Ćwiczenie 1
Plejotropizm to wpływ pojedynczego genu na wykształcenie wielu różnych cech organizmu, pozornie ze sobą niezwiązanych. Przeanalizuj grafiki interaktywne przedstawiające efekty plejotropowe, a następnie wykonaj polecenia.
1
Przejdź do poprzedniej ilustracji
Przejdź do następnej ilustracji
R7JKpRBtDgABp 1 Grafika przedstawia dwie kury. Na górnym obrazku znajduje się kura o prawidłowym upierzeniu. Kura ta ma prawidłowo zbudowane pióra, które chronią ją przed utratą ciepła.
Na dolnej części grafiki widoczna jest kura szurpata. Za szurpatość upierzenia kury odpowiada autosomalny gen F o niepełnej dominacji. U osobników o genotypie FF wszystkie pióra wykazują nieprawidłową budowę, natomiast u osobników o genotypie Ff – tylko niektóre. Pióra kury szurpatej nie mają haczyków, przez co są nastroszone. Nastroszone pióra nie zapewniają kurom szurpatym prawidłowej izolacji termicznej, czyli nie chronią przed utratą ciepła. Organizm kury rekompensuje utratę ciepła przyspieszając metabolizm, co zwiększa zapotrzebowanie komórek na tlen i substancje energetyczne dostarczane z krwią, a tym samym wymusza przyspieszenie pracy serca. Może to prowadzić do przerostu mięśnia sercowego i zmniejszenia wydolności.
Grafika przedstawia dwie kury. Na górnym obrazku znajduje się kura o prawidłowym upierzeniu. Kura ta ma prawidłowo zbudowane pióra, które chronią ją przed utratą ciepła.
Na dolnej części grafiki widoczna jest kura szurpata. Za szurpatość upierzenia kury odpowiada autosomalny gen F o niepełnej dominacji. U osobników o genotypie FF wszystkie pióra wykazują nieprawidłową budowę, natomiast u osobników o genotypie Ff – tylko niektóre. Pióra kury szurpatej nie mają haczyków, przez co są nastroszone. Nastroszone pióra nie zapewniają kurom szurpatym prawidłowej izolacji termicznej, czyli nie chronią przed utratą ciepła. Organizm kury rekompensuje utratę ciepła przyspieszając metabolizm, co zwiększa zapotrzebowanie komórek na tlen i substancje energetyczne dostarczane z krwią, a tym samym wymusza przyspieszenie pracy serca. Może to prowadzić do przerostu mięśnia sercowego i zmniejszenia wydolności.
Źródło: Jordan White, Katie Bernotsky, Unsplash, domena publiczna.
R1WZaDq7fYUg5 1 Grafika przedstawia dwa pawie. Na górnej części grafiki znajduje się zdrowy paw. Zdrowy samiec pawia zwyczajnego ma niebieskie ubarwienie głowy, szyi, piersi oraz brzucha, a także charakterystyczne koncentryczne kręgi, tzw. pawie oka, na trenie. Na dolnej części grafiki znajduje się paw dotknięty albinizmem. Albinizm spowodowany jest mutacją w genie kodującym enzym tyrozynazę, który bierze udział w procesie melanogenezy. Brak melaniny objawia się brakiem zabarwienia różnych komórek – zarówno naskórka i jego wytworów, jak i tęczówki oka, a także predysponuje do wystąpienia nowotworów skóry i nadwrażliwości na światło.
Grafika przedstawia dwa pawie. Na górnej części grafiki znajduje się zdrowy paw. Zdrowy samiec pawia zwyczajnego ma niebieskie ubarwienie głowy, szyi, piersi oraz brzucha, a także charakterystyczne koncentryczne kręgi, tzw. pawie oka, na trenie. Na dolnej części grafiki znajduje się paw dotknięty albinizmem. Albinizm spowodowany jest mutacją w genie kodującym enzym tyrozynazę, który bierze udział w procesie melanogenezy. Brak melaniny objawia się brakiem zabarwienia różnych komórek – zarówno naskórka i jego wytworów, jak i tęczówki oka, a także predysponuje do wystąpienia nowotworów skóry i nadwrażliwości na światło.
Źródło: Dean Nahum, Vinoth Chandar, Flickr, Unsplash, licencja: CC BY 2.0.
RgxiYVsfFI59Z 1 Grafika przedstawia obraz mikroskopowy krwinek prawidłowych, oraz krwinek osoby cierpiącej na niedokrwistość sierpowatokrwinkową. U osoby zdrowej erytrocyty mają prawidłowy kształt dwuwklęsłego dysku.
Wrodzona niedokrwistość, która spowodowana jest nieprawidłową budową hemoglobiny, wynika z mutacji punktowej w genie łańcucha β hemoglobiny. Nieprawidłowy erytrocyt osoby chorej posiada charakterystyczny sierpowatym kształt.
Grafika przedstawia obraz mikroskopowy krwinek prawidłowych, oraz krwinek osoby cierpiącej na niedokrwistość sierpowatokrwinkową. U osoby zdrowej erytrocyty mają prawidłowy kształt dwuwklęsłego dysku.
Wrodzona niedokrwistość, która spowodowana jest nieprawidłową budową hemoglobiny, wynika z mutacji punktowej w genie łańcucha β hemoglobiny. Nieprawidłowy erytrocyt osoby chorej posiada charakterystyczny sierpowatym kształt.
Źródło: Ed Uthman, Keith Chambers, Wikimedia Commons , licencja: CC BY-SA 3.0.