Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Porównaj udział poszczególnych produktów w globalnej produkcji zwierzęcej w Polsce. Scharakteryzuj i opisz strukturę produkcji i jej obecny wygląd. Dlaczego w Polsce występuje znaczna nadwyżka produkcji mleka w porównaniu do innych produktów zwierzęcych?

R1AaDLX9cbZwn
(Uzupełnij).
R18nuNGK7bAsj1
Wykres kołowy. Lista elementów:
  • mleko; Wartość: 31,1; Udział procentowy: 31,1%
  • żywiec rzeźny – trzoda chlewna; Wartość: 22,3; Udział procentowy: 22,3%
  • żywiec rzeźny – drób; Wartość: 20,6; Udział procentowy: 20,6%
  • żywiec rzeźny – bydło; Wartość: 11,8; Udział procentowy: 11,8%
  • jajka; Wartość: 9,7; Udział procentowy: 9,7%
  • pozostałe; Wartość: 4,5; Udział procentowy: 4,5%
Ryc. Udział poszczególnych produktów w globalnej produkcji zwierzęcej w Polsce w 2017 r.
Źródło: Rocznik Statystyczny Rolnictwa, GUS 2018, [online], dostępny w internecie: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rolnictwa-2018,6,12.html, dostępny w internecie: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rolnictwa-2018,6,12.html.
Polecenie 2

Wymień i omów główne cele chowu zwierząt gospodarskich w Polsce. Dokonaj analizy przestrzennego rozmieszczenia produkcji globalnej. Jaki związek zachodzi pomiędzy rozmieszczeniem produkcji globalnej a jej strukturą?

RIJpqE5fMps3a
(Uzupełnij).
R4pOokGNyRxXs1
Na ilustracji po lewej stronie jest mapa Polski, na której zaznaczono globalną produkcję zwierzęcą w podziale na województwa w 2018 roku. Województwo wielkopolskie 20,6. Województwo mazowieckie 19,1. Województwo podlaskie 9,4. Województwo łódzkie 8,1. Województwo kujawsko-pomorskie 7,7. Województwo warmińsko-mazurskie 6,3. Województwo lubelskie 5,1. Województwo pomorskie 4,6. Województwo śląskie i małopolskie po 3,2. Województwo świętokrzyskie 2,5. Województwo zachodniopomorskie 2,4. Województwo podkarpackie, opolskie, dolnośląskie po 2,0. Województwo lubuskie 1,8. Po prawej stronie wyszczególniono i opisano poszczególne zwierzęta hodowlane: krowy, kury, gęsi i kaczki, owce, konie, kozy, świnie. Opisano: 1. Chów bydła w Polsce prowadzi się głównie w celu uzyskania mleka (do spożycia bezpośredniego, a także do produkcji wyrobów mlecznych, np. serów, jogurtów, kefirów itd.). Mniejszą popularnością cieszy się w Polsce wołowina. Polacy chętniej wybierają wieprzowinę i drób, ponieważ są one tańsze. Zdjęcie przedstawia moment nalewania mleka z dzbanka do szklanki. Zdjęcie przedstawia kawałek surowego, czerwonego mięsa., 2. W południowej, środkowej i wschodniej Polsce dominuje kierunek mleczny (rzadziej mleczno-mięsny) chowu. Ma on charakter bardziej samozaopatrzeniowy (1-2 sztuki na gospodarstwo). Natomiast w zachodniej i północnej części kraju dominuje kierunek mięsno-mleczny (rzadziej mięsny) chowu bydła. Stada liczą tam 30-50 sztuk. Od początku XXI w. produkcja wołowiny w Polsce wzrosła i wynosi obecnie (wg FAOStat, 2017) 572 mln ton (0,9% światowej produkcji). Wzrosła także ilość produkowanego mleka i wynosi obecnie (FAOStat, 2017) 13,7 mln ton (2,0% światowej produkcji). Wykres produkcji wołowiny w latach 2000-2017. Produkcja wzrosła z 350 tysięcy ton do prawie 600 tysięcy ton. Wykres produkcji mleka w latach 2000-2017. Produkcja wzrosła z niecałych 12 milionów ton do około 13,7 milionów ton., 3. Największe pogłowie wśród drobiu stanowią kurczaki i kury. Głównym celem ich chowu jest uzyskanie mięsa i jaj. Tradycja chowu drobiu w Polsce sięga zamierzchłych czasów, lecz nigdy wcześniej jego spożycie nie było tak duże i tak powszechne, jak obecnie. Stało się to za sprawą popularyzacji spożywania mięsa o niskiej zawartości tłuszczu (drób do takiego należy), rozwoju sieci fast food, a także niskich cen tego mięsa. W hodowlach towarowych główną rolę odgrywają brojlery. Są one rozmieszone na terenie całego kraju ze szczególną koncentracją w pobliżu dużych miast i zakładów drobiarskich. Wiele do życzenia pozostawiają warunki, w jakich prowadzi się przemysłowy chów brojlerów. Zdjęcie przedstawia kawałki surowego, różowego mięsa leżące na talerzu. Zdjęcie przedstawia jajko wyjęte z wytłaczanki - tekturowego pojemnika na jajka. Zdjęcie przedstawia obszerną halę z białymi kurami. Kury mają czerwone grzebienie na głowach. Hala jest oświetlona., 4. Od początku XXI w. produkcja mięsa drobiowego kurzego w Polsce wzrosła i wynosi obecnie ponad 2 mln ton (1,9% światowej produkcji). Podobną tendencję odnotowano w przypadku produkcji jaj kurzych. Ich liczba w 2017 roku wynosiła 10,7 mld szt., czyli 0,7% światowej produkcji (wg danych FAOStat). Wykres produkcji mięsa drobiowego w latach 2000-2017. Produkcja wzrosła z 0,5 miliona ton do nieco ponad 2 miliony ton. Wykres produkcji jaj kurzych w latach 2000-2017. Produkcja wzrosła z niecałych 8 miliardów sztuk do 10,5 miliarda sztuk. Maksimum przypada na rok 2010 - około 11 miliardów sztuk., 5. Chów owiec w naszym kraju ma bardzo małe znaczenie. Pozyskuje się z nich: wełnę, mięso (które w Polsce nie należy do najchętniej spożywanych), a także mleko, z którego robi się tradycyjne sery. Niektóre z nich (np. oscypek i bundz) widnieją na Liście produktów tradycyjnych. Zdjęcie przedstawia kawałki mięsa na grillu. Zdjęcie przedstawia zbliżenie na długą, karbowaną owczą wełnę. Zdjęcie przedstawia owcze sery z charakterystycznym wzorem. Sery mają kształt beczułek., 6. Produkcja mięsa owczego wynosi w Polsce obecnie 1,4 tys. ton, czyli 0,01% światowej produkcji (wg danych FAOStat, 2017). Do czołowych producentów należą: Chiny, Australia i Nowa Zelandia. Polska ponadto produkuje jedynie 552 t mleka owczego (<0,01% światowej produkcji). Zdjęcie przedstawia pokrojone w plastry kawałki czerwonego mięsa. Mięso przerośnięte jest cienkimi warstwami tłuszczu., 7. Niegdyś konie wykorzystywane były jako siła pociągowa i transportowa w rolnictwie. Wzrost mechanizacji doprowadził do spadku znaczenia tej roli koni. Obecnie hoduje się je głównie w celach rekreacyjnych, sportowych i rehabilitacyjnych. Zdjęcie przedstawia liczne konie pasące się na trawie. Ryc. Stadnina Koni niedaleko Janowa Podlaskiego jest najstarszą w Polsce państwową stadniną koni arabskich., 8. Polska produkuje 8,8 tys. ton koniny, czyli 1,2% światowej produkcji (wg danych FAOStat, 2017). Zdjęcie przedstawia kawałki mięsa przerośniętego warstwami tłuszczu., 9. Kozy również chowa się na niewielką skalę. Przede wszystkim uzyskuje się z nich mleko, z którego wytwarza się sery czy jogurty. Ubocznym produktem chowu jest kozie mięso o dużych walorach smakowych i niewielkiej zawartości cholesterolu. Zaleca się jego spożywanie osobom starszym i dzieciom uczulonym na białko krowie. Zdjęcie przedstawia kawałek zapakowanego sera z napisem: ser kozi farmerski., 10. Polska nie figuruje w rankingu produkcji mięsa koziego FAO. Natomiast produkujemy 7,4 tys. ton mleka koziego, czyli 0,04% światowej produkcji (wg danych FAOStat, 2017). Na zdjęciu na betonowym murku stoi szklanka z mlekiem., 11. Podstawowym celem chowu trzody chlewnej jest uzyskanie mięsa i tłuszczu. Świnie bowiem pod względem przetworzenia paszy na mięso są najbardziej wydajnymi zwierzętami. Pozostałe produkty uzyskiwane podczas ich chowu (np. szczecina, skóra czy nawóz) mają znaczenie marginalne. Świnie chowane są najczęściej w małych gospodarstwach rolnych, co świadczy o przewadze chowu na własne potrzeby. Zwierzęta te nie wymagają dużej przestrzeni trawiastej i mogą być chowane nawet przez bardzo małe gospodarstwa nieposiadające własnych pasz. Żywi się je coraz częściej zbożami (niegdyś były to głównie ziemniaki), a także odpadkami z gospodarstw domowych. Na zdjęciu na drewnianej desce kuchennej leży mięso na kotlety., 12. Produkcja mięsa wieprzowego od początku XXI w. utrzymuje się na zbliżonym poziomie - ok. 2 mln ton, czyli 1,8% (FAOStat, 2017). Wykres produkcji wieprzowiny w latach 2000-2017. Produkcja utrzymuje się na podobnym poziomie. W roku 2000 wynosiła nieco poniżej 2 milionów ton, po czym wzrosła w latach 2003 i 2007 do wartości około 2,2 miliona ton. W roku 2009 spadła do wartości 1,75, a w roku 2017 wyniosła 2 miliony ton.
Produkcja zwierzęca w Polsce
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/
Grafiki :
Bydło, CC0, https://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/, [online], dostępny w internecie: https://pxhere.com/en/photo/1586129
1. Domena publiczna, [online], dostępny w internecie: https://libreshot.com/milk-is-poured-into-a-glass/
1. Pixabay License, https://pixabay.com/pl/service/terms/#license, [online], dostępny w internecie: www.pixabay.com
Drób, CC0, https://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/, [online], dostępny w internecie: https://www.publicdomainpictures.net/en/view-image.php?image=162168&picture=chicken
3. By Marco Verch, CC BY 2.0, https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/, [online], dostępny w internecie: https://www.flickr.com/photos/30478819@N08/47216080251/galleries/
3. By moritz320, Domena publiczna, [online], dostępny w internecie: https://www.needpix.com/photo/784426/egg-egg-carton-chicken-eggs-food-egg-box-brown-eggs-egg-packaging-nutrition-10er-pack
3. By Ibgroup2018 - Own work, CC BY-SA 4.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0, [online], dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=67391138
Owce, Pixabay License, https://pixabay.com/pl/service/terms/#license, [online], dostępne w internecie: https://pixabay.com
5. CC0, https://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/, [online], dostępny w internecie: https://pxhere.com/pl/photo/1280545
5. By Brian, CC BY 2.0, https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/, [online], dostępny w internecie: https://www.flickr.com/photos/25364869@N06/2951338099
5. Pixabay License, https://pixabay.com/pl/service/terms/#license, [online], dostępny w internecie: www.pixabay.com
6. Pixabay License, https://pixabay.com/pl/service/terms/#license, [online], dostępny w internecie: www.pixabay.com
Konie, Pixabay License, https://pixabay.com/pl/service/terms/#license, [online], dostępne w internecie: https://pixabay.com
7. Pixabay License, https://pixabay.com/pl/service/terms/#license, [online], dostępne w internecie: https://pixabay.com
8. CC0, https://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/, [online], dostępny w internecie: https://pxhere.com/en/photo/1059932
Kozy, Pixabay License, https://pixabay.com/pl/service/terms/#license, [online], dostępne w internecie: https://pixabay.com
9. By Silar - Own work, CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0, [online], dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=27467034
10. By Devanath, Domena publiczna, [online], dostępny w internecie: https://www.needpix.com/photo/789639/drink-white-milk-goat-milk-product-food-farm-agriculture-healthy
Trzoda chlewna, By K-State Research and Extension, CC BY 2.0, https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/, [online], dostępny w internecie: https://www.flickr.com/photos/ksrecomm/27548657802
11. By Marco Verch, CC BY 2.0, https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/, [online], dostępny w internecie: https://www.flickr.com/photos/30478819@N08/39950940443.