Galeria zdjęć interaktywnych

Polecenie 1

Zapoznaj się z poniższą galerią zdjęć, w której przybliżono budowę kodów kreskowych dla wydawnictw okresowych (również gazet).

R1dBcwElsKtyz

Slajd 1. Wydawnictwa czasowe dzielą się na te, które posiadają

I S S N

, z angielskiego International Standard Serial Number, czyli w języku polskim możemy określić ten kod jako międzynarodowy ustandaryzowany numer identyfikacyjny wydawnictw czasowych, oraz te wydawnictwa, które kodu

I S S N

nie posiadają. Na ilustracji przedstawiono dwa kody kreskowe. Nad pierwszym kodem znajduje się numer

I S S N

, oraz poniżej kod

E A N myślnik 13

. Drugi kod kreskowy jest znacznie krótszy, i w jego górnej części znajduje się dwucyfrowy numer. Jest on nadawany przez ośrodek krajowy

I S S N

albo przez wydawcę wydawnictwu ciągłemu. Numer ten jednoznacznie identyfikuje wydawnictwo.

R1U8n0pUcqwhh

Slajd 2. Standard nadawania kodów

E A N myślnik 13

dla wydawnictw posiadających ISSN przedstawiono w tabeli. W kolumnie pierwszej przedstawiono identyfikator celu specjalnego 9, 7, siedem. Jest to trzycyfrowy prefiks kodujący wydawnictwa ciągłe. W kolumnie drugiej znajduje się numer

I S S N

bez znaku kontrolnego

W_{1} W_{2} W_{3} W_{4} W_{5} W_{6} W_{7}

. Jest to siedmiocyfrowy numer identyfikujący jednoznacznie wydawnictwo, przy czym wydanie regionalne tej samej gazety, oznaczane jest innym numerem

I S S N

. W kolumnie trzeciej umieszczono oznaczenia różnych wydań tego samego tytułu,

Q_{1} Q_{2}

. Jest to dwucyfrowy numer określający, czy dany egzemplarz pochodzi z wydania podstawowego czy zmienionego. W kolumnie czwartej umieszczono cyfrę kontrolną K. Jest to cyfra kontrolna używana standardowo, dodawana według odpowiedniego algorytmu. W kolumnie piątej umieszczono ADD on, numer kodu czasowego

S_{1} S_{2}

. Jest to dwucyfrowy numer związany z częstotliwością wydawania danej gazety.

R1SD3lPtM62TQ

Slajd 3. Na ilustracji przedstawiono przykład kodu kreskowego z tytułem dla wydawnictw posiadających ISSN. Przedstawiono kod kreskowy, poniżej którego znajduje się kod, złożony z następujących cyfr. Kolejno, 9, 7, 7, 3, 6, 6, 2, 5, 7, 1, 1, zero. Trzy pierwsze cyfry, czyli 9, 7, 7, stanowią identyfikator celu specjalnego. Kolejne siedem cyfr, czyli 3, 0, 6, 6, 2, 5, 7, stanowią numer ISSN bez cyfry kontrolnej. Następne dwie cyfry, czyli 1, 1 określają wydanie. Ostatnia cyfra, w tym przypadku zero, stanowi cyfrę kontrolną. Algorytm wyznaczania cyfry kontrolnej określmy za pomocą działania modulo. Oznaczmy kolejne cyfry w kodzie jako

p_{i}

, gdzie

i = 1, 2, \dots, 12

określają miejsce w kodzie. Wtedy:

S = p_{1} + p_{3} + \dots + p_{11} + 3 \cdot (p_{2} + p_{4} + \dots + p_{12})

.
Wtedy cyfrę kontrolną

K

obliczamy ze wzoru:

K = S \mod 10

. Obok kodu kreskowego, znajduje się drugi, mniejszy kod nad którym znajdują się dwie cyfry, kolejno 0 i 3, oznaczone jako add on. Nad oboma kodami kreskowymi, znajduje się kod ISSN o następujących cyfrach. Kolejno 3, 0, 6, 6, myślnik, 2, 5, 7, dziewięć. Pierwsze siedem cyfr stanowi tytuł kodu ISSN. Natomiast ostatnia cyfra, w tym przypadku 9, stanowi drugą cyfrę kontrolną. Algorytm wyznaczania drugiej cyfry kontrolnej określmy następująco.
Oznaczmy kolejne cyfry w kodzie jako

p_{i}

, gdzie

i = 1, 2, \dots, 12

określają miejsce w kodzie. Wtedy:

S = p_{1} + p_{3} + \dots + p_{11} + 3 \cdot (p_{2} + p_{4} + \dots + p_{12})

.
Wtedy cyfrę kontrolną

K

obliczamy ze wzoru:

K = S \mod 11

RfU8rViR1d23y

Slajd 4. Standard nadawania kodów EAN, myślnik, trzynaście dla wydawnictw, której nie posiadają ISSN przedstawiono w tabeli. W kolumnie pierwszej przedstawiono trzycyfrowy prefiks organizacji krajowej EAN, nadawany przez EAN International. Dla Polski wynosi on

590

. W kolumnie drugiej umieszczono numer firmy, jednostki kodującej. Jest to kod cztero-, pięcio- albo sześciocyfrowy identyfikujący wydawcę lub dystrybutora. Długość tej części kodu zależy od długości numeru indywidualnego wydawnictwa ciągłego. Przykład 1.

J_{1} J_{2} J_{3} J_{4}

. W kolumnie trzeciej umieszczono numer indywidualny wydawnictwa ciągłego. Jest to kod pięcio-, cztero- albo trzycyfrowy kod identyfikujący gazetę. Długość tej części kodu zależy od długości numeru firmy. Numer dla przykładu pierwszego.

T_{1} T_{2} T_{3} T_{4} T_{5}

. W kolumnie czwartej przedstawiono cyfrę kontrolną K. W kolumnie piątej znajduje się Add on, czyli numer kodu czasowego

S_{1} S_{2}

. Jest to dwucyfrowy numer odnoszący się do częstotliwości wydawania gazety. Dla przykładu drugiego, różnica będzie w przypadku numeru firmy, będzie on pięciocyfrowy, natomiast numer indywidualny wydawnictwa ciągłego będzie czterocyfrowy.

RtFy9zkYzLrU8

Slajd 5. Na ilustracji przedstawiono przykład kodu kreskowego dla wydawnictw, które nie posiadają ISSN. Oczywiście kod firmy może być cztero-, pięcio- albo sześciocyfrowy, a indywidualny numer wydawnictwa może być pięcio-, cztero- albo trzycyfrowy. Suma cyfr tych dwóch części kodu EAN musi wynosić

9

. Pod kodem kreskowym znajduje się numer złożony z następujących cyfr 5, 9, 0, 1, 1, 3, 3, 1, 9, 6, 6, 5, siedem. Pierwsze trzy cyfry, czyli 5, 9, 0 stanowią prefiks. Kolejno cztery cyfry, czyli 1, 1, 3, 3 to numer firmy. Następne pięć cyfr stanowi indywidualny numer wydawnictwa. Ostatnia cyfra siedem, stanowi cyfrę kontrolną. Obok znajduje się krótszy kod kreskowy, z numerem zero, dziewięć.

Slajd pierwszy:
Wydawnictwa czasowe dzielą się na te, które posiadają ISSN (ang. International Standard Serial Number, czyli w języku polskim możemy określić ten kod jako międzynarodowy ustandaryzowany numer identyfikacyjny wydawnictw czasowych) i te, które go nie posiadają. Na ilustracji przedstawiono dwa kody kreskowe. Nad pierwszym kodem znajduje się numer $I S S N$ , oraz poniżej kod $E A N myślnik 13$ . Drugi kod kreskowy jest znacznie krótszy, i w jego górnej części znajduje się dwucyfrowy numer. Jest on nadawany przez ośrodek krajowy $I S S N$ albo przez wydawcę wydawnictwu ciągłemu. Numer ten jednoznacznie identyfikuje wydawnictwo.
Ilustracja przedstawia kod kreskowy składający się z pionowych linii różnej grubości ułożonych na przemian: białych i czarnych. Nad kreskami znajduje następujący przykładowy kod: I S S N 1899 myślnik 6574; nieco poniżej po prawej stronie na końcu kodu zapisano dodatkową liczbę 38, a poniżej kresek znajduje się pełny kod zapisany za pomocą cyfr: 9 771899 657101; Numer nadawany przez ośrodek krajowy ISSN albo przez wydawcę wydawnictwu ciągłemu. Numer ten jednoznacznie identyfikuje wydawnictwo. Numer ISSN znajduje się zarówno w tytule kodu (na górze), jak i jest elementem kodu EAN‑13 (na dole).

Slajd drugi:
Standard nadawania kodów EAN–13 dla wydawnictw posiadających ISSN przedstawiono w poniższej tabeli.

Identyfikator celu specjalnego	Numer ISSN bez znaku kontrolnego	Oznaczenia różnych wydań tego samego tytułu	Cyfra kontrolna	Add on (numer kodu czasowego)
$977$	$W_1\ W_2\ W_3\ W_4\ W_5\ W_6\ W_7$	$Q_1\ Q_2$	$K$	$S_1\ S_2$

Identyfikator celu specjalnego jest to trzycyfrowy prefiks kodujący wydawnictwo ciągłe. Numer $I S S N$ bez znak kontrolnego jest to siedmiocyfrowy numer identyfikujący jednoznacznie wydawnictwo, przy czym wydania regionalne tej samej gazety oznaczone jest innym numerem $I S S N$ . Oznaczenia różnych wydań tego samego tytułu : jest to dwucyfrowy numer określający, czy dany egzemplarz pochodzi z wydania podstawowego czy zmienionego. Cyfra kontrolna jest to cyfra kontrolna używana standardowo, dodawana według odpowiedniego algorytmu. Add on ( numer kod czasowego) jest to dwucyfrowy numer związany z częstotliwością wydawania gazety.

Slajd trzeci:
Przykład kodu kreskowego z tytułem dla wydawnictw posiadających ISSN.
Ilustracja przedstawia kod kreskowy składający się z na przemian ustawionych pionowych pasków o różnej grubości: białych i czarnych. Nad kodem znajduje się kod: I S S N 3066 myślnik 257 9, gdzie część 3066 myślnik 257 opisana jest jako tytuł kodu I S S N, a cyfra 9 jako druga cyfra kontrolna. Pod cyfrą 9 zapisano 03 i podpisano jako add on. Poniżej kresek znajduje się pełny kod kreskowy: 9 773066 257 11 0, gdzie 9 77 podpisano jako identyfikator celu specjalnego, 30660257 podpisano jako numer I S S N bez cyfry kontrolnej, 11 podpisano jako wydanie, 0 podpisano jako cyfrę kontrolną.

Algorytm wyznaczania cyfry kontrolnej określmy za pomocą działania modulo. Oznaczmy kolejne cyfry w kodzie jako $p_{i}$ , gdzie $i = 1, 2, \dots, 12$ określają miejsce w kodzie. Wtedy:
$S = p_{1} + p_{3} + \dots + p_{11} + 3 \cdot (p_{2} + p_{4} + \dots + p_{12})$ .
Wtedy cyfrę kontrolną $K$ obliczamy ze wzoru: $K = S \mod 10$ ., 3. {audio}Algorytm wyznaczania drugiej cyfry kontrolnej określmy następująco.
Oznaczmy kolejne cyfry w kodzie jako $p_{i}$ , gdzie $i = 1, 2, \dots, 12$ określają miejsce w kodzie. Wtedy:
$S = p_{1} + p_{3} + \dots + p_{11} + 3 \cdot (p_{2} + p_{4} + \dots + p_{12})$ .
Wtedy cyfrę kontrolną $K$ obliczamy ze wzoru: $K = S \mod 11$ .

Slajd czwarty:
Standard nadawania kodów EAN–13 dla wydawnictw, które nie posiadają ISSN przedstawiono w poniższej tabeli.

Prefiks polskiej organizacji krajowej	Numer firmy (jednostki kodującej)	Numer indywidualny wydawnictwa ciągłego	Cyfra kontrolna	Add on (numer kodu czasowego)
$590$	$J_1\ J_2\ J_3\ J_4$	$T_1\ T_2\ T_3\ T_4\ T_5$	$K$	$S_1\ S_2$
$590$	$J_1\ J_2\ J_3\ J_4\ J_5$	$T_1\ T_2\ T_3\ T_4$	$K$	$S_1\ S_2$
$590$	$J_1\ J_2\ J_3\ J_4\ J_5\ J_6$	$T_1\ T_2\ T_3$	$K$	$S_1\ S_2$

Trzycyfrowy prefiks organizacji krajowej EAN, nadawany przez EAN International. Dla Polski wynosi on $590$ . Numer firmy ( jednostki kodującej) to kod cztero-, pięcio- albo sześciocyfrowy identyfikujący wydawcę lub dystrybutora. Długość tej części kodu zależy od długości numeru indywidualnego wydawnictwa ciągłego. Numer indywidualny wydawnictwa ciągłego to kod pięcio-, cztero- albo trzycyfrowy kod identyfikujący gazetę. Długość tej części kodu zależy od długości numeru firmy. Cyfra kontrolna to standardowa cyfra kontrolna. Add on ( numer kodu czasowgo) to dwucyfrowy numer odnoszący się do częstotliwości wydawania gazety.

Slajd piąty:
Przedstawiono tu przykład kodu kreskowego dla wydawnictw, ktore nie posiadają ISSN.
Ilustracja przedstawia kod kreskowy składający się z na przemian ustawionych pionowych pasków o różnej grubości: białych i czarnych. Nad kodem, na jego końcu po prawej stronie zapisano 09 i podpisano jako add on. Poniżej kresek znajduje się pełny kod kreskowy: 5 90 1133 196 65 7, gdzie 5 90 podpisano jako prefiks, 1133 podpisano jako firma, 196 65 indywidualny numer wydawnictwa oraz 7 podpisano jako cyfrę kontrolną.
Uwaga: Kod firmy może być cztero, pięcio albo sześciocyfrowy, a indywidualny numer wydawnictwa może być pięcio, cztero albo trzycyfrowy. Suma cyfr tych dwóch części kodu EAN musi wynosić $9$ .

Polecenie 2

Zapoznaj się z poniższą tabelą. Wykorzystaj ją do rozwiązania kolejnego polecenia.

Zasady ustalania wartości dla parametrów $Q_1\ Q_2$ oraz $S_1\ S_2$ :

Dzienniki - sposób $\text{I}$
$Q_1$ przyjmuje wartości od $0$ do $9$ , przy czym wartość $0$ jest przeznaczona dla pierwszego podstawowego wydania, natomiast kolejne wartości są nadawane kolejnym zmienionym wydaniom, których cena może różnić się od wydania podstawowego. $Q_2$ przyjmuje wartości od $1$ do $9$ , przy czym wartości od $1$ do $7$ określają dzień wydania (licząc od poniedziałku), a pozostałe cyfry służą do sytuacji nieprzewidzianych przez przytoczone tu zasady.	Add on przyjmuje wartości: $01$ , $02$ , $03$ , $\dots$ , $52$ , $53$ , przy czym każdy dzień tygodnia tworzy oddzielny ciąg numerów w roku kalendarzowym (podobnie jak dla tygodników).
Dzienniki - sposób $\text{II}$
$Q_1$ przyjmuje wartość równą ostatniej cyfrze roku kalendarzowego, w którym wydano dziennik. $Q_2$ przyjmuje wartości od $0$ do $9$ , przy czym wartość $0$ oznacza wydanie podstawowe, a wyższe wartości oznaczają kolejne wersje wydania.	Add on przyjmuje wartości: $01$ , $02$ , $03$ , $\dots$ , $52$ , $53$ (jak wyżej).
Tygodniki
$Q_1$ przyjmuje wartość równą ostatniej cyfrze roku kalendarzowego, w którym wydano dziennik. $Q_2$ przyjmuje wartości od $0$ do $9$ , przy czym wartość $0$ oznacza wydanie podstawowe, a wyższe wartości oznaczają kolejne wersje wydania.	Add on przyjmuje wartości od $01$ do $53$ - są to kolejne numery tygodni w roku.
Dwutygodniki
$Q_1$ przyjmuje wartość równą ostatniej cyfrze roku kalendarzowego, w którym wydano dziennik. $Q_2$ przyjmuje wartości od $0$ do $9$ , przy czym wartość $0$ oznacza wydanie podstawowe, a wyższe wartości oznaczają kolejne wersje wydania.	Add on przyjmuje wartości według jednego z kluczy: $01$ , $03$ , $\dots$ , $53$ - są to numery kolejnych tygodni w roku, przy czym dwutygodnik ukazuje się w tygodnie nieparzyste, $02$ , $04$ , $\dots$ , $52$ - są to numery kolejnych tygodni w roku, przy czym dwutygodnik ukazuje się w tygodnie parzyste.
Miesięczniki
$Q_1$ przyjmuje wartość równą ostatniej cyfrze roku kalendarzowego, w którym wydano dziennik. $Q_2$ przyjmuje wartości od $0$ do $9$ , przy czym wartość $0$ oznacza wydanie podstawowe, a wyższe wartości oznaczają kolejne wersje wydania.	Add on przyjmuje wartości od $01$ do $12$ - są to kolejne numery miesięcy w roku.
Dwumiesięczniki
$Q_1$ przyjmuje wartość równą ostatniej cyfrze roku kalendarzowego, w którym wydano dziennik. $Q_2$ przyjmuje wartości od $0$ do $9$ , przy czym wartość $0$ oznacza wydanie podstawowe, a wyższe wartości oznaczają kolejne wersje wydania.	Add on przyjmuje wartości według jednego z kluczy: $01$ , $03$ , $\dots$ , $11$ - są to numery kolejnych miesięcy w roku, przy czym dwumiesięcznik ukazuje się w miesiące nieparzyste, $02$ , $04$ , $\dots$ , $12$ - są to numery kolejnych miesięcy w roku, przy czym dwumiesięcznik ukazuje się w miesiące parzyste.
Kwartalniki
$Q_1$ przyjmuje wartość równą ostatniej cyfrze roku kalendarzowego, w którym wydano dziennik. $Q_2$ przyjmuje wartości od $0$ do $9$ , przy czym wartość $0$ oznacza wydanie podstawowe, a wyższe wartości oznaczają kolejne wersje wydania.	Add on przyjmuje wartości według jednego z kluczy: $01$ , $04$ , $07$ , $10$ - są to numery kolejnych miesięcy w roku, przy czym kwartalnik ukazuje się co trzy miesiące, zaczynając od stycznia, $02$ , $05$ , $08$ , $11$ - są to numery kolejnych miesięcy w roku, przy czym kwartalnik ukazuje się co trzy miesiące, zaczynając od lutego, $03$ , $06$ , $09$ , $12$ - są to numery kolejnych miesięcy w roku, przy czym kwartalnik ukazuje się co trzy miesiące, zaczynając od marca.
Sezonowe
$Q_1$ przyjmuje wartość równą ostatniej cyfrze roku kalendarzowego, w którym wydano dziennik. $Q_2$ przyjmuje wartości od $0$ do $9$ , przy czym wartość $0$ oznacza wydanie podstawowe, a wyższe wartości oznaczają kolejne wersje wydania.	$S_1$ przyjmuje wartości równą ostatniej cyfrze roku wydania. $S_2$ przyjmuje wartość oznaczającą porę roku, gdzie $1$ oznacza wiosnę, $2$ lato, $3$ jesień i $4$ zimę.
Dwusezonowe
$Q_1$ przyjmuje wartość równą ostatniej cyfrze roku kalendarzowego, w którym wydano dziennik. $Q_2$ przyjmuje wartości od $0$ do $9$ , przy czym wartość $0$ oznacza wydanie podstawowe, a wyższe wartości oznaczają kolejne wersje wydania.	$S_1$ przyjmuje wartości równą ostatniej cyfrze roku wydania. $S_2$ przyjmuje wartości oznaczającą porę roku według jednego z kluczy: $1$ i $3$ albo $2$ i $4$ .
Roczniki
$Q_1$ przyjmuje wartość równą ostatniej cyfrze roku kalendarzowego, w którym wydano dziennik. $Q_2$ przyjmuje wartości od $0$ do $9$ , przy czym wartość $0$ oznacza wydanie podstawowe, a wyższe wartości oznaczają kolejne wersje wydania.	$S_1$ przyjmuje wartości równą ostatniej cyfrze roku wydania. $S_2$ zawsze przyjmuje wartość $5$ .
Pozostałe (inne odstępy czasu lub nieregularne wydawnictwa
$Q_1$ przyjmuje wartość równą ostatniej cyfrze roku kalendarzowego, w którym wydano dziennik. $Q_2$ przyjmuje wartości od $0$ do $9$ , przy czym wartość $0$ oznacza wydanie podstawowe, a wyższe wartości oznaczają kolejne wersje wydania.	Add on przyjmuje wartości od $01$ do $99$ , przy czym są to kolejne numery wydawnictwa z bieżącego roku.

Przykłady kodów dla czasopism posiadających numer ISSN:

$977 \dots$ $02 K 05$ – dziennik, wtorkowe wydanie (pierwsze) podstawowe w piątym tygodniu roku,

$977\ \dots\ 26\ K\ 23$ – tygodnik z roku 2012, wydanie siódme zmienione, numer z dwudziestego trzeciego tygodnia roku,

$977\ \dots\ 91\ K\ 53$ – dziesiąte wydanie zmienione dziennika poniedziałkowego w pięćdziesiątym trzecim tygodniu roku,

$977 \dots$ $01 K 01$ – tygodnik z roku 2020, wydanie drugie zmienione, numer z pierwszego tygodnia roku,

$977\ \dots\ 55\ K\ 55$ – rocznik wydany w 2015 roku, szósta wersja zmienione.

Uwaga: Zauważmy, że po samych wartościach $Q_1$ , $Q_2$ , $S_1$ oraz $S_2$ nie jesteśmy w stanie rozróżnić jak często gazeta jest wydawana, ponieważ wartości te powtarzają się w różnych rodzajach czasopism.

Polecenie 3

Podaj przykład uproszczonych wersji kodów (jak w Poleceniu 2) dla następujących gazet posiadających numer ISSN:

drugi numer kwartalnika wydawanego od lutego, wydanie drugie zmienione w roku 2013,
trzeci numer gazety wydawanej co trzy tygodnie, wydanie podstawowe w roku 2022,
czwarty numer dwutygodnika wydawanego w tygodniach nieparzystych, wydanie podstawowe w roku 2015.

$977 \dots$ $32 K 02$ ,
$977 \dots$ $20 K 03$ ,
$977 \dots$ $50 K 07$ .

Przeczytaj

Sprawdź się