Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Czy wiesz, jaką rolę pełnią fosfor i jego związki w roślinach? Zapoznaj się z poniższą grafiką interaktywną, a następnie wykonaj ćwiczenie 1.

Czy wiesz, jaką rolę pełnią fosfor i jego związki w roślinach? Zapoznaj się z opisem grafiki interaktywnej, a następnie wykonaj ćwiczenie 1.

RUcDKno6oRa6R1
Ilustracja interaktywna przedstawia dłoń trzymającą wyrwaną z korzeniami roślinę w ogrodzie. Opisano: 1. Fosfor jest pobierany przez rośliny w postaci rozpuszczonych w wodzie jonów fosforanowych: anionów diwodorofosforanowych(V) (H2PO4) w środowisku kwasowym; anionów wodorofosforanowych(V) (HPO42−) w środowisku zasadowym., 2. Fosfor poprawia lub sprzyja: formowaniu kwiatów; produkcji nasion; jednolitej i wcześniejszej dojrzałości upraw., 3. Fosfor jest niezbędnym składnikiem ATP, głównego związku do przesyłania energii, pozwalającemu komórkom oszczędzać i wykorzystywać energię uwalnianą w metabolizmie., 4. Fosfor pełni ważną rolę w procesie fotosyntezy., 5. Fosfor jest bardzo ważny w podziale komórek i rozwoju nowych tkanek., 6. Jest niezbędnym komponentem DNA – materiału genetycznego, który pozwala roślinom rosnąć i rozmnażać się., 7. Stymuluje rozwój korzeni., 8. Ponieważ fosfor jest mobilny w obrębie rośliny, objawy jego niedoboru pojawiają się na liściach niższych i starszych: małe liście przybierają czerwonawo-fioletowy odcień; końcówki liści wyglądają na spalone; najstarsze liście stają się prawie czarne. Następuje również zahamowanie wzrostu i słabe ukorzenienie. Zdjęcie przedstawia zielone rośliny o lancetowatych liściach rosnące w glebie. Na liściach gdzieniegdzie są brązowe plamy.
Rola fosforu i jego związków w roślinach
Źródło: GroMar Sp. z o.o., Tadeusz Lityński, Halina Jurkowska, Żyzność gleby i odżywianie się roślin, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 169–191. ISBN 83-01-02887-4; Józef Szmeja, Przewodnik do badań roślinności wodnej, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2006. ISBN 83-7326-366-7, Obraz pochodzi z pixabay.com, licencja: domena publiczna, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2

Czy wiesz, jakie funkcje pełni fosfor w naszym organizmie i jakie produkty są w niego bogate? Przeanalizuj poniższą grafikę interaktywną, a następnie rozwiąż ćwiczenia 2 i 3.

Czy wiesz, jakie funkcje pełni fosfor w naszym organizmie i jakie produkty są w niego bogate? Zapoznaj się z opisem grafiki interaktywnej, a następnie rozwiąż ćwiczenia 2 i 3.

Rs5OZ5Ib6MNLk1
Ilustracja interaktywna przedstawia strukturę DNA, opakowanie z jogurtem, ryby na talerzu, jajko, nerkę, serce i kość. Opisano funkcje fosforu, źródła fosforu, dzienne zapotrzebowanie oraz dodatkowe informacje. 1. Niedobór fosforu jest bardzo rzadki i zwykle obserwuje się go tylko w przypadkach prawie całkowitego głodu lub rzadkich, dziedzicznych zaburzeń nerek., 2. Wysokie stężenie fosforu we krwi wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych i zgonów., 3. Fosfor poprawia wchłanianie wapnia w żywym organizmie, w przypadku gdy wartość fosforu w diecie jest tożsama z występującą w niej ilością wapnia. Gdy w diecie jest go za dużo, może to przyczynić się do wymywania wapnia z kości., 4. Fosfor jest elementem strukturalnym kości i zębów, DNA i RNA oraz błon komórkowych. Pomaga w produkcji i magazynowaniu energii oraz stanowi bufor fizjologiczny., 5. Produkty mleczne: jogurty (jogurt naturalny zawiera 95 mg/100 g); sery (ser feta zawiera 337 mg/100 g, ser mozzarella zawiera 412 mg/100 g)., 6. Mięso: wołowina (197 mg/100 g); drób (mięso z piersi kurczaka zawiera 174 mg/100 g); ryby (łosoś zawiera 200 mg/100 g, pstrąg tęczowy zawiera 271 mg/100 g, dorsz zawiera 203 mg/100 g)., 7. Jajko kurze (198 mg/100 g), 8. Zapotrzebowanie organizmu człowieka na fosfor zależy od wieku. Dokładna zalecana zawartość fosforu w diecie wygląda następująco: niemowlęta – 150 mg; dzieci od 5. miesiąca życia do 1. roku życia – 300 mg; dzieci: od 1. do 3. roku życia – 460 mg; od 4. do 6. roku życia – 500 mg; od 6. do 9. roku życia – 600 mg; chłopcy: od 10. do 18. roku życia – 1250 mg; dziewczęta: od 10. do 18. roku życia – 1250 mg; mężczyźni: 700 mg; kobiety: 700 mg; kobiety w ciąży: poniżej 19 lat – 1250 mg, powyżej 19 lat – 700 mg; laktacja: poniżej 19 lat – 1250 mg, powyżej 19 lat – 700 mg.
Fosfor – źródła i funkcje
Źródło: GroMar Sp. z o.o., na podstawie artykułów dostępnych na stronach internetowych: medlineplus.gov oraz www.doz.pl, a także z informacji pochodzących z Instytutu Żywności i Żywienia, Obrazy pochodzą z domen takich jak: wikipedia.org, pixabay.com, licencja: domena publiczna, dostępny w internecie: Obrazy pochodzą z domen takich jak: wikipedia.org, pixabay.com, licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 1

O czym świadczą przebarwienia liści przedstawione na poniższym zdjęciu?

O czym świadczą przebarwienia liści. Zapoznaj się z opisem zdjęcia.

R1PQeTN1BBOqE
Źdźbła
Źródło: dostępny w internecie: www.pixabay.com, domena publiczna.
RcsKGUKS1cHS0
Odpowiedź: (Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 2
R1dnual1W226p1
Wskaż na poniższym zdjęciu produkt stanowiący najlepsze źródło fosforu.
Żywność
Źródło: dostępny w internecie: www.pixabay.com, domena publiczna.
R1CDh0eN8BpNd
Wybierz, który Możliwe odpowiedzi: 1. łosoś, 2. szparagi, 3. pomidory, 4. pietruszka
R1PIt3s7TacJy
Ćwiczenie 3
Możliwe odpowiedzi: 1. Jest elementem strukturalnym kości i zębów., 2. Wchodzi w skład DNA i RNA oraz błon komórkowych., 3. Pomaga w produkcji i magazynowaniu energii., 4. Stanowi bufor fizjologiczny., 5. Jest elementem strukturalnym skóry., 6. Pomaga w produkcji kolagenu.