Polecenie 1

Na podstawie zgromadzonych w galerii przykładów wynotuj utrwalane przez malarzy wydarzenia z życia Marii Panny. Odpowiedz na pytanie, czy odnoszą się one tylko do przekazów biblijnych?

Rls1ueWcvUgbe
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Wybierz obraz, który twoim zdaniem w najciekawszy sposób interpretuje wybrany przekaz biblijny lub apokryficzny. Uzasadnij swoją wypowiedź.

RuHwImUJOinck
(Uzupełnij).

Zanim została Matką Boga… 
Wydarzenia z życia Marii Panny w malarstwie europejskim

1

Słownik

apokryficzny
apokryficzny

odnoszący się do apokryfu, czyli tekstu związanego tematem z Biblią (Starym lub Nowym Testamentem), ale nieuznawanego przez Kościół chrześcijański za tekst kanoniczny

fresk
fresk

(wł. fresco – świeży) – technika malarstwa ściennego, polegająca na malowaniu odpowiednio przygotowanymi farbami na mokrym tynku

godzinka
godzinka

modlitwa do Boga, Trójcy Świętej, Marii bądź świętych mająca charakter wstawienniczy

Teksty do ćwiczeń

Juliusz Słowacki Hymn

(fragmenty)

Bogarodzico, Dziewico!
Słuchaj nas, Matko Boża,
To ojców naszych śpiew.
Wolności błyszczy zorza,
Wolności bije dzwon,
Wolności rośnie krzew.
Bogarodzico!
Wolnego ludu śpiew
Zanieś przed Boga tron.
Podnieście głos, rycerze,
Niech grzmią wolności śpiewy,
Wstrzęsną się Moskwy wieże.
Wolności pieniem wzruszę
Zimne granity Newy;
[...]
Do broni, bracia! do broni!
Oto ludu zmartwychwstanie,
Z ciemnej pognębienia toni,
Z popiołów Feniks nowy
Powstał lud — błogosław, Panie!
Niech grzmi pieśń jak w dzień godowy.
Bogarodzico! Dziewico!
Słuchaj nas, Matko Boża,
To ojców naszych śpiew,
Wolności błyszczy zorza,
Wolności bije dzwon
I wolnych płynie krew,
Bogarodzico!
Wolnego ludu krew,
Zanieś przed Boga tron.

8 Źródło: Juliusz Słowacki, Hymn, Lwów 1839.
Krzysztof Kamil Baczyński Modlitwa do Bogarodzicy

Któraś wiodła jak bór pomruków
ducha ziemi tej skutego w zbroi szereg,
prowadź nocne drogi jego wnuków,
byśmy milcząc umieli umierać.
Któraś była muzyki deszczem,
a przejrzysta jak świt i płomień,
daj nam usta jak obłoki niebieskie,
które czyste – pod toczącym się gromem.
Która ziemi się uczyłaś przy Bogu,
w której ziemia jak niebo się stała,
daj nam z ognia twego pas i ostrogi,
ale włóż je na człowiecze ciała.
Któraś serce jak morze rozdarła
w synu ziemi i synu nieba,
o, naucz matki nasze,
jak cierpieć trzeba.
Która jesteś jak nad czarnym lasem
blask – pogody słonecznej kościół,
nagnij pochmurną broń naszą,
gdy zaczniemy walczyć miłością.

9 Źródło: Krzysztof Kamil Baczyński, Modlitwa do Bogarodzicy, [w:] tegoż, 1942, 1943, 1944, Warszawa 1944.
RMhp9a5asqlKF
Ćwiczenie 1
Zaznacz te elementy konstrukcji i języka wierszy Słowackiego i Baczyńskiego, które sugerują nawiązania do średniowiecznego pierwowzoru. Możliwe odpowiedzi: 1. zbiorowy podmiot mówiący, 2. zastosowanie apostrof, 3. podniosły ton, 4. litanijny charakter wierszy, 5. zastosowanie anafor
1
Ćwiczenie 2

Porównaj wizerunek Matki Boskiej ukazany w Bogurodzicy i w utworze Baczyńskiego.

R18g3XRtNTYSn
(Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 3

Scharakteryzuj postawę, potrzeby, tęsknoty człowieka zwracającego się do Bogurodzicy w utworach Słowackiego i Baczyńskiego. Porównaj je z tymi, które dostrzegasz w utworze średniowiecznym.

RX8TMWeAQRu46
(Uzupełnij).