Polecenie 1

Przeanalizuj grafikę interaktywną. Wyjaśnij, na czym polega przydatność skamieniałości przewodnich w datowaniu skał.

Zapoznaj się z opisem grafiki interaktywnej. Wyjaśnij, na czym polega przydatność skamieniałości przewodnich w datowaniu skał.

RM7HlvvMITvBB
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Korzystając z dostępnych źródeł wiedzy, znajdź nazwę niewymienionego w grafice interaktywnej organizmu żywego, którego szczątki tworzą skamieniałości przewodnie. Określ, dla jakich okresów są to skamieniałości przewodnie.

RvpAYJKmGlsIC
(Uzupełnij).
RNepVUbNqhZ1v1
Tabela stratygraficzna przedstawia podział na ery i okresy. Prezentuje także informacje, jakiego typu organizmy żyły w poszczególnych czasach. Ery, poczynając od najmłodszych dzielą się na kenozoik: w jego skład wchodzi neogen oraz paleogen, mezozoik, w którego skład wchodzi kreda, jura i trias oraz paleozoik, który dzieli się na perm, karbon, dewon, sylur, ordowik i kambr. W tabeli występują jeszcze dwie wcześniejsze ery: protezoik oraz archaik. Z tabeli można odczytać, że trylobity żyły w paleozoiku od kambru do permu. Graptolity występowały w paleozoiku od kambru do wczesnego karbonu. Z kolei brachiopody żyły przez ostatnie całe trzy ery – paleozoik, mezozoik oraz kenozoik. Amonity żyły przez część paleozoiku - od dewonu do końca mezozoiku, a belemnity w mezozoiku od późnego triasu do końca kredy. Ślimaki żyją do dziś i żyły przez wszystkie ery mezozoiczne od początku paleozoiku przez mezozoik do kenozoiku. Małże również żyją do dziś poczynając od paleozoiku, a dokładnie od wczesnego kambru. Ssaki także żyją do czasów nam współczesnych, poczynając od triasu w mezozoiku. Na powierzchni tabeli zanjdują się cyfry, po kliknięciu w nie rozwija się opis: 1. Trylobity - Wymarłe morskie stawonogi o owalnym i spłaszczonym grzbietobrzusznie ciele, z wyraźnie wyróżnioną częścią głowową, tułowiową i ogonową. Największe gatunki przekraczały 70 cm. Pojawiły się w połowie wczesnego kambru, a wymarły z końcem permu. Olbrzymie zróżnicowanie oraz szybka ewolucja kambryjskich trylobitów powodują, że są one wykorzystywane jako świetne skamieniałości przewodnie dla kambru, a w mniejszym stopniu dla ordowiku., 2. Graptolity - Wymarła gromada zwierząt zaliczanych do półstrunowców. Były organizmami planktonicznymi, zasiedlającymi górne partie otwartych mórz i oceanów. Żyły w okresie od kambru do wczesnego karbonu., 3. Brachiopody - inaczej ramienionogi. Znane jako typ drobnych morskich bezkręgowców, podobnych do małży. W zapisie kopalnym znane są od wczesnego kambru., 4. Amonity - wymarłe głowonogi. Są ważnymi skamieniałościami przewodnimi, pozwalają określić wiek skał osadowych, w których są spotykane. Występują w skałach pochodzenia morskiego z okresu od dewonu do końca kredy., 5. Belemnity - Grupa wymarłych zwierząt należących do głowonogów. Pojawiły się w późnym triasie, a wymarły z końcem kredy i ery mezozoicznej. Wśród współcześnie żyjących zwierząt zbliżone do belemnitów są kałamarnice., 6. Ślimaki - Znane są od kambru i występują współcześnie. Dawni przedstawiciele rodzaju pleurotomaria występują wokół Japonii, Moluków oraz w Morzu Karaibskim., 7. Małże - Pojawiły się już w okresie kambryjskim, a zatem ich skamieniałości można znaleźć w skałach paleozoicznych, mezozoicznych i kenozoicznych. Żyją w wodach słonych i słodkich, ale najliczniejsze są w płytkich morzach. Odżywiają się pokarmem filtrowanym z wody., 8. Ssaki - Pierwsze ssaki pojawiły się pod koniec triasu, do ich rozwoju przyczyniło się wielkie wymieranie gadów w kredzie – ssaki mogły rozwijać się w niszach ekologicznych zajmowanych wcześniej przez gady. Historię rozwoju życia zamyka rozdział związany z pojawieniem się człowieka, co miało miejsce u schyłku kenozoiku, 2,5 mln lat temu.
Okres trwania życia poszczególnych organizmów żywych
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Grafiki w panelach bocznych:
1, 3, 4, 5, 7, 8: domena publiczna, pixabay.com;
2: L. Fernández García, licencja: CC BY-SA 2.5, commons.wikimedia.org;
6: R. Somma, licencja: CC BY-SA 2.0, commons.wikimedia.org.