Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zastanów się i napisz, jakie działania należy podjąć (lub się podejmuje) w celu zmniejszenia dysproporcji w dostępności do usług edukacyjnych na świecie.

RJyoWM01hmie8
(Uzupełnij).

W jaki sposób przedstawia się zróżnicowanie poziomu zaspokojenia potrzeb edukacyjnych?

RQL2xPMCSAjMs1
Ilustracja interaktywna. Zdjęcie główne ukazuje dwóch chłopców siedzących przy biurku. Na biurku leży książka, stoi liczydło i globus. Opisano: 1.

Aspekt ilościowy

Aspekt ilościowy tego zagadnienia można przedstawiać za pomocą kilku wskaźników:

  • oczekiwanej liczby lat edukacji dzieci i młodzieży,
  • wydatków z budżetu państwa na edukację w przeliczeniu na jednego mieszkańca,
  • liczby uczniów przypadających na jednego nauczyciela,
  • współczynnika skolaryzacji brutto, czyli relacji liczby osób (w danej grupie wieku) uczących się (stan na początku roku szkolnego) na danym poziomie kształcenia do liczby ludności (stan w dniu 31 XII) w grupie wieku określonej jako odpowiadająca temu poziomowi nauczania,
  • współczynnika skolaryzacji netto, czyli relacji liczby osób uczących się (stan na początku roku szkolnego) na danym poziomie kształcenia (niezależnie od wieku) do liczby ludności (stan w dniu 31 XII) w grupie wieku określonej jako odpowiadająca temu poziomowi nauczania.
, 2.

Aspekt jakościowy

W aspekcie jakościowym należy zwracać uwagę na stan budynków szkolnych, dostęp do przyborów szkolnych i pomocy dydaktycznych, metody nauczania, poziom wykształcenia i umiejętności kadry nauczycielskiej itp.

Źródło: Pixabay License, dostępny w internecie: https://pixabay.com/sv/photos/pojkar-barn-lycklig-sammantr%C3%A4de-286245/.

Zróżnicowanie poziomu zaspokojenia potrzeb edukacyjnych na świecie

Poziom zaspokojenia potrzeb edukacyjnych na świecie jest nierównomierny. Zależy od poziomu rozwoju społeczno‑gospodarczego.

W krajach wysoko rozwiniętych - w przeciwieństwie do krajów słabo rozwiniętych - odnotowuje się największą oczekiwaną liczbę lat edukacji, wysokie wydatki z budżetu państwa na edukację w przeliczeniu na jednego mieszkańca, najwyższe współczynniki skolaryzacji netto i najmniejszą liczbę uczniów przypadającą na jednego nauczyciela.

Należy jednak zwrócić uwagę na dynamiczny rozwój tych wskaźników w wielu krajach o niskim i średnim poziomie rozwoju, zwłaszcza w zakresie wydatków na edukację i współczynnika skolaryzacji brutto (posyłanie do szkół osób w starszym wieku, bez wykształcenia). Wartości wskaźników skolaryzacji wykazują także zróżnicowanie w podziale na płeć.

W wielu krajach słabo rozwiniętych - głównie ze względów kulturowych - występują znacznie większe wartości tych wskaźników dla mężczyzn (chłopców) niż dla kobiet (dziewczynek).

Oczekiwana liczba lat edukacji dzieci i młodzieży w 2019 r.

RoNA0TE6vSJlL
Oczekiwana liczba lat edukacji dzieci i młodzieży w 2019 r.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., oprac. na podstawie hdr.undp.org, licencja: CC BY-SA 3.0.

Liczba uczniów przypadających na jednego nauczyciela w szkołach podstawowych w latach 2016–2018

R1IAs0hIXuG8C
Liczba uczniów przypadających na jednego nauczyciela w szkołach podstawowych w latach 2016–2018
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., oprac. na podstawie danych Banku Światowego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Współczynnik skolaryzacji netto w szkołach podstawowych w latach 2016–2019 (%)

RYvlkXFffjdsJ
Współczynnik skolaryzacji netto w szkołach podstawowych w latach 2016–2019 (%)
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., oprac. na podstawie danych Banku Światowego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Współczynnik skolaryzacji brutto w szkołach podstawowych w latach 2016–2019 (%)

RahdAnrvf4Tx7
Współczynnik skolaryzacji brutto w szkołach podstawowych w latach 2016–2019 (%)
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., oprac. na podstawie danych Banku Światowego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wydatki budżetu państwa na edukację w przeliczeniu na jednego mieszkańca oraz ich relacja do wartości PKB w wybranych krajach w 2018 r.

R1KZi8PSmEzbg
Wydatki budżetu państwa na edukację w przeliczeniu na jednego mieszkańca oraz ich relacja do wartości PKB w wybranych krajach w 2018 r.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o. na podstawie danych Banku Światowego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Przyczyny niskiego poziomu zaspokojenia potrzeb edukacyjnych w krajach słabo rozwiniętych

R12a3mRBT2oKn
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: przyczyny
    • Elementy należące do kategorii przyczyny
    • Nazwa kategorii: niedostateczna ilość[br] środków finansowych
    • Nazwa kategorii: duży odsetek dzieci [br](wysoki współczynnik [br]urodzeń)
    • Nazwa kategorii: brak wykwalifikowanej [br]kadry nauczycieli
    • Nazwa kategorii: konflikty zbrojne
    • Nazwa kategorii: niedostateczna liczba [br]szkół i duża liczba [br]uczniów w klasie
    • Nazwa kategorii: konieczność pracy [br]wielu dzieci [br](zamiast uczęszczania [br]do szkoły)
    • Nazwa kategorii: niedostateczny dostęp [br]do materiałów [br]edukacyjnych [br]i pomocy szkolnych
    • Nazwa kategorii: posługiwanie się [br]różnymi językami [br]w danym regionie
    • Nazwa kategorii: bariery socjokulturowe [br]– w szkołach [br]przekazuje się nowy [br]system wartości, [br]postawy, które stoją [br]w sprzeczności [br]z wyniesionymi [br]z domu rodzinnego {value=40}
    • Nazwa kategorii: wczesne zawieranie[br] związków małżeńskich [br]i posiadanie potomstwa
    • Nazwa kategorii: brak planów [br]i możliwości [br]realizowania się [br]zawodowo i naukowo
    • Koniec elementów należących do kategorii przyczyny

Konsekwencje niskiego poziomu zaspokojenia potrzeb edukacyjnych w krajach słabo rozwiniętych

RyvCeLPn0yhhQ
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: konsekwencje
    • Elementy należące do kategorii konsekwencje
    • Nazwa kategorii: brak wykwalifikowanej[br] kadry roboczej
    • Nazwa kategorii: niski poziom [br]świadomości, m.in.[br] w zakresie zdrowia, [br]planowania rodziny
    • Nazwa kategorii: niskie zarobki
    • Nazwa kategorii: analfabetyzm
    • Nazwa kategorii: postępująca bieda
    • Nazwa kategorii: konieczność posiadania[br] dużej liczby dzieci[br] w celu zapewnienia[br] utrzymania na starość
    • Nazwa kategorii: mała liczba osób, [br]które w przyszłości [br]mogłyby zostać [br]nauczycielami
    • Nazwa kategorii: szerzenie się chorób[br] wynikających [br]z niskiego poziomu [br]edukacji
    • Koniec elementów należących do kategorii konsekwencje
RILtsdcZvFd8Y
Dzieci afrykańskie cieszące się z obdarowania ich pomocami szkolnymi w ramach pomocy międzynarodowej
Źródło: dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Children_in_Africa_with_donated_school_supplies.jpg, licencja: CC BY-SA 4.0.
R1Yq9xmMd6GHO
Szkoła w Somalii
Źródło: U.S. National Archives, domena publiczna.

Przyczyny wysokiego poziomu zaspokojenia potrzeb edukacyjnych w krajach wysoko rozwiniętych

RoMoPg5pXQktL
R4vkN6eejCB0f
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: przyczyny
    • Elementy należące do kategorii przyczyny
    • Nazwa kategorii: wystarczająca ilość [br]środków finansowych
    • Nazwa kategorii: mały odsetek dzieci [br](niski współczynnik [br]urodzeń)
    • Nazwa kategorii: wykwalifikowana [br]kadra nauczycieli [br](specjalizacja nauczycieli)
    • Nazwa kategorii: stabilna sytuacja[br] polityczna
    • Nazwa kategorii: dostateczna liczba [br]szkół i optymalna [br]liczba uczniów w klasie
    • Nazwa kategorii: brak konieczności [br]pracy dzieci [br](są utrzymywane [br]przez rodziców)
    • Nazwa kategorii: dobry dostęp do [br]materiałów[br] edukacyjnych [br]i ciekawych pomocy [br]szkolnych
    • Nazwa kategorii: brak barier[br] językowych
    • Nazwa kategorii: coraz częstsze[br] wykorzystywanie [br]nowych technologii [br]w pracy [br]z dziećmi
    • Nazwa kategorii: późne zawieranie [br]związków małżeńskich [br]i posiadanie potomstwa
    • Nazwa kategorii: istnienie planów[br] i możliwości [br]realizowania się [br]zawodowo i naukowo[br] rodziców
    • Koniec elementów należących do kategorii przyczyny

Konsekwencje wysokiego poziomu zaspokojenia potrzeb edukacyjnych w krajach wysoko rozwiniętych

R1Yie9G7naq4X
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: konsekwencje
    • Elementy należące do kategorii konsekwencje
    • Nazwa kategorii: kształcenie przyszłej[br] wykwalifikowanej [br]kadry roboczej
    • Nazwa kategorii: wysoki poziom [br]świadomości, m.in. [br]w zakresie zdrowia, [br]planowania rodziny
    • Nazwa kategorii: wysokie zarobki
    • Nazwa kategorii: brak problemów[br] ze zjawiskiem [br]analfabetyzmu
    • Nazwa kategorii: postępujący rozwój[br] i podnoszenie poziomu [br]życia
    • Nazwa kategorii: brak konieczności[br] posiadania dużej [br]liczby dzieci [br]w celu zapewnienia [br]utrzymania na starość
    • Nazwa kategorii: duża liczba [br]wykształconych[br] w ten sposób osób,[br] które w przyszłości [br]mogłyby zostać [br]nauczycielami
    • Nazwa kategorii: utrzymywanie wysokiego[br] poziomu higieny[br] z powodu wysokiego [br]poziomu edukacji
    • Koniec elementów należących do kategorii konsekwencje
R1GTr4G3EXNwx
Szkoła w Europie
Źródło: domena publiczna.

Więcej na ten temat przeczytasz w materiałach „Przyczyny i skutki zróżnicowania poziomu zaspokojenia potrzeb edukacyjnych w wybranych regionach świata” oraz „Usługi tradycyjne i nowoczesne”.

Głośność lektora
Głośność muzyki