansowym według projektu Henryka Marconiego w latach 1842–1844., 3. {audio}„– A ot tak – razem nic. Zimowaliśmy u brata, co jest dróżnikiem na Wiedeńskiej Kolei. Ale i jemu bieda, bo go ze Skierniewic przenieśli pod Częstochowę. W Skierniewicach ma trzy morgi i żył jak bogacz, a dzisiaj i on kiepski, i grunt wynędznieje bez dozoru”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s.147., 4. Wiedeńska Kolej – najstarsza linia kolejowa w Królestwie, zbudowana w l. 1840–1848. Prowadziła z Warszawy przez m.in. Skierniewice, Częstochowę, Dąbrowę Górniczą do granicy Królestwa, za którą łączyła się z trasami do Wiednia, Krakowa i Wrocławia. Wokulski jedzie osobnym wagonem z Izabelą, jej ojcem i Starskim oraz wraca przedwcześnie po niefortunnym wojażu., 5. {audio}„Potem wzięto od niego paszport, potem zjadł śniadanie, kupił nowy bilet, kazał przenieść rzeczy do innego pociągu i – ruszyli dalej. Nowa stacja, nowa zmiana pociągów, nowa jazda… Wagon drżał i turkotał, lokomotywa co pewien czas świstała, zatrzymywała się… Do przedziału zaczęli siadać ludzie mówiący po niemiecku, dwoje, troje… Potem całkiem zniknęli ludzie mówiący po polsku i wagon napełnił się samymi Niemcami”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 83.
Kiedy woźni poczęli zamykać drzwi peronu, namówiłem doktora na przechadzkę po Alejach Jerozolimskich”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 12., 2. Dworzec Kolei Wiedeńskiej znajdował się przy Al. Jerozolimskich niedaleko od ich skrzyżowania z Marszałkowską. Został zbudowany w stylu neorenesansowym według projektu Henryka Marconiego w latach 1842–1844., 3. {audio}„– A ot tak – razem nic. Zimowaliśmy u brata, co jest dróżnikiem na Wiedeńskiej Kolei. Ale i jemu bieda, bo go ze Skierniewic przenieśli pod Częstochowę. W Skierniewicach ma trzy morgi i żył jak bogacz, a dzisiaj i on kiepski, i grunt wynędznieje bez dozoru”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s.147., 4. Wiedeńska Kolej – najstarsza linia kolejowa w Królestwie, zbudowana w l. 1840–1848. Prowadziła z Warszawy przez m.in. Skierniewice, Częstochowę, Dąbrowę Górniczą do granicy Królestwa, za którą łączyła się z trasami do Wiednia, Krakowa i Wrocławia. Wokulski jedzie osobnym wagonem z Izabelą, jej ojcem i Starskim oraz wraca przedwcześnie po niefortunnym wojażu., 5. {audio}„Potem wzięto od niego paszport, potem zjadł śniadanie, kupił nowy bilet, kazał przenieść rzeczy do innego pociągu i – ruszyli dalej. Nowa stacja, nowa zmiana pociągów, nowa jazda… Wagon drżał i turkotał, lokomotywa co pewien czas świstała, zatrzymywała się… Do przedziału zaczęli siadać ludzie mówiący po niemiecku, dwoje, troje… Potem całkiem zniknęli ludzie mówiący po polsku i wagon napełnił się samymi Niemcami”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 83.
Na dworcu Kolei Warszawsko‑Wiedeńskiej.
Rysunek, data wydania nieznana
Rysunek, data wydania nieznana
Źródło: dostępny w internecie: polona.pl, domena publiczna.
Ilustracja interaktywna przedstawia miejski pejzaż z perspektywy od góry. Na pierwszym planie ukazane jest skrzyżowanie trzech ulic. Jeżdżą tu tramwaje i powozy konne. Pośrodku znajduje się nisko przystrzyżony trawnik. Za nim stoi okazały, kilkukondygnacyjny budynek z wieloma kolumnami. Po prawej stronie trawnika umieszczono postój dorożek. Po prawej i lewej stronie stoją kilkukondygnacyjne budynki. W tle ukazane zachmurzone niebo. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„– Idź, Stachu, do teatru… Grają dziś Violettę; przecież byliście na niej z nieboszczką ostatni raz…
Zerwał się z kanapy, na której czytał książkę, i rzekł:
– Wiesz… masz rację… Zobaczę, jak to dziś wygląda…
Poszedł do teatru i… na drugi dzień nie mogłem go poznać: w starcu ocknął się mój Stach Wokulski. Wyprostował się, oko nabrało blasku, głos siły…”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 47., 2. Teatr Wielki – monumentalny gmach w stylu klasycystycznym, zbudowany w l. 1825–1833 według projektu Carazziego przy placu zwanym odtąd Teatralnym. Do dziś pozostaje największym polskim budynkiem teatralnym – tzw. sala wielka, przeznaczona na przedstawienia opery, baletu i dramatu, mieściła w XIX w. około 1200 widzów, dziś około 1900., 3. {audio}„Tymczasem sala napełniała się, a widok pięknych kobiet, zasiadających w lożach, do reszty orzeźwił pana Ignacego. Stary subiekt wydobył nawet małą lorynetkę i zaczął przypatrywać się fizjognomią; przy tej zaś okazji zrobił smutne odkrycie, że i jemu przypatrują się z amfiteatru, z dalszych rzędów krzeseł, ba! nawet z lóż… Gdy zaś przeniósł swoje zdolności psychiczne od oka do ucha, pochwycił wyrazy latające jak osy […]”.
Indeks górny Bolesław Prus, <cite<Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 457.
Ilustracja interaktywna przedstawia miejski pejzaż z perspektywy od góry. Na pierwszym planie ukazane jest skrzyżowanie trzech ulic. Jeżdżą tu tramwaje i powozy konne. Pośrodku znajduje się nisko przystrzyżony trawnik. Za nim stoi okazały, kilkukondygnacyjny budynek z wieloma kolumnami. Po prawej stronie trawnika umieszczono postój dorożek. Po prawej i lewej stronie stoją kilkukondygnacyjne budynki. W tle ukazane zachmurzone niebo. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„– Idź, Stachu, do teatru… Grają dziś Violettę; przecież byliście na niej z nieboszczką ostatni raz…Zerwał się z kanapy, na której czytał książkę, i rzekł:
– Wiesz… masz rację… Zobaczę, jak to dziś wygląda…
Poszedł do teatru i… na drugi dzień nie mogłem go poznać: w starcu ocknął się mój Stach Wokulski. Wyprostował się, oko nabrało blasku, głos siły…”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 47., 2. Teatr Wielki – monumentalny gmach w stylu klasycystycznym, zbudowany w l. 1825–1833 według projektu Carazziego przy placu zwanym odtąd Teatralnym. Do dziś pozostaje największym polskim budynkiem teatralnym – tzw. sala wielka, przeznaczona na przedstawienia opery, baletu i dramatu, mieściła w XIX w. około 1200 widzów, dziś około 1900., 3. {audio}„Tymczasem sala napełniała się, a widok pięknych kobiet, zasiadających w lożach, do reszty orzeźwił pana Ignacego. Stary subiekt wydobył nawet małą lorynetkę i zaczął przypatrywać się fizjognomią; przy tej zaś okazji zrobił smutne odkrycie, że i jemu przypatrują się z amfiteatru, z dalszych rzędów krzeseł, ba! nawet z lóż… Gdy zaś przeniósł swoje zdolności psychiczne od oka do ucha, pochwycił wyrazy latające jak osy […]”.
Indeks górny Bolesław Prus, <cite<Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 457.
Zerwał się z kanapy, na której czytał książkę, i rzekł:
– Wiesz… masz rację… Zobaczę, jak to dziś wygląda…
Poszedł do teatru i… na drugi dzień nie mogłem go poznać: w starcu ocknął się mój Stach Wokulski. Wyprostował się, oko nabrało blasku, głos siły…”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 47., 2. Teatr Wielki – monumentalny gmach w stylu klasycystycznym, zbudowany w l. 1825–1833 według projektu Carazziego przy placu zwanym odtąd Teatralnym. Do dziś pozostaje największym polskim budynkiem teatralnym – tzw. sala wielka, przeznaczona na przedstawienia opery, baletu i dramatu, mieściła w XIX w. około 1200 widzów, dziś około 1900., 3. {audio}„Tymczasem sala napełniała się, a widok pięknych kobiet, zasiadających w lożach, do reszty orzeźwił pana Ignacego. Stary subiekt wydobył nawet małą lorynetkę i zaczął przypatrywać się fizjognomią; przy tej zaś okazji zrobił smutne odkrycie, że i jemu przypatrują się z amfiteatru, z dalszych rzędów krzeseł, ba! nawet z lóż… Gdy zaś przeniósł swoje zdolności psychiczne od oka do ucha, pochwycił wyrazy latające jak osy […]”.
Indeks górny Bolesław Prus, <cite<Lalka, t. 1, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 457.
Teatr Wielki w Warszawie.
Pocztówka, ok. 1915
Pocztówka, ok. 1915
Źródło: dostępny w internecie: polona.pl, domena publiczna.
Zdjęcie interaktywne przedstawia róg okazałego, trzykondygnacyjnego budynku. Ukazane są rzędy wysokich okien, zabudowanych głęboko. Nieliczni przechodnie chodzą trotuarem ciągnącym się wzdłuż budynku. Opis punktów znajdujących się na fotografii: 1. {audio}„Nigdy nie miałem zdolności do operacji handlowych, a Wokulski jest jedynym człowiekiem, któremu mogłem powierzyć honor mego nazwiska. Dziś nie ma jego, więc i ja nie mam tu co robić.
– Ale dywidenda?… – szepnął przyjaciel.
Książę spojrzał na niego z góry.
– To, com robił, robiłem nie dla dywidendy, ale dla nieszczęśliwego kraju – odparł. – Chciałem do naszej sfery wlać trochę świeżej krwi i świeższych poglądów; muszę jednak wyznać, żem przegrał, i to nie z winy Wokulskiego… Biedny ten kraj!…”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 512., 2. {audio}„Węgiełek szeroko opowiedział mu, że już ma dom, lepszy od tamtego, co się spalił, i że ma mnóstwo roboty. Dlatego właśnie przyjechał do Warszawy, ażeby kupić materiały i zabrać choćby ze dwu pomocników.
– Fabrykę mógłbym założyć, mówię wielmożnemu panu!… – zakończył Węgiełek”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 515., 3. {audio}„– Kiedy pan jedziesz za granicę? – nagle zapytał.
– I tego nie wiem – odparł kwaśno Ochocki. – Mój dłużnik nie zwróci mi pieniędzy wcześniej jak za rok. Spłaci mnie dopiero nową pożyczką, a tej dziś niełatwo zaciągnąć.
– Duży daje procent?
– Siódmy.
– A pewna to lokacja?
– Pierwszy numer po Towarzystwie Kredytowym.
– A gdybym ja panu dał gotówkę i wszedł w pańskie prawa, wyjechałbyś pan za granicę?”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 548., 4. Założone w 1825 r. Towarzystwo Kredytowe Ziemskie było jedną z najpoważniejszych instytucji kredytowych. Stawiało sobie za cel wspomaganie kapitałów wielkiej i średniej własności ziemskiej pożyczkami i korzystnymi lokatami. Siedzibę miało w gmachu na rogu ul. Mazowieckiej i Erywańskiej (dziś Kredytowej 1).
Zdjęcie interaktywne przedstawia róg okazałego, trzykondygnacyjnego budynku. Ukazane są rzędy wysokich okien, zabudowanych głęboko. Nieliczni przechodnie chodzą trotuarem ciągnącym się wzdłuż budynku. Opis punktów znajdujących się na fotografii: 1. {audio}„Nigdy nie miałem zdolności do operacji handlowych, a Wokulski jest jedynym człowiekiem, któremu mogłem powierzyć honor mego nazwiska. Dziś nie ma jego, więc i ja nie mam tu co robić.– Ale dywidenda?… – szepnął przyjaciel.
Książę spojrzał na niego z góry.
– To, com robił, robiłem nie dla dywidendy, ale dla nieszczęśliwego kraju – odparł. – Chciałem do naszej sfery wlać trochę świeżej krwi i świeższych poglądów; muszę jednak wyznać, żem przegrał, i to nie z winy Wokulskiego… Biedny ten kraj!…”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 512., 2. {audio}„Węgiełek szeroko opowiedział mu, że już ma dom, lepszy od tamtego, co się spalił, i że ma mnóstwo roboty. Dlatego właśnie przyjechał do Warszawy, ażeby kupić materiały i zabrać choćby ze dwu pomocników.
– Fabrykę mógłbym założyć, mówię wielmożnemu panu!… – zakończył Węgiełek”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 515., 3. {audio}„– Kiedy pan jedziesz za granicę? – nagle zapytał.
– I tego nie wiem – odparł kwaśno Ochocki. – Mój dłużnik nie zwróci mi pieniędzy wcześniej jak za rok. Spłaci mnie dopiero nową pożyczką, a tej dziś niełatwo zaciągnąć.
– Duży daje procent?
– Siódmy.
– A pewna to lokacja?
– Pierwszy numer po Towarzystwie Kredytowym.
– A gdybym ja panu dał gotówkę i wszedł w pańskie prawa, wyjechałbyś pan za granicę?”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 548., 4. Założone w 1825 r. Towarzystwo Kredytowe Ziemskie było jedną z najpoważniejszych instytucji kredytowych. Stawiało sobie za cel wspomaganie kapitałów wielkiej i średniej własności ziemskiej pożyczkami i korzystnymi lokatami. Siedzibę miało w gmachu na rogu ul. Mazowieckiej i Erywańskiej (dziś Kredytowej 1).
– Ale dywidenda?… – szepnął przyjaciel.
Książę spojrzał na niego z góry.
– To, com robił, robiłem nie dla dywidendy, ale dla nieszczęśliwego kraju – odparł. – Chciałem do naszej sfery wlać trochę świeżej krwi i świeższych poglądów; muszę jednak wyznać, żem przegrał, i to nie z winy Wokulskiego… Biedny ten kraj!…”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 512., 2. {audio}„Węgiełek szeroko opowiedział mu, że już ma dom, lepszy od tamtego, co się spalił, i że ma mnóstwo roboty. Dlatego właśnie przyjechał do Warszawy, ażeby kupić materiały i zabrać choćby ze dwu pomocników.
– Fabrykę mógłbym założyć, mówię wielmożnemu panu!… – zakończył Węgiełek”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 515., 3. {audio}„– Kiedy pan jedziesz za granicę? – nagle zapytał.
– I tego nie wiem – odparł kwaśno Ochocki. – Mój dłużnik nie zwróci mi pieniędzy wcześniej jak za rok. Spłaci mnie dopiero nową pożyczką, a tej dziś niełatwo zaciągnąć.
– Duży daje procent?
– Siódmy.
– A pewna to lokacja?
– Pierwszy numer po Towarzystwie Kredytowym.
– A gdybym ja panu dał gotówkę i wszedł w pańskie prawa, wyjechałbyś pan za granicę?”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 548., 4. Założone w 1825 r. Towarzystwo Kredytowe Ziemskie było jedną z najpoważniejszych instytucji kredytowych. Stawiało sobie za cel wspomaganie kapitałów wielkiej i średniej własności ziemskiej pożyczkami i korzystnymi lokatami. Siedzibę miało w gmachu na rogu ul. Mazowieckiej i Erywańskiej (dziś Kredytowej 1).
Gmach Towarzystwa Kredytowego w Warszawie.
Fotografia, data wykonania nieznana
Fotografia, data wykonania nieznana
Źródło: dostępny w internecie: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Ilustracja interaktywna przedstawia wnętrze okazałego, wysokiego pomieszczenia. Sufit jest zdobiony w finezyjne szlaki. Zwisają z niego cztery duże żyrandole. W każdym z nich umieszczono kilkadziesiąt świec. Wzdłuż dłuższych boków pomieszczenia znajdują się kolumny podpierające dość szerokie galerie. Przy kolumnach stoją rzeźby ukazujące postaci ludzkie w naturalnych rozmiarach. W pomieszczeniu stoją dwa rzędy krzeseł. Stoją tu cztery osoby. Rozmawiają ze sobą. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„Tu chodzi o grubszą rybkę, o pannę Łęcką, w którą ten wariat wdeptał bez ratunku. Już zaczyna poznawać, jakie to ziółko, cierpi, gryzie się, ale oderwać się od niej nie – Cóż się znowu stało? Przecie wczoraj był w ratuszu na balu?”.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2 oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 343., 2. W wielkiej sali ratuszowej o pięknym wystroju (urzędowo nazywała się ona Salą Aleksandrowską na cześć cara Aleksandra II), zaliczanej do największych i najgustowniej urządzonych w mieście, odbywały się koncerty, odczyty, bale i inne tego typu imprezy., 3. {audio}„– Jutro bal u księcia, gdzie, naturalnie, będzie panna Łęcka. I czy pan wiesz, że książę do tej chwili nie zaprosił Wokulskiego, choć z innymi zrobił to już od dwu tygodni?… A czy uwierzyłbyś pan, że Stach z tego powodu chory?…”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 346.
Ilustracja interaktywna przedstawia wnętrze okazałego, wysokiego pomieszczenia. Sufit jest zdobiony w finezyjne szlaki. Zwisają z niego cztery duże żyrandole. W każdym z nich umieszczono kilkadziesiąt świec. Wzdłuż dłuższych boków pomieszczenia znajdują się kolumny podpierające dość szerokie galerie. Przy kolumnach stoją rzeźby ukazujące postaci ludzkie w naturalnych rozmiarach. W pomieszczeniu stoją dwa rzędy krzeseł. Stoją tu cztery osoby. Rozmawiają ze sobą. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. {audio}„Tu chodzi o grubszą rybkę, o pannę Łęcką, w którą ten wariat wdeptał bez ratunku. Już zaczyna poznawać, jakie to ziółko, cierpi, gryzie się, ale oderwać się od niej nie – Cóż się znowu stało? Przecie wczoraj był w ratuszu na balu?”.Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2 oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 343., 2. W wielkiej sali ratuszowej o pięknym wystroju (urzędowo nazywała się ona Salą Aleksandrowską na cześć cara Aleksandra II), zaliczanej do największych i najgustowniej urządzonych w mieście, odbywały się koncerty, odczyty, bale i inne tego typu imprezy., 3. {audio}„– Jutro bal u księcia, gdzie, naturalnie, będzie panna Łęcka. I czy pan wiesz, że książę do tej chwili nie zaprosił Wokulskiego, choć z innymi zrobił to już od dwu tygodni?… A czy uwierzyłbyś pan, że Stach z tego powodu chory?…”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 346.
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2 oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 343., 2. W wielkiej sali ratuszowej o pięknym wystroju (urzędowo nazywała się ona Salą Aleksandrowską na cześć cara Aleksandra II), zaliczanej do największych i najgustowniej urządzonych w mieście, odbywały się koncerty, odczyty, bale i inne tego typu imprezy., 3. {audio}„– Jutro bal u księcia, gdzie, naturalnie, będzie panna Łęcka. I czy pan wiesz, że książę do tej chwili nie zaprosił Wokulskiego, choć z innymi zrobił to już od dwu tygodni?… A czy uwierzyłbyś pan, że Stach z tego powodu chory?…”
Indeks górny Bolesław Prus, Lalka, t. 2, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991, s. 346.
Nowy Ratusz. Sala Aleksandrowska.
Drzeworyt, 1870
Drzeworyt, 1870
Źródło: dostępny w internecie: polona.pl, domena publiczna.
Polecenie 2
Na podstawie galerii obrazów i zdjęć oraz cytatów z Lalki scharakteryzuj Warszawę przedstawioną w powieści Bolesława Prusa.
Na podstawie opisów galerii obrazów i zdjęć oraz cytatów z Lalki scharakteryzuj Warszawę przedstawioną w powieści Bolesława Prusa.
Ćwiczenie 1
Z jaką przestrzenią można najtrafniej powiązać wymienione postaci? Połącz w pary osoby i miejsca. Stanisław Wokulski Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Ignacy Rzecki Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Izabela Łęcka Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Henryk Szlangbaum Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) baronowa Krzeszowska Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Wysocki Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Hrabina Karolowa Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Węgiełek i Marianna Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Machalski Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Julian Ochocki Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Pan Raczek Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta)
Z jaką przestrzenią można najtrafniej powiązać wymienione postaci? Połącz w pary osoby i miejsca. Stanisław Wokulski Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Ignacy Rzecki Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Izabela Łęcka Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Henryk Szlangbaum Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) baronowa Krzeszowska Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Wysocki Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Hrabina Karolowa Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Węgiełek i Marianna Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Machalski Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Julian Ochocki Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta) Pan Raczek Możliwe odpowiedzi: 1. stragan z zieleniną na Dunaju na Starym Mieście, 2. kamienica Łęckich, 3. Ogród Botaniczny, 4. Hotel Europejski w Warszawie, 5. Piwnica u Hopfera, 6. Teatr Wielki, 7. Magazyn bławatno-galanteryjny na Krakowskim Przedmieściu, 8. Wiedeńska Kolej Skierniewice, 9. Tamka na Powiślu, 10. Podwale na Starym Mieście, 11. Kościół Św. Józefa Oblubieńca NMP przy Krakowskim Przedmieściu (kwesta)Ćwiczenie 2
Napisz krótką wypowiedź argumentacyjną na temat: Która z postaci Lalki najlepiej, według ciebie, wpisuje się w przestrzeń przedstawioną na obrazie Józefa Pankiewicza? Swoją odpowiedź uzasadnij, podając dwa argumenty.
Obraz przedstawia nocny, miejski pejzaż. Jest to rynek. Na pierwszym planie znajduje się brukowana ulica. Przejeżdża tu dorożka. Po prawej stronie ukazany jest fragment budynku. Nad wejściem wsi szyld. Obok drzwi stoi dojrzała kobieta. Do ściany budynku umocowano lampę gazową. Jest zapalona. W głębi stoją w rzędzie wąskie kamienice. W nielicznych oknach ukazany jest blask lamp. W tle bezgwiezdne niebo.
Józef Pankiewicz, Rynek Starego Miasta w Warszawie nocą, 1892
Źródło: dostępny w internecie: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Przeczytaj podpis pod obrazem oraz obejrzyj galerię interaktywną zdjęć. Ustal, która postać była najsilniej powiązana z przedstawionym miejscem.
Pan Raczek na Dunaju miał stragan warzywny. Minzel prowadził sklep w pobliżu Podwala.
Praca domowa
Zapoznaj się z fragmentem wstępu do Lalki na temat opisanej przez Bolesława Prusa Warszawy. Napisz, dlaczego poetykę powieści można określić mianem realizmu krytycznegorealizm krytycznyrealizmu krytycznego.
Józef Bachórz WstępObraz Warszawy, jaki wyłania się ze szkiców i obrazków oraz wspomnianych powieści, ma wymowę polemiczną w stosunku do zadawnionych w naszej literaturze szlacheckich przekonań o wyższości wsi nad miastem. Z przekonań tych, w czasach romantyzmu nieraz przemieszanych z sarkazmem wobec zurbanizowanego „kramarstwa” i zdehumanizowanej „industrii”, wywodziły się liczne wizje miast jako enklaw zepsucia moralnego i schorzenia obyczajów, jako przestrzeni obcej i wrogiej sielskiemu dziedzictwu duchowemu Polaków, ich słowiańskiej tradycji i ich zżyciu się z naturą. Takie wizje można bez trudu znaleźć w gawędach szlacheckich, w niejednej powieści Kraszewskiego, także w licznych powieściach pozytywistycznych. […]
Społeczna topografia Warszawy imponuje rozmaitością i malowniczością. Na planie pierwszym jest Warszawa mieszczańska – Warszawa sklepów. To nie tylko „firma J. Mincel i S. Wokulski”. To również Warszawa rzeczywiście istniejących wtedy magazynów, jadłodajni, kawiarni, winiarni, kwiaciarni itd. Nazwiska: Hozer, Resler, Szolc (Scholtz), Lesser, Nowicki, Lesisz, Fukier, Bardet – to prawdziwa, nie fikcyjna rzeczywistość ówczesnego mieszczaństwa Warszawy. Tuż obok znajduje się Warszawa arystokracji: zamożnych pałaców, luksusowych mieszkań, eleganckich powozów, złota i blichtru „wielkiego świata”. Osobną uwagę poświęca pisarz Lalki Warszawie żydowskiej, wylewającej się ku Krakowskiemu Przedmieściu z getta w okolicach Elektoralnej (tu jest „kantor wekslu” starego Szlangbauma) i Nalewek. Istnieje w Lalce Warszawa inteligencji – miasto niewdzięcznej pracy umysłowej: Warszawa Ochockiego i Szumana, Warszawa „gazeciarzy” (padają nazwiska Szymanowskiego, Keniga, Sulickiego), Warszawa studentów: i z czasów młodości Wokulskiego w Szkole Głównej, i tych, którzy obecnie wśród błaznowania i biedowania trudnią się wraz z subiektem Klejnem konspiracją socjalistyczną. Jest wreszcie Powiśle, gdzie mieszka woźnica Wysocki i gdzie w przeraźliwej nędzy lęgnie się występek.9 Źródło: Józef Bachórz, Wstęp, [w:] Bolesław Prus, Lalka, Wrocław 1991, s. 70–71.
realizm krytyczny
tzw. dojrzały realizm dotyczy drugiej fazy epoki pozytywistycznej; pozbawiony jest tendencyjności, ukazuje rzeczywistość w sposób pogłębiony, przedstawiona zostaje prawda psychologiczna postaci oraz zachowana rzetelność w opisie świata przedstawionego