Ilustracja interaktywna przedstawia postać brodatego mężczyzny w sile wieku. Poeta ubrany jest w szubę ze spiczastym kołnierzem, spod brody i kołnierza wystaje mu niewielka kryza. W prawej ręce trzyma zwój papieru, w lewej ręce beret. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Nagranie dźwiękowe. Zdjęcie przedstawia stronę tytułową Psałterza Dawidów w tłumaczeniu Jana Kochanowskiego z 1919 roku. tekst jest w języku polskim._{Skany stron z książki Jan Kochanowski, Dzieła polskie, t. 3., wydanie kompletne, opracowane przez Jana Lorentowicza, Warszawa 1919
Źródło: domena publiczna}

W polskiej literaturze do myśli neoplatońskiej nawiązywał Jan Kochanowski, którego interesowała filozoficzna i biblijna koncepcja człowieka. Tłumacząc starotestamentowe Psalmy, dziwił się razem z ich autorem:

PSALM VIII (fragment)
Domine dominus noster, quam admirabile

A człowiek co jest, że Ty, niestworzony
wszystkiego twórca i Pan niezmierzony,
Raczysz ji pomnieć? Czym jest syn człowieczy
Godzien Twej pieczy?

Takeś go uczcił i przyochędożył,
żeś go z anioły telko nie położył;
postawiłeś go panem nad zacnymi
czyny swoimi.
_{Źródło tekstu: Jan Kochanowski, Jana Kochanowskiego Dzieła polskie, t. 3., wydanie kompletne, opracowane przez Jana Lorentowicza, Warszawa 1919.}, 2. Nagranie dźwiękowe. Obraz przedstawia trzy męskie postacie leżące wokół drzewa. Postacie to: rycerz, uczony i wieśniak. Wszyscy śpią rozłożeni na ziemi po wielkim obżarstwie. Głowa rycerza spoczywa na poduszce, uczonego na futrzanej pelerynie, a wieśniaka na cepie. Na pniu drzewa zamontowany jest blat stołu. Leżą na nim liczne resztki jedzenia oraz całe fragmenty kurczaka. Obok mężczyzn leżą ich artefakty: część zbroi, książka, papier. _{Pieter Bruegel Starszy, Kraina szczęśliwości, 1567
Źródło: domena publiczna}

W elegii Do Mikołaja Firleja Kochanowski przestrzegał tego podobnego do aniołów człowieka przed stoczeniem się do rzędu zwierząt:
Dzika natura i w ludzkim spotyka się ciele: jeżeli ktoś, nie bacząc na człowieczeństwo, ją tylko pielęgnuje, zbyt oddając się żądzom i namiętnościom swym ustawicznie schlebiając, ten (…) nie człowieka, który przecież od nierozumnych zwierząt różnić się powinien, lecz bydlęcia życie zdaje się prowadzić.

Człowiek powinien pielęgnować swą stronę duchową, którą, zdaniem poety, Można by trafnie nazwać samym człowiekiem. […] A jak daleka i szeroka ziemia […] stworzenia przedniejszego nad człowieka nie znajdziesz.

Ilustracja interaktywna przedstawia starszego mężczyznę w obszernym, futrzanym płaszczu i czapce na głowie. Mężczyzna ma szczupłą twarz, pokrytą zmarszczkami oraz wydatny nos. Wspiera dłonie na leżącej na stole książce. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Nagranie dźwiękowe. Zdjęcie przedstawia stronę tytułową hiszpańskojęzycznej książki. Marginesy strony ozdobione są ornamentem roślinnym._{Okładka hiszpańskiego wydania Podręcznika żołnierza Chrystusowego (1528)
Źródło: domena publiczna.}

Przesuńmy się teraz na północ Europy. Do myśli platońskiej nawiązał holenderski uczony Erazm z Rotterdamu, który swój wykład o istocie ludzkiej przedstawił w Podręczniku żołnierza Chrystusowego. Erazm nazywał człowieka „dziwacznym stworzeniem”, które trudno jest pojąć z uwagi na to, że współtworzą je dwa zupełnie odrębne światy., 2. Nagranie dźwiękowe. Obraz przedstawia rozległą łąkę porośniętą gdzieniegdzie drzewami. Na pierwszym planie znajduje się Bóg Ojciec rozmawiający z nagimi mężczyzną i kobietą. Na drugim planie znajdują się liczne zwierzęta, są też inne pary ludzi. Jest też anioł goniący parę młodych ludzi. _{Lucas Cranach Starszy, Raj, 1530
Źródło: domena publiczna.}

Jeden czynnik zbliża nas ku rzeczywistości boskiej, drugi zniża ku zwierzęcej:
Co się tyczy ciała, to nie tylko że nie górujemy nim nad całym rodzajem zwierzęcym, ale przeciwnie, znajdujemy się niżej, jeśli chodzi o wszystkie zwierzęce przymioty. Co się zaś tyczy duszy, jesteśmy tak dalece zdolni pojąć i przyswoić sobie boskość, że możemy się wznieść nawet ponad umysły aniołów i stać się jednym z Bogiem. Gdyby ci nie dodano ciała, byłbyś istotą boską; gdyby cię nie obdarzono rozumną myślą, byłbyś bydlęciem., 3. Nagranie dźwiękowe. Obraz przedstawia niebo, na którym toczy się walka. Ścierają się ze sobą anioły. Niektóre latają, niektóre jadą konno. Obraz przedstawia plątaninę ciał i walczących. _{Pieter Bruegel, Upadek zbuntowanych aniołów, 1562
Źródło: domena publiczna.}

Jak sobie poradzić z takim przedziwnym połączeniem, jak tę rzeczywistość objąć i jak nią kierować? Ten nadzwyczajny związek dwóch odrębnych światów zamkniętych w jednej osobie zrozumieć można jedynie wtedy, gdy się odwołamy do pojęcia wszechmocnego Boga, zdolnego uczynić wszystko, a więc i scalić te dwie odmienne natury w harmonijną jedność. Jeżeli Bóg jest rzeczywiście wszechmocny i uczynił z ludzi doskonałą jedność odrębnych substancji, to skąd się w nas bierze nieustanna, wyczerpująca walka, która toczy się między pierwiastkiem cielesnym i duchowym? To, że doskonałe boże dzieło nosi w sobie rozłam i żyje w nieustannym, wewnętrznym zmaganiu, jest zdaniem Erazma dziełem szatana:
W ciemnym buncie burzą się wzajem przeciwko sobie, jak sprzeczności, choć tworzą jedność. Albowiem ciało, będąc widzialne, w widzialnych rzeczach znajduje przyjemność, będąc śmiertelne, dąży do rzeczy doczesnych, będąc ciężkie, ciąży ku dołowi. Przeciwnie dusza: pamiętając o swym nadziemskim pochodzeniu, z całych sił pnie się ku górze, zmagając się z ziemskim brzemieniem., 4. Nagranie dźwiękowe. Obraz przedstawia ołtarz. W górnej jego części znajduje się Bóg Ojciec. Za jego plecami są dwa anioły. Po lewej i prawej stronie znajdują się klęczący ludzie. W podlnej części skrzydlaty anioł z tarczą osłania czytającą kobietę. Druga kobieta, która siedzi nieopodal niej jest nagabywana przez skrzydlatego diabła z rogami na głowie._{Victor Orsel, Bóg i Diabeł, 1929-1932
Źródło: Alain Basset, Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0.}
Do motywu wojny wewnętrznej nawiązał później, tj. na przełomie renesansu i baroku, polski poeta Mikołaj Sęp‑Szarzyński. W swojej poezji podejmował temat walki, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem (Sonet IV).