Galeria zdjęć interaktywnych
Polecenie 1
Zapoznaj się z galerią zdjęć interaktywnych, a następnie wykonaj polecenia zamieszczone pod nią.
Grafika pierwsza przedstawia następujący przykład: przeanalizujmy wykres funkcji f, która jest rosnąca w przedziale nawias a średnik b zamknięcie nawiasu. Na rysunku znajduje się układ współrzędnych z poziomą osią x i pionową osią y. W układzie zaznaczono wykres funkcji f, który pojawia się w drugiej ćwiartce układu, dalej biegnie po łuku do punktu znajdującego się na osi x o odciętej a, dalej wykres biegnie przez punkt znajdujący się w drugiej ćwiartce układu. Następnie wykres biegnie do punktu , który leży na osi y, dalej wykres biegnie po łuku i wychodzi poza płaszczyznę układu w pierwszej ćwiartce. W układzie narysowano dwie proste będące stycznymi do wykresu f. Pierwsza z nich przechodzi przez punkt i jest pozioma. Styczna do wykresu funkcji w punkcie jest równoległa do osi , zatem jej pochodna w tym punkcie jest równa . Druga prosta jest ukośna i przechodzi prze punkt . Styczna do wykresu funkcji w punkcie jest nachylona do osi pod kątem ostrym, zatem jej pochodna w tym punkcie jest dodatnia.
Grafika pierwsza przedstawia następujący przykład: przeanalizujmy wykres funkcji f, która jest rosnąca w przedziale nawias a średnik b zamknięcie nawiasu. Na rysunku znajduje się układ współrzędnych z poziomą osią x i pionową osią y. W układzie zaznaczono wykres funkcji f, który pojawia się w drugiej ćwiartce układu, dalej biegnie po łuku do punktu znajdującego się na osi x o odciętej a, dalej wykres biegnie przez punkt znajdujący się w drugiej ćwiartce układu. Następnie wykres biegnie do punktu , który leży na osi y, dalej wykres biegnie po łuku i wychodzi poza płaszczyznę układu w pierwszej ćwiartce. W układzie narysowano dwie proste będące stycznymi do wykresu f. Pierwsza z nich przechodzi przez punkt i jest pozioma. Styczna do wykresu funkcji w punkcie jest równoległa do osi , zatem jej pochodna w tym punkcie jest równa . Druga prosta jest ukośna i przechodzi prze punkt . Styczna do wykresu funkcji w punkcie jest nachylona do osi pod kątem ostrym, zatem jej pochodna w tym punkcie jest dodatnia.Grafika druga przedstawia następujący przykład: Przeanalizujmy wykres funkcji g, która jest malejąca w przedziale nawias a średnik b zamknięcie nawiasu. Na rysunku znajduje się układ współrzędnych z poziomą osią x i pionową osią y. W układzie zaznaczono wykres funkcji f, który pojawia się w drugiej ćwiartce układu i biegnie po łuku przez punkt , którego odcięta ma wartość a, dalej biegnie po łuku przez punkt lezący na osi x, z tego punktu biegnie po łuku do punktu znajdującego się w czwartej ćwiartce, a jego odcięta ma wartość b. Z tego punktu wykres biegnie po łuku i wychodzi poza płaszczyznę układu w pierwszej ćwiartce. W układzie narysowano dwie proste będące stycznymi do wykresu f. Pierwsza z nich przechodzi przez punkt i jest pozioma. Styczna do wykresu funkcji w punkcie jest równoległa do osi , zatem jej pochodna w tym punkcie jest równa . Druga prosta jest ukośna i przechodzi prze punkt . Styczna do wykresu funkcji w punkcie jest nachylona do osi pod kątem rozwartym, zatem jej pochodna w tym punkcie jest ujemna.
Grafika druga przedstawia następujący przykład: Przeanalizujmy wykres funkcji g, która jest malejąca w przedziale nawias a średnik b zamknięcie nawiasu. Na rysunku znajduje się układ współrzędnych z poziomą osią x i pionową osią y. W układzie zaznaczono wykres funkcji f, który pojawia się w drugiej ćwiartce układu i biegnie po łuku przez punkt , którego odcięta ma wartość a, dalej biegnie po łuku przez punkt lezący na osi x, z tego punktu biegnie po łuku do punktu znajdującego się w czwartej ćwiartce, a jego odcięta ma wartość b. Z tego punktu wykres biegnie po łuku i wychodzi poza płaszczyznę układu w pierwszej ćwiartce. W układzie narysowano dwie proste będące stycznymi do wykresu f. Pierwsza z nich przechodzi przez punkt i jest pozioma. Styczna do wykresu funkcji w punkcie jest równoległa do osi , zatem jej pochodna w tym punkcie jest równa . Druga prosta jest ukośna i przechodzi prze punkt . Styczna do wykresu funkcji w punkcie jest nachylona do osi pod kątem rozwartym, zatem jej pochodna w tym punkcie jest ujemna.Grafika trzecia przedstawia twierdzenia: Jeśli funkcja f w pewnym przedziale nawias a średnik b zamknięcie nawiasu jest rosnąca i ma pochodną, to dla każdego . Jeśli funkcja f w pewnym przedziale nawias a średnik b zamknięcie nawiasu jest malejąca i ma pochodną, to dla każdego .
Grafika trzecia przedstawia twierdzenia: Jeśli funkcja f w pewnym przedziale nawias a średnik b zamknięcie nawiasu jest rosnąca i ma pochodną, to dla każdego . Jeśli funkcja f w pewnym przedziale nawias a średnik b zamknięcie nawiasu jest malejąca i ma pochodną, to dla każdego .Grafika czwarta przedstawia dowód twierdzenia dla funkcji rosnącej. Udowodnimy pierwszą część twierdzenia, dotyczącą funkcji rosnących. Dowód części drugiej jest analogiczny. Założenie jest następujące: funkcja f jest rosnąca w nawias a średnik b zamknięcie nawiasu. Funkcja f ma pochodną dla każdego . Niech , i , zatem oraz . Stąd . Następnie niech , i . Zatem oraz . Stąd .
Grafika czwarta przedstawia dowód twierdzenia dla funkcji rosnącej. Udowodnimy pierwszą część twierdzenia, dotyczącą funkcji rosnących. Dowód części drugiej jest analogiczny. Założenie jest następujące: funkcja f jest rosnąca w nawias a średnik b zamknięcie nawiasu. Funkcja f ma pochodną dla każdego . Niech , i , zatem oraz . Stąd . Następnie niech , i . Zatem oraz . Stąd .Grafika piąta: Ponieważ granica funkcji o wartościach dodatnich jest dodatnia lub równa zeru, zatem w obu przypadkach otrzymujemy, ze pochodna jest nieujemna. Mamy . To kończy dowód.
Grafika piąta: Ponieważ granica funkcji o wartościach dodatnich jest dodatnia lub równa zeru, zatem w obu przypadkach otrzymujemy, ze pochodna jest nieujemna. Mamy . To kończy dowód.Polecenie 2
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.Polecenie 3
Na poniższym rysunku przedstawione są wykresy pewnych funkcji , , .
wykres 1 | wykres 2 | wykres 3 |
|---|---|---|
Ilustracja przedstawia układ współrzędnych z poziomą osią x od minus 6 do 8 z podziałką co dwa i pionową osią y od minus 6 do 6 z podziałką co dwa. W układzie zaznaczono wykres funkcji f, który składa się z trzech części. Pierwsza część znajduje się w całości w drugiej ćwiartce, ma ona kształt łuku wybrzuszonego w stronę środka układu współrzędnych. Druga część pojawia się w trzeciej ćwiartce układu i biegnie po łuku przez punkt nawias minus dwa średnik minus jeden zamknięcie nawiasu do punktu znajdującego się zaraz pod środkiem układu współrzędnych z tamtego punktu wykres biegnie po łuku przez punkt nawias dwa średnik minus jeden zamknięcie nawiasu i wychodzi poza płaszczyznę układu w czwartej ćwiartce. Trzecia część znajduje się w pierwszej ćwiartce układu, ma ona kształt łuku wybrzuszonego w stronę początku układu współrzędnych. ![]() | Ilustracja przedstawia układ współrzędnych z poziomą osią x od minus 6 do 8 z podziałką co dwa i pionową osią y od minus 6 do 6 z podziałką co dwa. W układzie zaznaczono wykres funkcji f, który ma kształt hiperboli. Jedna część przechodzi przez punkty nawias minus jeden średnik zero zamknięcie nawiasu oraz nawias jeden średnik minus dwa zamkniecie nawiasu. Druga cześć przechodzi prze punkty nawias trzy średnik cztery zamkniecie nawiasu oraz nawias pięć średnik dwa zamknięcie nawiasu. ![]() | Ilustracja przedstawia układ współrzędnych z poziomą osią x od minus 4 do 5 i pionową osią y od minus 4 do cztery. W układzie zaznaczono wykres funkcji f, który ma kształt paraboli. Parabola ma ramiona skierowane do góry, a jej wierzchołek znajduje się w czwartej ćwiartce układu. Lewe ramię przechodzi przez punkt nawias zero średnik zero zamkniecie nawiasu a prawe ramię przez punkt nawias jeden średnik zero zamknięcie nawiasu. ![]() |
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.Uzasadnienie:
Na rysunku funkcja jest rosnąca w przedziałach otwartych , , zatem jej pochodna w tych przedziałach jest dodatnia. Funkcja jest malejąca w przedziałach otwartych , , zatem jej pochodna w tych przedziałach jest ujemna.
Na rysunku funkcja jest malejąca w przedziałach otwartych , , zatem jej pochodna w tych przedziałach jest ujemna.
Na rysunku funkcja jest malejąca w przedziale otwartym , zatem jej pochodna w tym przedziale jest ujemna. Funkcja jest rosnąca w przedziale otwartym , zatem jej pochodna w tym przedziale jest dodatnia.
Ćwiczenie 1
Uzupełnij tekst dotyczący związku monotoniczności z pochodną funckji. Dana jest funkcja wzorem , zatem jej pochodna jest postaci 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. . Z łatwością można wyznaczyć przedziały dla których pochodna badanej funckji jest dodatnia lub ujemna. Wyznaczymy zatem miejsca zerowe pochodnej funckji :
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , czyli 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. . Zatem 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. oraz 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. .
Oznacza to, że pochodna jest dodatnia w przedziałach 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. oraz ujemna w przedziale 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , czyli badana funkcja rośnie w przedziałach 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. i maleje w przedziale1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. .
Uzupełnij tekst dotyczący związku monotoniczności z pochodną funckji. Dana jest funkcja wzorem , zatem jej pochodna jest postaci 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. . Z łatwością można wyznaczyć przedziały dla których pochodna badanej funckji jest dodatnia lub ujemna. Wyznaczymy zatem miejsca zerowe pochodnej funckji :1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , czyli 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. . Zatem 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. oraz 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. .
Oznacza to, że pochodna jest dodatnia w przedziałach 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. oraz ujemna w przedziale 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , czyli badana funkcja rośnie w przedziałach 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. i maleje w przedziale1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. .
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , czyli 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. . Zatem 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. oraz 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. .
Oznacza to, że pochodna jest dodatnia w przedziałach 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. oraz ujemna w przedziale 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , czyli badana funkcja rośnie w przedziałach 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. i maleje w przedziale1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. .


