Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Na podstawie galerii obrazów oraz towarzyszących im informacji przygotuj zestawienie symboli i atrybutów maryjnych występujących w prezentowanych dziełach sztuki.

Na podstawie opisów galerii obrazów oraz towarzyszących im informacji przygotuj zestawienie symboli i atrybutów maryjnych występujących w prezentowanych dziełach sztuki.

Rzewnrw3fsqY7
(Uzupełnij).
1
Polecenie 2

Opierając się na materiałach z całej lekcji wynotuj główne sposoby ujmowania tematyki maryjnej w sztukach plastycznych.

RpjfrLuwiZXGB
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 1

Ikonograficzny typ wizerunku Matki Bożej przedstawiony na obrazie to:

R9P6TP9cO08kC
Madonna z Dzieciątkiem i Świętymi w ogrodzie, ok. 1440/1460
Źródło: Wikimedia Commons, licencja: CC 0 1.0.
R1D3IKeVKquxM
Możliwe odpowiedzi: 1. Assunta (Wniebowzięta), 2. Sacra Conversazione (Święta Rozmowa), 3. hortus conclusus (zamknięty ogród), 4. Madonna Różańcowa, 5. Hodegetria, 6. Piękna Madonna

Wyjaśnij, na czym polegał ikonograficzny typ Matki Bożej o nazwie hortus conclusus.

RSBjmaV6rqjKc
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 2

Wskaż w sonecie Mikołaja Sępa Szarzyńskiego Do Naświętszej Panny frazy korespondujące charakterem obrazowania z dziełem Petera Paula Rubensa.

Mikołaj Sęp Szarzyński Sonet III
Do Naświętszej Panny
R1Tw9okGkPBwg
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
[1] bezrówny (daw.) – niemający nikogo a. niczego równego sobie; niezrównany
[2] wtóry (daw.) – drugi
[3] psować – dziś popr.: psuć
[4] Szyk przestawny pod wpływem składni łacińskiej: w której nie psowała (nie psuła się)
[5] starwszy – dziś popr.: starłszy (starop. forma imiesłowu)
[6] smoka okrutnego, Którego jadem świat był wszystek chory – szatana; odnośnie całego obrazu por. Rdz 3, 15.
[7] wysokie chóry – chóry anielskie w niebie
[8] szczery (daw.) – prawdziwy
[9] baczyć (daw.) – widzieć, zauważać
[10] W którym wiecznego... – szyk przestawny: w którym widzimy promienie wiecznego miłosierdzia…
[11] przywodzić (daw.) – sprowadzać
[12] zarzą – zorzą
[13] raną – poranną
sęp Źródło: Mikołaj Sęp Szarzyński, Sonet III
Do Naświętszej Panny
.
R1S6CEtY5m0M4
Peter Paul Rubens, Niepokalane Poczęcie, ok. 1628–1629
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Zapoznaj się z sonetem Mikołaja Sępa Szarzyńskiego Do Naświętszej Panny. Odpowiedz na pytanie: Jaki typ obrazowania Maryi można w nim odnaleźć? Zacytuj odpowiednie fragmenty i uzasadnij swoją odpowiedź.

Mikołaj Sęp Szarzyński, Sonet III, Do Naświętszej Panny

Panno bezrówna [1], stanu człowieczego
Wtóra [2] ozdobo, nie psowała [3] w której [4]
Pokora serca, ni godność pokory,
Przedziwna matko stworzyciela swego!
 Ty, głowę starwszy [5] smoka okrutnego,
Którego jadem świat był wszystek chory [6],
Wziętaś jest w niebo nad wysokie chóry [7];
Chwalebna, szczęścia używasz szczerego [8].
Tyś jest dusz naszych jak księżyc prawdziwy,
W którym wiecznego baczymy [9] promienie
Miłosierdzia [10], gdy na nas grzech straszliwy
 Przywodzi [11] smutnej nocy ciężkie cienie!
Ale [Ty] zarzą [12] już nam nastań raną [13],
Pokaż twego słońca światłość żądaną.

[1]bezrówny (daw.) – niemający nikogo a. niczego równego sobie; niezrównany
[2]wtóry (daw.) – drugi 
[3]psowaćy – dziś popr.: psuć
[4] Szyk przestawny pod wpływem składni łacińskiej: w której nie psowała (nie psuła się)
[5]starwszy – dziś popr.: starłszy (starop. forma imiesłowu)
[6]smoka okrutnego, Którego jadem świat był wszystek choryy – szatana; odnośnie całego obrazu por. Rdz 3, 15.
[7]wysokie chóry – chóry anielskie w niebie
[8]szczery (daw.) – prawdziwy
[9]baczyć (daw.) – widzieć, zauważać
[10]W którym wiecznego...y – szyk przestawny: w którym widzimy promienie wiecznego miłosierdzia…
[11]przywodzić (daw.) – sprowadzać
[12]zarzą – zorzą
[13]raną – poranną

R114oQnGftuha
(Uzupełnij).

Słownik

kontrapost
kontrapost

(wł. contrapposto – przeciwieństwo, kontrast < łac. contraponere – przeciwstawić, od ponere – ustawić, położyć) – zasada kompozycyjna w plastyce, głównie rzeźbie, polegająca na takim ustawieniu postaci, aby ciężar jej ciała spoczywał na jednej nodze, a esowate wygięcie tułowia i przeciwstawny ruch rąk równoważyły układ całości.

Pantokrator
Pantokrator

(gr. pantokrátor – wszechmocny pan, od kratein – władać) – wyobrażenie Chrystusa jako władcy wszechświata, siedzącego na tronie na potrójnej tęczy z otwartą księgą Pisma Świętego w ręku.