Galeria zdjęć interaktywnych
Polecenie 1
Zapoznaj się z galerią zdjęć interaktywnych. Przedstawiono w niej literacki obraz podróży Kordiana. Opisz, w jaki sposób Jan Englert pokazuje wędrówkę bohatera w swoim spektaklu.
Zapoznaj się z opisem ilustracji znajdujących się w galerii interaktywnej. Przedstawiono w niej literacki obraz podróży Kordiana. Odpowiedz na pytanie, w jaki sposób Jan Englert pokazuje wędrówkę bohatera w swoim spektaklu.
Ilustracja interaktywna przedstawia miejską, brukowaną ulicę. Stoją przy niej liczne kamienice. Chodnikiem oraz ulicą chodzą liczni przechodnie. Ubrani są zgodnie z modą dziewiętnastowieczną. Kobiety maja długie suknie i kapelusze na głowach. Mężczyźni noszą surduty, koszule, kamizelki, spodnie, niekiedy są w płaszczach. Na głowach mają cylindry lub kapelusze. Trzymają w rękach rozłożone parasole. Po ulicy jeżdżą nieliczne dorożki. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. „Kariera topiki homo viator w romantycznej literaturze była echem zarówno przemian społecznych i technicznych, które ułatwiły podróżowanie, jak i licznych rewolucji na gruncie politycznym zmuszających ludzi do opuszczania kraju. […] Wojaże po świecie stały się bardzo powszechne, w związku z czym nastąpił niespotykany wcześniej na taką skalę rozkwit podróżopisarstwa. Wszystko to zaowocowało faktem, że postać wędrowca na stałe zagościła w tradycji literackiej, czyniąc tym samym podróż niezwykle doniosłym doświadczeniem egzystencjalnym, któremu można było przypisać wiele znaczeń metaforycznych. To ostatnie było przede wszystkim domeną autorów, którzy w podróży upatrywali czegoś więcej niż tylko doświadczenia społecznego. Romantyczni autorzy w dużej mierze jawią nam się jako ludzie, którzy z różnych powodów stale zmieniali miejsce pobytu, czego echem jest prawdziwa plejada wędrujących bohaterów w utworach tego okresu”. Łukasz Tkaczuk, Kordian jako romantyczny homo viator [w:] „Do Źródeł. Rocznik Humanistyczny” 2016, z. 12/14, s. 9–14.
Ilustracja interaktywna przedstawia miejską, brukowaną ulicę. Stoją przy niej liczne kamienice. Chodnikiem oraz ulicą chodzą liczni przechodnie. Ubrani są zgodnie z modą dziewiętnastowieczną. Kobiety maja długie suknie i kapelusze na głowach. Mężczyźni noszą surduty, koszule, kamizelki, spodnie, niekiedy są w płaszczach. Na głowach mają cylindry lub kapelusze. Trzymają w rękach rozłożone parasole. Po ulicy jeżdżą nieliczne dorożki. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. „Kariera topiki homo viator w romantycznej literaturze była echem zarówno przemian społecznych i technicznych, które ułatwiły podróżowanie, jak i licznych rewolucji na gruncie politycznym zmuszających ludzi do opuszczania kraju. […] Wojaże po świecie stały się bardzo powszechne, w związku z czym nastąpił niespotykany wcześniej na taką skalę rozkwit podróżopisarstwa. Wszystko to zaowocowało faktem, że postać wędrowca na stałe zagościła w tradycji literackiej, czyniąc tym samym podróż niezwykle doniosłym doświadczeniem egzystencjalnym, któremu można było przypisać wiele znaczeń metaforycznych. To ostatnie było przede wszystkim domeną autorów, którzy w podróży upatrywali czegoś więcej niż tylko doświadczenia społecznego. Romantyczni autorzy w dużej mierze jawią nam się jako ludzie, którzy z różnych powodów stale zmieniali miejsce pobytu, czego echem jest prawdziwa plejada wędrujących bohaterów w utworach tego okresu”. Łukasz Tkaczuk, Kordian jako romantyczny homo viator [w:] „Do Źródeł. Rocznik Humanistyczny” 2016, z. 12/14, s. 9–14.Gustave Caillebotte, Deszczowy dzień, 1877
Źródło: domena publiczna, Wikipedia Commons.
Źródło: domena publiczna, Wikipedia Commons.
Ilustracja interaktywna przedstawia portret młodego mężczyzny. Jego twarz jest pociągła, oczy głęboko osadzone, usta małe. Mężczyzna ma krótkie włosy zaczesane ku górze. Ubrany jest w surdut, kamizelkę i koszulę ze stójką. Pod szyją ma zawiązaną muchę. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. „Podróż po Europie wyraźnie zapisała się też na kartach biografii Juliusza Słowackiego, w związku z czym w jego dziełach »temat wędrówki i koncepcja bohatera jako człowieka, którego najważniejsze doświadczenie życiowe rozgrywa się w podróży odegrały wyjątkowo doniosłą rolę«. Słowacki podobnie jak wielu innych romantycznych autorów słynął z tego, że »lubił epizodami z własnego życia ubarwiać losy bohaterów«. Nie dziwi więc fakt, że pobyty w Dover, Paryżu, a także Genewie (z wyprawą w Alpy na czele), znalazły swoje odbicie w wędrówce, jaką odbył Kordian. Dramat, którego bohaterem jest wspomniany młodzieniec, powstał w Genewie, gdzie autor odnalazł swoistą enklawę pozwalającą odetchnąć od zgiełku i chaosu dużych miast. Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, już w tym momencie można zinterpretować podróż Kordiana, kiedy to bohater przemierzając kolejne miejsca doznaje rozczarowań otaczającym go światem, zarówno jako echo podróży autora i ludzi mu współczesnych, jak i wyraz zmęczenia, a może i zniesmaczenia cywilizacją, które Słowacki tak intensywnie odczuł dopiero z perspektywy sielskiego klimatu gór i uroku Jeziora Genewskiego. […]”. Łukasz Tkaczuk, Kordian jako romantyczny homo viator [w:] „Do Źródeł. Rocznik Humanistyczny” 2016, z. 12/14, s. 9–14.
Ilustracja interaktywna przedstawia portret młodego mężczyzny. Jego twarz jest pociągła, oczy głęboko osadzone, usta małe. Mężczyzna ma krótkie włosy zaczesane ku górze. Ubrany jest w surdut, kamizelkę i koszulę ze stójką. Pod szyją ma zawiązaną muchę. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. „Podróż po Europie wyraźnie zapisała się też na kartach biografii Juliusza Słowackiego, w związku z czym w jego dziełach »temat wędrówki i koncepcja bohatera jako człowieka, którego najważniejsze doświadczenie życiowe rozgrywa się w podróży odegrały wyjątkowo doniosłą rolę«. Słowacki podobnie jak wielu innych romantycznych autorów słynął z tego, że »lubił epizodami z własnego życia ubarwiać losy bohaterów«. Nie dziwi więc fakt, że pobyty w Dover, Paryżu, a także Genewie (z wyprawą w Alpy na czele), znalazły swoje odbicie w wędrówce, jaką odbył Kordian. Dramat, którego bohaterem jest wspomniany młodzieniec, powstał w Genewie, gdzie autor odnalazł swoistą enklawę pozwalającą odetchnąć od zgiełku i chaosu dużych miast. Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, już w tym momencie można zinterpretować podróż Kordiana, kiedy to bohater przemierzając kolejne miejsca doznaje rozczarowań otaczającym go światem, zarówno jako echo podróży autora i ludzi mu współczesnych, jak i wyraz zmęczenia, a może i zniesmaczenia cywilizacją, które Słowacki tak intensywnie odczuł dopiero z perspektywy sielskiego klimatu gór i uroku Jeziora Genewskiego. […]”. Łukasz Tkaczuk, Kordian jako romantyczny homo viator [w:] „Do Źródeł. Rocznik Humanistyczny” 2016, z. 12/14, s. 9–14.Kazimierz Mordasewicz, Juliusz Słowacki, przed 1923
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Ilustracja interaktywna przedstawia mężczyznę w garniturze, który siedzi w oknie ruin kościoła i patrzy się w dal. Ściana z oknami jest bardzo wysoka. Obrys okien łukowaty. Widać przez nie zarysy drzew iglastych i zachód słońca. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. „Kordian to dramat będący jedną z najbardziej wyrazistych realizacji romantycznej koncepcji wędrowca. Akt pierwszy dzieła to spójny obraz stanu wewnętrznego Kordiana, jednoznacznie ukazujący cechy tego romantycznego bohatera. Oto wrażliwy piętnastoletni młodzieniec, który w swoich monologach wykłada skrajnie pesymistyczny obraz samego siebie jako jednostki cierpiącej na znamienną dla epoki chorobę wieku. Jego egzystencję wypełnia samotność i niepokój, smutek i melancholia, poczucie wyalienowania, rozdarcia i niejasnego obrazu siebie. Ogarnięty jaskółczym niepokojem ma głębokie poczucie bezsensu i bezcelowości swojego życia. Desperacko prosi o cel duszy, pożąda palącej żarem myśli wielkiej, która wyznaczyłaby mu cel i której gotów byłby się poświęcić, a nawet za nią umrzeć. Egzystencjalny sens młodzieniec ma nadzieję odnaleźć w heroicznym czynie, którego mógłby dokonać włączając się w nurt historycznych wydarzeń, do czego nie czuje się jednak zdolny. […] Obrazu Kordiana jako bohatera romantycznego dopełnia zachwianie wiary w miłość jako siłę organizującą świat i w religię, traktowaną jako drogowskaz na rozdrożach życia. Wbrew temu co mówi: Jam się w miłość nieszczęsną całym sercem wsączył (a. I, w. 44), miłość nie wydaje się odgrywać głównej roli w dramacie jego życia: Miłość? Zapomnę o niej […] pozostanie głos wspomnień (a. I, w. 327–328)”. Łukasz Tkaczuk, Kordian jako romantyczny homo viator [w:] „Do Źródeł. Rocznik Humanistyczny” 2016, z. 12/14, s. 9–14.
Ilustracja interaktywna przedstawia mężczyznę w garniturze, który siedzi w oknie ruin kościoła i patrzy się w dal. Ściana z oknami jest bardzo wysoka. Obrys okien łukowaty. Widać przez nie zarysy drzew iglastych i zachód słońca. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. „Kordian to dramat będący jedną z najbardziej wyrazistych realizacji romantycznej koncepcji wędrowca. Akt pierwszy dzieła to spójny obraz stanu wewnętrznego Kordiana, jednoznacznie ukazujący cechy tego romantycznego bohatera. Oto wrażliwy piętnastoletni młodzieniec, który w swoich monologach wykłada skrajnie pesymistyczny obraz samego siebie jako jednostki cierpiącej na znamienną dla epoki chorobę wieku. Jego egzystencję wypełnia samotność i niepokój, smutek i melancholia, poczucie wyalienowania, rozdarcia i niejasnego obrazu siebie. Ogarnięty jaskółczym niepokojem ma głębokie poczucie bezsensu i bezcelowości swojego życia. Desperacko prosi o cel duszy, pożąda palącej żarem myśli wielkiej, która wyznaczyłaby mu cel i której gotów byłby się poświęcić, a nawet za nią umrzeć. Egzystencjalny sens młodzieniec ma nadzieję odnaleźć w heroicznym czynie, którego mógłby dokonać włączając się w nurt historycznych wydarzeń, do czego nie czuje się jednak zdolny. […] Obrazu Kordiana jako bohatera romantycznego dopełnia zachwianie wiary w miłość jako siłę organizującą świat i w religię, traktowaną jako drogowskaz na rozdrożach życia. Wbrew temu co mówi: Jam się w miłość nieszczęsną całym sercem wsączył (a. I, w. 44), miłość nie wydaje się odgrywać głównej roli w dramacie jego życia: Miłość? Zapomnę o niej […] pozostanie głos wspomnień (a. I, w. 327–328)”. Łukasz Tkaczuk, Kordian jako romantyczny homo viator [w:] „Do Źródeł. Rocznik Humanistyczny” 2016, z. 12/14, s. 9–14.Caspar David Friedrich, Marzyciel, 1835
Źródło: domena publiczna, Wikipedia Commons.
Źródło: domena publiczna, Wikipedia Commons.
Ilustracja interaktywna przedstawia wzgórze, na którym stoją dwaj mężczyźni w osiemnastowiecznych strojach i kapeluszach. Jeden z nich jest w pelerynie. Nieopodal nich wystają korzenie na wpół wyrwanego, starego drzewa, chylącego się ku upadkowi. Jest noc. Mężczyźni obserwują zaćmienie księżyca. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. „Elementy zapowiadające podróż, jaką odbędzie bohater, pojawiają się już w pierwszym akcie dramatu. Pochód takich zwiastunów rozpoczyna opowieść Grzegorza o Janku, który nie zgadzając się na czekający go los, celem poszukiwania szczęścia, udał się w zakończoną sukcesem podróż. Mimo iż Kordianowi opowieść ta jawi się jako śmieszna i pozbawiona głębszego przesłania, możemy stwierdzić, że zaszczepiła w jego podświadomości wiarę w możliwość ucieczki od obecnego życia i dała mu impuls do wyruszenia w drogę, który pozornie zignorował. Wspomnienia sługi z jednej strony zwiększają nostalgię bohatera (o czym wspomniano wyżej), ale z drugiej inicjują chęć poszukiwania, skłaniają do analizowania różnych dróg ucieczki od obecnego stanu. Podczas rozmowy z Laurą, Kordian powie: dziwna ciekawość życia prowadzi w podróży (a. I, w. 389). W tym momencie niezaplanowana jeszcze wędrówka staje się zarówno wyrazem ciekawości świata, jak i chęci poszukiwania sensu życia”. Łukasz Tkaczuk, Kordian jako romantyczny homo viator [w:] „Do Źródeł. Rocznik Humanistyczny” 2016, z. 12/14, s. 9–14.
Ilustracja interaktywna przedstawia wzgórze, na którym stoją dwaj mężczyźni w osiemnastowiecznych strojach i kapeluszach. Jeden z nich jest w pelerynie. Nieopodal nich wystają korzenie na wpół wyrwanego, starego drzewa, chylącego się ku upadkowi. Jest noc. Mężczyźni obserwują zaćmienie księżyca. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. „Elementy zapowiadające podróż, jaką odbędzie bohater, pojawiają się już w pierwszym akcie dramatu. Pochód takich zwiastunów rozpoczyna opowieść Grzegorza o Janku, który nie zgadzając się na czekający go los, celem poszukiwania szczęścia, udał się w zakończoną sukcesem podróż. Mimo iż Kordianowi opowieść ta jawi się jako śmieszna i pozbawiona głębszego przesłania, możemy stwierdzić, że zaszczepiła w jego podświadomości wiarę w możliwość ucieczki od obecnego życia i dała mu impuls do wyruszenia w drogę, który pozornie zignorował. Wspomnienia sługi z jednej strony zwiększają nostalgię bohatera (o czym wspomniano wyżej), ale z drugiej inicjują chęć poszukiwania, skłaniają do analizowania różnych dróg ucieczki od obecnego stanu. Podczas rozmowy z Laurą, Kordian powie: dziwna ciekawość życia prowadzi w podróży (a. I, w. 389). W tym momencie niezaplanowana jeszcze wędrówka staje się zarówno wyrazem ciekawości świata, jak i chęci poszukiwania sensu życia”. Łukasz Tkaczuk, Kordian jako romantyczny homo viator [w:] „Do Źródeł. Rocznik Humanistyczny” 2016, z. 12/14, s. 9–14.Caspar David Friedrich, Dwaj mężczyźni kontemplujący księżyc, 1819–1820
Źródło: domena publiczna, Wikipedia Commons.
Źródło: domena publiczna, Wikipedia Commons.
Ilustracja interaktywna przedstawia eleganckiego mężczyznę w długim surducie i spodniach, stojącego tyłem do widza. Wspiera się on na lasce. Spogląda w dal na morze mgły, która opada nad górskimi szczytami. Jego włosy są potargane przez wiatr. Mgła i chmury do złudzenia przypominają morze i fale. Przestrzeń zdaje się być nieskończona. W oddali znajdują się masywy górskie. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. „Droga młodzieńca zostaje też zapowiedziana poprzez symbole o charakterze kosmicznym, kiedy to swoje losy sytuuje on wobec jednej z gwiazd wiecznego gmachu. Ta zbłąkana gwiazda staje się tu figurą jego przyszłości, którą zupełnie nieświadomie sam sobie wyprorokował. Wieńcząca akt pierwszy dramatu nieudana próba samobójcza to nie tylko spełnienie tkwiącego w umyśle młodzieńca od dawna czynu, ale także pierwszy stopień inicjacji w nowe życie”. Łukasz Tkaczuk, Kordian jako romantyczny homo viator [w:] „Do Źródeł. Rocznik Humanistyczny” 2016, z. 12/14, s. 9–14.
Ilustracja interaktywna przedstawia eleganckiego mężczyznę w długim surducie i spodniach, stojącego tyłem do widza. Wspiera się on na lasce. Spogląda w dal na morze mgły, która opada nad górskimi szczytami. Jego włosy są potargane przez wiatr. Mgła i chmury do złudzenia przypominają morze i fale. Przestrzeń zdaje się być nieskończona. W oddali znajdują się masywy górskie. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. „Droga młodzieńca zostaje też zapowiedziana poprzez symbole o charakterze kosmicznym, kiedy to swoje losy sytuuje on wobec jednej z gwiazd wiecznego gmachu. Ta zbłąkana gwiazda staje się tu figurą jego przyszłości, którą zupełnie nieświadomie sam sobie wyprorokował. Wieńcząca akt pierwszy dramatu nieudana próba samobójcza to nie tylko spełnienie tkwiącego w umyśle młodzieńca od dawna czynu, ale także pierwszy stopień inicjacji w nowe życie”. Łukasz Tkaczuk, Kordian jako romantyczny homo viator [w:] „Do Źródeł. Rocznik Humanistyczny” 2016, z. 12/14, s. 9–14.Caspar David Friedrich, Wędrowiec nad morzem mgły, 1817
Źródło: domena publiczna, Wikipedia Commons.
Źródło: domena publiczna, Wikipedia Commons.
Ilustracja interaktywna przedstawia pejzaż górski. Po lewej stronie ukazany jest taras widokowy usytułowany na zboczu góry. Jest on zagrodzony niewysokim murem, by oglądający znajdujący się na tarasie nie spadli w przepaść. Pośrodku, w dolinie rosną wysokie drzewa iglaste. Po prawej stronie i w tle znajdują się liczne, skaliste masywy górskie. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. „Akt drugi zatytułowany Wędrowiec to już bezpośrednia realizacja romantycznej koncepcji wędrowca odbywającego podróż życia. Zdecydowanie zmienia się ton wypowiedzi bohatera. Znika artykułowany wprost temat bólu istnienia. Epizod w James Park to dowód na to, iż bohater wszedł na kolejny etap dojrzewania. Kordian zaczyna patrzeć na życie bardziej realnie, cynicznie, często wręcz ironizując. […]”. Łukasz Tkaczuk, Kordian jako romantyczny homo viator [w:] „Do Źródeł. Rocznik Humanistyczny” 2016, z. 12/14, s. 9–14.
Ilustracja interaktywna przedstawia pejzaż górski. Po lewej stronie ukazany jest taras widokowy usytułowany na zboczu góry. Jest on zagrodzony niewysokim murem, by oglądający znajdujący się na tarasie nie spadli w przepaść. Pośrodku, w dolinie rosną wysokie drzewa iglaste. Po prawej stronie i w tle znajdują się liczne, skaliste masywy górskie. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. „Akt drugi zatytułowany Wędrowiec to już bezpośrednia realizacja romantycznej koncepcji wędrowca odbywającego podróż życia. Zdecydowanie zmienia się ton wypowiedzi bohatera. Znika artykułowany wprost temat bólu istnienia. Epizod w James Park to dowód na to, iż bohater wszedł na kolejny etap dojrzewania. Kordian zaczyna patrzeć na życie bardziej realnie, cynicznie, często wręcz ironizując. […]”. Łukasz Tkaczuk, Kordian jako romantyczny homo viator [w:] „Do Źródeł. Rocznik Humanistyczny” 2016, z. 12/14, s. 9–14.J.M.W. Turner, Mont Blanc z Fort Roch, Val D'Aosta
Źródło: domena publiczna, Wikipedia Commons
Źródło: domena publiczna, Wikipedia Commons
Polecenie 2
Przypomnij sobie postać Kordiana ze spektaklu Jana Englerta. Wyjaśnij, czy kreacja bohatera, Twoim zdaniem, jest realizacją motywu homo viator? Uzasadnij swoją odpowiedź.