Ilustracja interaktywna przedstawia portret władcy. To dojrzały mężczyzna w stroju koronacyjnymi pelerynie na ramionach. Trzyma w prawej ręce uniesiony ku górze miecz. Na głowie ma koronę z krzyżem. W lewej ręce jabłko. Nad jego głową znajdują się dwa herby: jeden z orłem, drugi z trzema lilijkami. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Karol Wielki (łac. Carolus Magnus) uważany jest za twórcę potęgi państwa Franków, które za jego panowania obejmowało obszar dzisiejszej Francji, część Niemiec, Włoch i Hiszpanii, tereny Austrii, Szwajcarii, Belgii i Holandii. Był najpotężniejszym władcą Europy zachodniej. Jego imperium zamieszkiwały ludy romańskie i germańskie, zróżnicowane, ale stanowiące wspólnotę chrześcijańską. W 800 roku w Rzymie papież Leon Trzeci nadał mu tytuł cesarza, co stanowiło cios dla władców Biazancjum. Koronacja z rąk papieża sankcjonowała pozycję Karola Wielkiego jako władcy z Bożej łaski. Postać ta tak mocno zaznaczyła się w świadomości Europejczyków, że imię Karol stało się dla Słowian synonimem władcy – pochodzi od niego polskie słowo król, czeskie kral, rosyjskie korol. Z panowaniem Karola Wielkiego łączy się powstanie systemu feudalnego, zapoczątkowanego przez rozdawnictwo monarszej ziemi, w zamian za służbę wojskową. Był to sposób na utrzymanie silnej i oddanej armii - wokół niego wyrosła ideologia rycerska. Była ona rozpowszechniana przez truwerów, średniowiecznych poetów, tworzących w językach narodowych pieśni o bohaterach, tzw. chansons de geste. Krążyły one w przekazach ustnych, najczęściej wykonywane przy akompaniamencie lutni. Jednym z najbardziej popularnych średniowiecznych poematów o bohaterskich czynach była datowana na jedenasty wiek, anonimowa Pieśń o Rolandzie, opowiadająca o wyprawie Karola Wielkiego do Hiszpanii i ukazująca wyidealizowany portret władcy. 2. Insygnia. W wiekach średnich koncepcje dotyczące istoty władzy królewskiej (a także książęcej) starano się rozpowszechniać w społeczeństwie poprzez cały zestaw zewnętrznych atrybutów władcy, które w sposób jednoznaczny wyróżniały go z otoczenia i określały jego rangę społeczną. Były to symbole, gesty, zachowania, heraldyka oraz przedmioty symbolizujące władzę – najważniejsze z nich nazywa się insygniami. Królewskie insygnia to: korona (od łac. corona – „wieniec”), jabłko, berło, miecz i Włócznia Świętego Maurycego. Rangę władcy podkreślał także jego strój i tron, na którym zasiadał. Znaczenie symboliczne miały również pieczęcie królewskie, chorągwie, monety z wizerunkiem. Namaszczenie świętym olejem i wręczenie insygniów to dwa elementy sakry. Oznaczało, że król przestaje być jedynie osobą świecką i staje się wyrazicielem woli Boga. 3. Korona. Zdjęcie przedstawia królewską koronę wysadzaną drogocennymi kamieniami. Źródło ilustracji: Korona średzka pochodząca z przełomu trzynastego i czternastego wieku. Autor zdjęcia: Tlumaczek, Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0. W mitologii starożytnej funkcję korony (przyozdobienia głowy bogów) pełnił wieniec laurowy (łac. corona – „wieniec”) – stąd pochodzi jej nazwa. Korona stanowiła jeden z najważniejszych atrybutów monarchy. Wkładana była na głowę cesarzy, królów, także książąt. W średniowieczu miała postać obręczy, wykonanej ze złota lub srebra, inkrustowanej szlachetnymi kamieniami. Korona otwarta (łac. corona aperta) to prosta forma korony, często stosowana przez monarchów do połowy trzynastego wieku. Korona zamknięta (łac. corona clausa) używana była początkowo jedynie przez cesarza, a od połowy wieku trzynastego także przez królów francuskich, angielskich, szkockich, szwedzkich i duńskich. Korona to przedmiot, a zarazem symbol. Istotne jest rozróżnienie między materialną koroną używaną podczas koronacji (łac. corona visibilis) i niematerialną, czyli niewidzialną (łac. corona invisibilis), która oznaczała wszystkie prawa i przywileje władcy. Korona symbolizowała ciągłość władzy, a więc trwanie państwa, z czasem stała się także symbolem narodu. Pojęcie to mogło oznaczać całe państwo – mówiono np. o koronie francuskiej i koronie angielskiej. Wczwartym wieku Królestwo Polskie zaczęto określać jako Koronę Królestwa Polskiego (łac. Corona Regni Poloniae). 4. Jabłko królewskie. Zdjęcie przedstawia jabłko królewskie wykonane ze złota. Na jego wierzchu znajduje się niewielki krzyż. Źródło ilustracji: Duńskie jabłko królewskie. Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0. Jabłko przez swój kształt stanowiło wyobrażenie globu. Pierwotnie prawo do używania jabłka mieli jedynie cesarze, jednak od jedenastego wieku, kiedy to nastąpił rozpad idei cesarskiego uniwersalizmu, atrybutu tego zaczęli używać także królowie europejscy, podkreślając w ten sposób niezależność od cesarza. 5. Berło – stanowiło znak najwyższej władzy króla lub cesarza; w średniowieczu górę berła wieńczyła zazwyczaj okrągła gałka – symbol światła; u dołu znajdował się kwiat irysa stanowiący symbol oczyszczenia. 6.Miecz rozumiany jako symbol władzy pojawia się w Liście św. Pawła do Rzymian (XIII, 4). Obok korony, jabłka, krzyża i Włóczni Świętego Maurycego, miecz składał się na insygnia koronacyjne (regalia) władców Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Insygnia te wraz z relikwiami świętych nazywane były Rzeszą. Podkreślały tożsamość państwową odnowionego przez Karola Wielkiego cesarstwa rzymskiego. Najważniejsze insygnia Rzeszy widoczne są na obrazie Albrechta Dürera. Miecz Rzeszy, przechowywany jest w skarbcu w wiedeńskim Hofburgu. 7. Włócznia Świętego Maurycego, zwana też Świętą Lancą Cesarską, to relikwia i ceremonialna broń uznawana za symbol władzy cesarzy Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Według legendy należała do chrześcijańskiego męczennika św. Maurycego z trzeciego wieku. W grocie włóczni miał znajdować się gwóźdź z krzyża Chrystusa. Włócznia była symbolem władzy nadanej przez Boga cesarzowi rzymskiemu. Stawiano ją przy cesarskim tronie. Karol Wielki kazał pochować się w pozycji siedzącej, z kopią włóczni w dłoni. Kopię Włóczni Świętego Maurycego otrzymał także Bolesław Chrobry.

Ilustracja interaktywna przedstawia średniowieczny rysunek władcy. To postawny mężczyzna w zbroi i pelerynie. Na głowie ma koronę, w rękach trzyma uniesiony miecz. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Średniowieczny władca to przede wszystkim rycerz, dlatego miecz był jednym z jego najważniejszych atrybutów. Miecz ten bywał otoczony legendą. Jednym z najbardziej znanych mitów europejskiej kultury jest opowieść o Królu Arturze i Rycerzach Okrągłego Stołu – poszukiwaczach świętego Graala. Legendarny celtycki władca Brytanii został królem, gdy udało mu się wyjąć wbity w kamień i kowadło Miecz z Kamienia. Gdy miecz uległ złamaniu podczas walki, pani Jeziora Nimue ofiarowała mu nowy miecz o nazwie Excalibur. 2. Obraz przedstawia postać króla. Mężczyzna stoi. Trzyma uniesiony ku górze miecz. Mężczyzna ubrany jest w luźną szatę, na ramionach ma pelerynę, na głowie koronę. W lewej ręce trzyma duży krucyfiks. James Archer, Śmierć króla Artura, dziewiętnasty wiek. Źródło: domena publiczna. Historyczność postaci Króla Artura pozostaje przedmiotem dyskusji. Miał władać ludem Brytów na przełomie piątym i szóstym wieku. Jego postać pojawiła się w kronikach mnicha Nenniusa w dziewiątym wieku oraz w kronikach walijskich z dwunastym wieku. Dało to początek wielu legendom, a następnie poematom i romansom. Uznawany za jednego z pierwszych twórców romansu dworskiego, średniowieczny truwer francuski Chretien de Troyes wprowadził do legendy Króla Artura motywy charakterystyczne dla popularnej wówczas prowansalskiej liryki miłosnej – perypetie kochanków oraz wątki przygodowe. Znaczenie dla utrwalenia legendy arturiańskiej w literaturze krajów anglosaskich miał wydany w 1485 roku romans Thomasa Malory'ego Le Morte D'Arthur (Śmierć Artura). Do dzisiaj Król Artur pozostaje jednym z najsłynniejszych bohaterów dzieł literackich i filmowych.

Ilustracja interaktywna przedstawia portret władcy. To postawny mężczyzna w rycerskiej zbroi i pelerynie. Na głowie ma koronę, w prawej ręce trzyma włócznię. Mężczyzna siedzi na tronie. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Obraz przedstawia portret króla. To dojrzały mężczyzna w rycerskiej zbroi i pelerynie. Na głowie ma koronę, prawą dłoń wspiera na mieczu. Marcello Bacciarelli, Portret Bolesława I Chrobrego, między 1768 a 1771
Domena publiczna. Królewski miecz miał wyjątkowe znaczenie także w tradycji polskiej. Z przekazu Kroniki wielkopolskiej (łac. Chronica Poloniae maioris) – anonimowej, nieukończonej kroniki polskich dziejów od czasów legendarnych do roku 1272 lub 1273, wynika, że wśród insygniów Bolesława Chrobrego miecz wyróżniał się dzięki legendzie o jego cudownym pochodzeniem. Bolesław Chrobry miał bowiem otrzymać go od anioła. Kolejna legenda mówi, że wkraczając do Kijowa, polski władca uderzył mieczem o Złotą Bramę i uszczerbił jego ostrze. Stąd pochodzi nazwa miecza: Szczerbiec. 2. Jan Matejko, Bolesław I Chrobry ze Szczerbcem i Światopełkiem pod Złotą Bramą w Kijowie, 1883. Obraz przedstawia wjeżdżających przez bramę rycerzy. Na ich czele jedzie konno król. Jest w zbroi. Trzyma uniesiona ku górze prawą dłoń z mieczem. Władcę witają mieszczanie, wojowie. Domena publiczna. W późnym średniowieczu przywiązywano ogromną wagę do podkreślania więzi koronowanych w Krakowie polskich władców z pierwszymi piastowskimi królami. Pewne fragmenty kronik Długosza mogą świadczyć o jego przekonaniu, że insygnia, którymi posłużono się do koronacji Władysława Łokietka i jego następców były tymi samymi, których użyto przy koronacji Bolesława Chrobrego i kolejnych piastowskich królów. Na znaczenie, jakie przypisywano łączonym z Bolesławem Chrobrym insygniom koronacyjnym (w przypadku Szczerbca wyróżnionych cudownym pochodzeniem, wskazują działania Władysława Jagiełły, który w 1412 r. sprowadził wywiezione na Węgry (przez Ludwika Andegaweńskiego) insygnia do Krakowa. Wystąpienie z insygniami, za pośrednictwem których od czasów Bolesława Chrobrego przekazywano w akcie sakry władzę kolejnym polskim królom, wydawało się warunkiem uznania koronowanego króla za prawowitego następcę. Także Zygmunt Pierwszy Stary, podczas przyjęcia w 1525 r. hołdu księcia pruskiego Albrechta Hohenzollerna, wystąpił z koroną Bolesława Chrobrego na głowie, by podkreślić swą suwerenność, przez odwołanie się do historii polskiego królestwa. Podobna tendencja do uzasadniania ciągłości władzy przez podtrzymywanie legendy królewskich insygniów występowała również w monarchii francuskiej. Karol Piąty kazał sporządzić sobie berło podobne do berła Karola Wielkiego i z tym właśnie berłem był portretowany.