Gra edukacyjna „Kosmiczny Program Szkoleniowy” Witamy w Kosmicznym Programie Szkoleniowym.
Rbe9rBAiOyctL Ilustracja demonstruje model komputerowy rozbudowanej stacji kosmicznej z bateriami słonecznymi. Ta cyfrowa koncepcja artysty pokazuje pierwotnie planowaną konfigurację Międzynarodowej Stacji Kosmicznej przechodzącej nad cieśniną Gibraltarską i Morzem Śródziemnym po zakończeniu montażu w 2003 roku. Gotowa stacja będzie zasilana przez prawie akr paneli słonecznych i będzie miała masę prawie 1 miliona funtów. Do osi centralnej stacji przymocowane są olbrzymie ogniwa, po cztery połacie na obydwu końcach i po cztery po stronie przeciwnej. Dodatkowe osiem zamocowane jest w wyższej części stacji.
Źródło: dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:ISS_solar_arrays.jpg [dostęp 9.04.2022], domena publiczna.
Dostaniesz do wykonania trzy misje i dzięki temu nauczysz się sterownia ruchem satelity Ziemi.
Misja pierwsza Dotyczy parametrów ruchu satelity na orbicie Ziemi.
Misja druga Dotyczy orbity geostacjonarnej.
Misja trzecia Dotyczy ruchu obrotowego satelity na orbicie.
RiZrsUaSt94tT Zapoznaj się z opisem rysunku wstępnego, związanego z misjami, które Cię czekają. Rysunek przedstawia satelitę poruszającego się po okręgu. Przedstawiono okrąg narysowany czarną przerywaną linią o promieniu wielkie R. Współosiowo, umieszczono niebieskie koło o promieniu mniejszym niż wielkie R, opisane wielką literą M. W lewej górnej części okręgu zaznaczono czarny prostokąt podpisany jako m, który porusza się przeciwnie do wskazówek zegara z prędkością wektor v. Wektor v jest styczny do okręgu, prostopadły do promienia wielkie R i skierowany w lewo i w dół od prostokąta m.
Rysunek wstępny, związany z misjami, które Cię czekają.
Źródło: Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0.
W każdej misji masz do wykonania trzy zadania, w kolejności wylosowanej przez komputer. Może się wobec tego zdarzyć, że najpierw trzeba będzie wykonać zadanie trudniejsze, a potem łatwiejsze. Zanim zaczniesz, przypomnij sobie więc wiadomości związane z ruchem obrotowym ciał. Czas na wykonanie każdej misji jest ograniczony – tak, jak w warunkach naturalnych. Nie stresuj się, ale zwróć na to uwagę. Powodzenia!
Kosmiczny Program Szkoleniowy (gra) 3 5 66 Brawo! Przejdź dalej! Niestety, aby przejść dalej, musisz zaliczyć tę misję. 1
Test
Kosmiczny Program Szkoleniowy (gra)
Przed Tobą – misja Kosmicznego Programu Szkoleniowego. Aby przejść do następnej, musisz zaliczyć poprzednią. Masz prawo popełnić jeden błąd. Zachęcamy jednak - trenuj dotąd, by wszystkie zadania wykonać poprawnie. W prawdziwej misji nie będzie miejsca na pomyłki.
Uruchom
Kosmiczny Program Szkoleniowy (gra)
Satelita poruszając się po okręgu musi spełnić następujący warunek równowagi (oznaczenia, jak na rysunku wstępnym przed grą): m v 2 R = G m M R 2 czyli po przekształceniach: v = G M R Wiedząc, że: Oblicz, z jaką prędkością liniową będzie się poruszał satelita po orbicie równej podwójnemu promieniowi Ziemi, czyli R = 12747 km. Wynik zaokrąglij do liczb całkowitych. v = Tu uzupełnij km/h.
Satelita poruszając się po okręgu musi spełnić następujący warunek równowagi (oznaczenia, jak na rysunku wstępnym przed grą): m v 2 R = G m M R 2 czyli po przekształceniach: v = G M R Wiedząc, że: Oblicz, z jaką prędkością liniową będzie się poruszał satelita po orbicie równej podwójnemu promieniowi Ziemi, czyli R = 12747 km. Wynik zaokrąglij do liczb całkowitych. v = Tu uzupełnij km/h.
Wstaw określenia umieszczone poniżej we właściwe miejsca na rysunku. Niektóre określenia mogą pasować do obu miejsc, ale prawidłowe rozwiązanie całego zadania jest tylko jedno. W jakim układzie odniesienia wykreślono ten rysunek – inercjalnym, czy nieinercjalnym? Wstaw odpowiednie określenie u dołu po lewej stronie ilustracji.
Wstaw określenia umieszczone poniżej we właściwe miejsca na rysunku. Niektóre określenia mogą pasować do obu miejsc, ale prawidłowe rozwiązanie całego zadania jest tylko jedno. W jakim układzie odniesienia wykreślono ten rysunek – inercjalnym, czy nieinercjalnym? Wstaw odpowiednie określenie u dołu po lewej stronie ilustracji.
Źródło: Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0.
Jaki jest okres obiegu satelity po orbicie o promieniu równym niemal podwójnemu promieniowi Ziemi jeśli wiadomo, że jego prędkość liniowa wynosi na tej orbicie v = 20000 km/h? Pamiętaj, że v = ω R , gdzie ω jest prędkością kątową satelity, a T = 2 π ω gdzie T jest szukanym okresem. Wynik zaokrąglij do liczby całkowitej. T = Tu uzupełnij h.
Jaki jest okres obiegu satelity po orbicie o promieniu równym niemal podwójnemu promieniowi Ziemi jeśli wiadomo, że jego prędkość liniowa wynosi na tej orbicie v = 20000 km/h? Pamiętaj, że v = ω R , gdzie ω jest prędkością kątową satelity, a T = 2 π ω gdzie T jest szukanym okresem. Wynik zaokrąglij do liczby całkowitej. T = Tu uzupełnij h.
Uzupełnij poniższą definicję orbity geostacjonarnej. Orbita geostacjonarna, to orbita okołoziemska, która zapewnia krążącemu po niej satelicie zachowanie 1. 56, 2. 4, 3. jednostajnie zmiennej, 4. eliptyczną, 5. 23, 6. kołową, 7. równika, 8. biegunów Ziemi, 9. stałej pozycji nad wybranym punktem Ziemi. Jest orbitą 1. 56, 2. 4, 3. jednostajnie zmiennej, 4. eliptyczną, 5. 23, 6. kołową, 7. równika, 8. biegunów Ziemi, 9. stałej, zawartą w płaszczyźnie 1. 56, 2. 4, 3. jednostajnie zmiennej, 4. eliptyczną, 5. 23, 6. kołową, 7. równika, 8. biegunów Ziemi, 9. stałej. Czas okrążenia przez satelitę Ziemi na tej orbicie jest równy 1. 56, 2. 4, 3. jednostajnie zmiennej, 4. eliptyczną, 5. 23, 6. kołową, 7. równika, 8. biegunów Ziemi, 9. stałej godziny 1. 56, 2. 4, 3. jednostajnie zmiennej, 4. eliptyczną, 5. 23, 6. kołową, 7. równika, 8. biegunów Ziemi, 9. stałej minut i 1. 56, 2. 4, 3. jednostajnie zmiennej, 4. eliptyczną, 5. 23, 6. kołową, 7. równika, 8. biegunów Ziemi, 9. stałej sekundy, czyli dokładnie tyle, ile trwa doba gwiazdowa.
Uzupełnij poniższą definicję orbity geostacjonarnej. Orbita geostacjonarna, to orbita okołoziemska, która zapewnia krążącemu po niej satelicie zachowanie 1. 56, 2. 4, 3. jednostajnie zmiennej, 4. eliptyczną, 5. 23, 6. kołową, 7. równika, 8. biegunów Ziemi, 9. stałej pozycji nad wybranym punktem Ziemi. Jest orbitą 1. 56, 2. 4, 3. jednostajnie zmiennej, 4. eliptyczną, 5. 23, 6. kołową, 7. równika, 8. biegunów Ziemi, 9. stałej, zawartą w płaszczyźnie 1. 56, 2. 4, 3. jednostajnie zmiennej, 4. eliptyczną, 5. 23, 6. kołową, 7. równika, 8. biegunów Ziemi, 9. stałej. Czas okrążenia przez satelitę Ziemi na tej orbicie jest równy 1. 56, 2. 4, 3. jednostajnie zmiennej, 4. eliptyczną, 5. 23, 6. kołową, 7. równika, 8. biegunów Ziemi, 9. stałej godziny 1. 56, 2. 4, 3. jednostajnie zmiennej, 4. eliptyczną, 5. 23, 6. kołową, 7. równika, 8. biegunów Ziemi, 9. stałej minut i 1. 56, 2. 4, 3. jednostajnie zmiennej, 4. eliptyczną, 5. 23, 6. kołową, 7. równika, 8. biegunów Ziemi, 9. stałej sekundy, czyli dokładnie tyle, ile trwa doba gwiazdowa.
Jaki jest promień orbity geostacjonarnej? Przypominamy, że (znaczenia, jak w poprzedniej misji): T = 2 π ω = 2 π v R , v = G M R , a po przekształceniach: R = ( T G M 2 π ) 2 3 Doba gwiazdowa trwa 23 h 56 min 4 s G M = 3 , 9860 ⋅ 10 14 m 3 s 2 Wynik zaokrąglij do liczby całkowitej. Rst = Tu uzupełnij km
Jaki jest promień orbity geostacjonarnej? Przypominamy, że (znaczenia, jak w poprzedniej misji): T = 2 π ω = 2 π v R , v = G M R , a po przekształceniach: R = ( T G M 2 π ) 2 3 Doba gwiazdowa trwa 23 h 56 min 4 s G M = 3 , 9860 ⋅ 10 14 m 3 s 2 Wynik zaokrąglij do liczby całkowitej. Rst = Tu uzupełnij km
Jaki jest okres ruchu obrotowego satelity, który znajduje się na orbicie geostacjonarnej? T = Tu uzupełnij godziny Tu uzupełnij minut i Tu uzupełnij sekundy.
Jaki jest okres ruchu obrotowego satelity, który znajduje się na orbicie geostacjonarnej? T = Tu uzupełnij godziny Tu uzupełnij minut i Tu uzupełnij sekundy.
W skutek drobnego początkowego błędu, który nie został skorygowany, satelita obraca się dookoła własnej osi z prędkością kątową 𝜔0 , wykonując jedną tysięczną obrotu na sekundę. W efekcie antena kierunkowa jest obecnie skierowana jak na rysunku – pod kątem 45° względem osi łączącej środek masy satelity ze środkiem Ziemi. Znając położenie początkowe, musisz obliczyć, po jakim czasie antena wejdzie w zasięg transmisji, czyli skierowana będzie wzdłuż osi łączącej środek masy satelity ze środkiem Ziemi. Zaznacz wszystkie stwierdzenia, które są prawidłowym wynikiem tego obliczenia.
W skutek drobnego początkowego błędu, który nie został skorygowany, satelita obraca się dookoła własnej osi z prędkością kątową 𝜔0 , wykonując jedną tysięczną obrotu na sekundę. W efekcie antena kierunkowa jest obecnie skierowana jak na rysunku – pod kątem 45° względem osi łączącej środek masy satelity ze środkiem Ziemi. Znając położenie początkowe, musisz obliczyć, po jakim czasie antena wejdzie w zasięg transmisji, czyli skierowana będzie wzdłuż osi łączącej środek masy satelity ze środkiem Ziemi. Zaznacz wszystkie stwierdzenia, które są prawidłowym wynikiem tego obliczenia.
Źródło: Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0.
Ruch obrotowy satelity wokół własnej osi może zostać zahamowany, jeśli jest niepożądany. Służą do tego cztery silniki umocowane na jego ścianach. Każdy z nich ma siłę ciągu 5,4 N. Satelita obraca się z częstotliwością 0,001 obrotu na sekundę. Jak długo muszą działać silniki, by zatrzymać jego ruch obrotowy? Satelita ma kształt sześcianu o boku a = 3 m i masę równą 2750 kg. Przypomnimy w tym miejscu, że moment bezwładności sześcianu wynosi I = 1 6 m a 2 . Wynik podaj z dokładnością do dziesiątych części sekundy. Z pewnością przydadzą Ci się zależności: t = ω ε , gdzie prędkość kątowa łączy się z częstotliwością zależnością: ω = 2 π f a ε = M I = 4 · F · a I
Ruch obrotowy satelity wokół własnej osi może zostać zahamowany, jeśli jest niepożądany. Służą do tego cztery silniki umocowane na jego ścianach. Każdy z nich ma siłę ciągu 5,4 N. Satelita obraca się z częstotliwością 0,001 obrotu na sekundę. Jak długo muszą działać silniki, by zatrzymać jego ruch obrotowy? Satelita ma kształt sześcianu o boku a = 3 m i masę równą 2750 kg. Przypomnimy w tym miejscu, że moment bezwładności sześcianu wynosi I = 1 6 m a 2 . Wynik podaj z dokładnością do dziesiątych części sekundy. Z pewnością przydadzą Ci się zależności: t = ω ε , gdzie prędkość kątowa łączy się z częstotliwością zależnością: ω = 2 π f a ε = M I = 4 · F · a I
Źródło: Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0.
Aby zatrzymać obracającego się wokół własnej osi satelitę, trzeba z odpowiednim wyprzedzeniem włączyć silniki, które umocowane na jego ścianach. Chodzi o to, by po zakończeniu hamowania ruchu obrotowego antena satelity zwrócona była wprost ku Ziemi. Jak obliczyć kąt wyprzedzenia rozpoczęcia hamowania? Dane są: t – czas hamowania 𝜔0 – początkowa prędkość obrotowa satelity m – masa satelity satelita ma kształt sześcianu z długości boku równej a moment bezwładności sześcianu wynosi I = 1 6 m a 2
Aby zatrzymać obracającego się wokół własnej osi satelitę, trzeba z odpowiednim wyprzedzeniem włączyć silniki, które umocowane na jego ścianach. Chodzi o to, by po zakończeniu hamowania ruchu obrotowego antena satelity zwrócona była wprost ku Ziemi. Jak obliczyć kąt wyprzedzenia rozpoczęcia hamowania? Dane są: t – czas hamowania 𝜔0 – początkowa prędkość obrotowa satelity m – masa satelity satelita ma kształt sześcianu z długości boku równej a moment bezwładności sześcianu wynosi I = 1 6 m a 2