Galeria zdjęć interaktywnych
Polecenie 1
Z podanych informacji wybierz dwie o proweniencji historycznej i dwie, które mają charakter fantastyczny.
Ilustracja interaktywna przedstawia średniowieczną rycinę. Znajduje się na niej mężczyzna na koniu, który włócznią zabija leżącego na plecach smoka. Na drugim planie znajduje się wysoka wieża, na szczycie której stoją mężczyzna i kobieta w koronach. Przed wieżą stoi także młoda kobieta z koroną na głowie. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Święty Jerzy. Święty Jerzy prawdopodobnie urodził się w Kapadocji w II połowie III wieku. Był żołnierzem armii rzymskiej i trybunem ludowym. Zginął za panowania cesarza Dioklecjana, gdy ten nakazał prześladowania chrześcijan. Przez Kościół katolicki został uznany męczennikiem, należy do tzw. Czternastu Świętych Wspomożycieli. 2. Smok Smok w średniowieczu, zgodnie z przekazem biblijnym, symbolizował zło, grzech, szatana. Przedstawiany był jako wielkich rozmiarów gad ze skrzydłami, wielkimi zębami, pazurami i ogonem. Jego zabicie stanowiło wyraz triumfu nad złem i było symbolem męstwa chrześcijaństwa. Tak pisze o smoku Jakub de Voragine:
Ilustracja interaktywna przedstawia średniowieczną rycinę. Znajduje się na niej mężczyzna na koniu, który włócznią zabija leżącego na plecach smoka. Na drugim planie znajduje się wysoka wieża, na szczycie której stoją mężczyzna i kobieta w koronach. Przed wieżą stoi także młoda kobieta z koroną na głowie. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Święty Jerzy. Święty Jerzy prawdopodobnie urodził się w Kapadocji w II połowie III wieku. Był żołnierzem armii rzymskiej i trybunem ludowym. Zginął za panowania cesarza Dioklecjana, gdy ten nakazał prześladowania chrześcijan. Przez Kościół katolicki został uznany męczennikiem, należy do tzw. Czternastu Świętych Wspomożycieli. 2. Smok Smok w średniowieczu, zgodnie z przekazem biblijnym, symbolizował zło, grzech, szatana. Przedstawiany był jako wielkich rozmiarów gad ze skrzydłami, wielkimi zębami, pazurami i ogonem. Jego zabicie stanowiło wyraz triumfu nad złem i było symbolem męstwa chrześcijaństwa. Tak pisze o smoku Jakub de Voragine: Smok ten nieraz już zmusił do ucieczki ludzi, którzy z bronią wychodzili przeciw niemu, i podchodząc pod mury miasta zarażał wszystkich swoim oddechem. Mieszkańcy zatem musieli mu codziennie dawać dwie owce, aby uspokoić jego wściekłość, bo w przeciwnym razie tak bardzo zbliżał się pod mury miejskie i zarażał powietrze, że wielu ludzi zginęło. Kiedy wreszcie zabrakło już niemal owiec, zwłaszcza że niewiele ich tam chowano, za ogólną zgodą zaczęto dawać na pożarcie jedną owcę i jednego człowieka. Dawano tedy synów i córki wszystkich obywateli i los nie pomijał nikogo.3. Księżniczka Święty Jerzy miał uratować księżniczkę miasta Silene, która była już w drodze do smoczego gniazda, by stać się kolejną ofiarą bestii.
Smok ten nieraz już zmusił do ucieczki ludzi, którzy z bronią wychodzili przeciw niemu, i podchodząc pod mury miasta zarażał wszystkich swoim oddechem. Mieszkańcy zatem musieli mu codziennie dawać dwie owce, aby uspokoić jego wściekłość, bo w przeciwnym razie tak bardzo zbliżał się pod mury miejskie i zarażał powietrze, że wielu ludzi zginęło. Kiedy wreszcie zabrakło już niemal owiec, zwłaszcza że niewiele ich tam chowano, za ogólną zgodą zaczęto dawać na pożarcie jedną owcę i jednego człowieka. Dawano tedy synów i córki wszystkich obywateli i los nie pomijał nikogo.3. Księżniczka Święty Jerzy miał uratować księżniczkę miasta Silene, która była już w drodze do smoczego gniazda, by stać się kolejną ofiarą bestii.
Prawosławna (bułgarska) ikona świętego Jerzego
Źródło: domena publiczna.
Ilustracja interaktywna przedstawia ilustracje z łacińskiego manuskryptu. Są tu cztery sceny z życia świętego Stanisława. Jego wyświęcenie, posługa wiernym, zabicie świętego i poćwiartowanie jego zwłok. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Święty Stanisław jest uznawany (obok świętego Wojciecha) za patrona Polski. Żył w XI wieku za czasów panowania księcia Bolesława Szczodrego. Był starannie wykształcony, również za granicą. W 1072 roku został konsekrowany na biskupa krakowskiego. 2. Wskrzeszenie Piotrowina. Legenda głosi, że biskup kupił wieś Piotrawin od szlachcica Piotra Strzemieńczyka. Kiedy szlachcic umarł, biskup został oskarżony przez rodzinę o przywłaszczenie wsi. Wskrzesił nieboszczyka, aby ten przed sądem mógł zaświadczyć o jego niewinności. 3. Śmierć świętego Stanisława miała miejsce na Skałce. Była wynikiem konfliktu biskupa z Bolesławem Szczodrym. Jedna z niepotwierdzonych wersji historycznych głosi, że biskupa zabił sam książę. 4. Ćwiartowanie ciała. Bolesław Szczodry miał wydać rozkaz poćwiartowania ciała biskupa, ale zgodnie z legendą członki w cudowny sposób zrosły się, co podczas rozbicia dzielnicowego stanowiło zapowiedź zjednoczenia Polski.
Ilustracja interaktywna przedstawia ilustracje z łacińskiego manuskryptu. Są tu cztery sceny z życia świętego Stanisława. Jego wyświęcenie, posługa wiernym, zabicie świętego i poćwiartowanie jego zwłok. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Święty Stanisław jest uznawany (obok świętego Wojciecha) za patrona Polski. Żył w XI wieku za czasów panowania księcia Bolesława Szczodrego. Był starannie wykształcony, również za granicą. W 1072 roku został konsekrowany na biskupa krakowskiego. 2. Wskrzeszenie Piotrowina. Legenda głosi, że biskup kupił wieś Piotrawin od szlachcica Piotra Strzemieńczyka. Kiedy szlachcic umarł, biskup został oskarżony przez rodzinę o przywłaszczenie wsi. Wskrzesił nieboszczyka, aby ten przed sądem mógł zaświadczyć o jego niewinności. 3. Śmierć świętego Stanisława miała miejsce na Skałce. Była wynikiem konfliktu biskupa z Bolesławem Szczodrym. Jedna z niepotwierdzonych wersji historycznych głosi, że biskupa zabił sam książę. 4. Ćwiartowanie ciała. Bolesław Szczodry miał wydać rozkaz poćwiartowania ciała biskupa, ale zgodnie z legendą członki w cudowny sposób zrosły się, co podczas rozbicia dzielnicowego stanowiło zapowiedź zjednoczenia Polski.Cztery sceny z życia Św. Stanisława
Źródło: domena publiczna.
Ilustracja interaktywna przedstawia klęczącego na polanie starca. Jego szata jest porwana, piersi częściowo obnażone. Mężczyzna jest bardzo szczupły, ma długą siwą brodę i rzadkie siwe włosy. Mężczyzna trzyma prawą dłonią opartą o ziemię otwartą książkę. Lewą dłoń trzyma na piersi. Za plecami mężczyzny leży potężny lew. Wokół rosną drzewa, są także skalne wzgórza. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Święty Hieronim żył na przełomie IV i V wieku. Jest świętym Kościołów katolickiego i prawosławnego, a także doktorem Kościoła. 2. Kapelusz i płaszcz przypominają o godnościach kościelnych, które jednak Hieronim odrzuca, wybierając życie w ascezie i samotności. 3. Księga trzymana w dłoni odsyła do tłumaczenia Pisma Świętego na język łaciński, czego dokonał święty Hieronim w IV wieku. 4. Lew stał się znakiem rozpoznawczym świętego Hieronima. Istnieje kilka wersji opowieści o tym, jak Hieronim ujarzmił dziką bestię. Najsłynniejsza z nich mówi o wyjęciu kolca z łapy i wyleczeniu zwierzęcia.
Ilustracja interaktywna przedstawia klęczącego na polanie starca. Jego szata jest porwana, piersi częściowo obnażone. Mężczyzna jest bardzo szczupły, ma długą siwą brodę i rzadkie siwe włosy. Mężczyzna trzyma prawą dłonią opartą o ziemię otwartą książkę. Lewą dłoń trzyma na piersi. Za plecami mężczyzny leży potężny lew. Wokół rosną drzewa, są także skalne wzgórza. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Święty Hieronim żył na przełomie IV i V wieku. Jest świętym Kościołów katolickiego i prawosławnego, a także doktorem Kościoła. 2. Kapelusz i płaszcz przypominają o godnościach kościelnych, które jednak Hieronim odrzuca, wybierając życie w ascezie i samotności. 3. Księga trzymana w dłoni odsyła do tłumaczenia Pisma Świętego na język łaciński, czego dokonał święty Hieronim w IV wieku. 4. Lew stał się znakiem rozpoznawczym świętego Hieronima. Istnieje kilka wersji opowieści o tym, jak Hieronim ujarzmił dziką bestię. Najsłynniejsza z nich mówi o wyjęciu kolca z łapy i wyleczeniu zwierzęcia.Św. Hieronim na pustkowiu, Albrecht Dürer
Źródło: domena publiczna.
Polecenie 2
Zastanów się i zapisz, co zyskali autorzy legend o średniowiecznych świętych, wplatając w ich historie elementy fantastyczne. Jakie cechy osobowości czy charakteru zostały dzięki temu zabiegowi podkreślone?
Słownik
asceza
(gr. askezis – ćwiczenie) – dobrowolne wyrzeczenie się wszelkich przyjemności życiowych (w tym majątku), przysługujących tytułów, aktywności w celu osiągnięcia życia wiecznego. Ideał postępowania w średniowieczu uznawany za niezawodną drogę do Boga, który wszelkie niewygody i troski miał wynagrodzić ascetom w niebie