Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

W jaki sposób opisać przebieg doświadczenia lub pokazu?

Skoki narciarskie to przykład doświadczenia fizycznego prezentującego konsekwencje zasad dynamiki i prawa powszechnej grawitacji Newtona oraz zasad zachowania w mechanice. To także demonstracja wpływu oporów ośrodka na parametry ruchu, jak również roli kształtu i położenia poruszającego się obiektu na przebieg jego trajektorii.

Skoki narciarskie to także piękny i emocjonujący pokaz sportowy, w którym udział bierze nie tylko sportowiec, ale także środowisko, w którym pokaz się odbywa. Uczestnikami widowiska są bowiem także warunki pogodowe, z wielką rolą siły i kierunku wiatru.

Rolę zasadniczą gra jednak sama konstrukcja skoczni, której elementy i ich układ umożliwiają realizację skoku.

Zobaczmy więc, jakie są podstawowe elementy konstrukcji skoczni i jakie są kolejne fazy skoku narciarza, zwracając uwagę na to, jak wielki wpływ na długość skoku ma umiejętne wykorzystanie praw i zasad fizyki.

R1cradbZDSom6
Skocznia narciarska w Planicy.
Źródło: dostępny w internecie: https://pixabay.com/pl/photos/planica-skoki-narciarskie-4995287/ [dostęp 1.02.2022], domena publiczna.

Skok narciarski widziany oczami fizyka

Skorzystaj z grafiki poniżej i przekonaj się, jak wyglądają skoki narciarskie od strony technicznej.

Rum6mZQ8Jg3rl
Ilustracja interaktywna 1. belka startowa defopis alternatywny, 2. próg skoczni defopis alternatywny, 3. lot skoczka defopis alternatywny, 4. punkt K defopis alternatywny, 5. zeskok defopis alternatywny
Źródło: Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0.
Rrw0kxDkcGLHS
Ćwiczenie 1
Zastanów się, jakie siły działają na skoczka w trakcie lotu. Opisz poprawnie rysunek, stosując nazewnictwo: siła ciężkości, siła oporu powietrza, siła nośna, wektor prędkości zawodnika.
Źródło: Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0.
R9tLBpx8xAdnO
Ćwiczenie 2
Zaznacz prawidłowe zdania: Możliwe odpowiedzi: 1. Prawidłowa odpowiedź A, 2. Nieprawidłowa odpowiedź B, 3. Nieprawidłowa odpowiedź C, 4. Prawidłowa odpowiedź D

Zapoznaj się z dwoma doświadczeniami związanymi z dźwiękiem. W obu przypadkach wysłuchaj najpierw ścieżki dźwiękowej, a następnie wykonaj związane z nią polecenia.

Doświadczenie 1

Pierwsze doświadczenie można łatwo wykonać samemu w domu. Uprzedzamy, że na początku występują dźwięki o wysokiej częstotliwości.

R1be2kgHsxnca
Wysłuchaj ścieżki dźwiękowej. "Pokaż wyjaśnienie" w Problemie 1 pozwoli na pełne zapoznanie się z doświadczeniem przedstawionym dźwiękowo.
Problem 1

Czy na podstawie samej ścieżki dźwiękowej jesteś w stanie odgadnąć, na czym polega to doświadczenie?

Problem 2

Podczas tego doświadczenia do kieliszka dolewana jest woda. Jak wpływa to na częstotliwość generowanego dźwięku? Czy potrafisz wyjaśnić, dlaczego tak się dzieje?

Problem 3

Opisz to doświadczenie swojej koleżance, koledze lub członkowi rodziny, korzystając ze wszystkich wskazówek zawartych w rozdziale Przeczytaj. A może jesteś w stanie to doświadczenie przy tej okazji samodzielnie powtórzyć?

Doświadczenie 2

Drugie doświadczenie - a w zasadzie obserwacja - dotyczy zjawiska fizycznego, które bardzo często słyszymy wokół siebie.

R3m85h6YyVjfs
Wysłuchaj ścieżki dźwiękowej. "Pokaż wyjaśnienie" w Problemie 4 pozwoli na pełne zapoznanie się z doświadczeniem przedstawionym dźwiękowo.
Problem 4

Czy na podstawie samej ścieżki dźwiękowej jesteś w stanie odgadnąć zjawisko fizyczne, z jakim mamy tu do czynienia?

Problem 5

Opisz, jak zmienia się z perspektywy obserwatora częstotliwość zawartego na ścieżce dźwiękowej sygnału wytwarzanego przez karetkę. Dlaczego tak się dzieje?

Problem 6

Opisz efekt Dopplera swojej koleżance, koledze lub członkowi rodziny, na przykładzie karetki, korzystając ze wszystkich wskazówek zawartych w rozdziale Przeczytaj.