Grafika interaktywna
Zapoznaj się z grafiką interaktywną i wykonaj polecenia.
Oceń, które z podanych w prezentacji multimedialnych skutków ataków terrorystycznych z 11 września 2001 roku są odczuwalne do dzisiaj, a które były odczuwalne tylko w pierwszych miesiącach po tych zamachach.
Opisz, jakie działania militarne zostały podjęte po atakach terrorystycznych z 11 września 2001.
Skutki prawno‑polityczne
Ogłoszenie wojny z terroryzmem (wymiar urzędowy):
- aresztowania osób podejrzanych o terroryzm, aby rozbić siatki terrorystyczne;
- pospieszne wprowadzanie ustaw, dzięki którym te aresztowania mogą przebiegać sprawniej i szybciej;
- ustawy antyterrorystyczne sprzyjają inwigilacji społecznej (ułatwiają zakładanie podsłuchów i kontrolę elektroniczną);
- wiele ustaw – bądź ich projektów – łamie prawa człowieka, np. umożliwia deportację osób tylko podejrzanych o terroryzm albo pozwala ich trzymać w areszcie bez rozprawy sądowej.
Skutki prawno‑polityczne
Ogłoszenie wojny z terroryzmem (wymiar finansowy):
- zablokowano konta oraz zamrożono depozyty osób i organizacji podejrzanych o prowadzenie terroryzmu;
- w niektórych krajach – jak w Wielkiej Brytanii – banki i domy maklerskie zobowiązano do informowania wywiadu o podejrzanych transakcjach.
Skutki prawno‑polityczne
Ogłoszenie wojny z terroryzmem – gł. USA, ale ze wsparciem NATO, które uznało zamach z 11 września za atak na jednego z członków tej organizacji (wymiar wojskowy):
7.10.2001 – rozpoczęcie ataku na Afganistan w celu obalenia reżimu talibów wspierających terrorystów i pojmania gł. osoby odpowiedzialnej za ataki z 11 września (Osamy bin Ladena);
20.03.2003 – rozpoczęcie ataku na Irak, aby obalić S. Husajna (podejrzenie o posiadanie broni masowego rażenia i wspieranie terroryzmu);
2014 – rozpoczęcie międzynarodowej interwencji przeciwko Państwu Islamskiemu na terenie Syrii i Iraku.
Zmiana wartości jednego z najważniejszych indeksów akcji spółek notowanych na nowojorskiej giełdzie (DJIA) od lipca do grudnia 2001 roku
Skutki ekonomiczne
- od 10 do 17 września 2001 r, – zamknięcie giełdy nowojorskiej, a po jej otwarciu powolny wzrost obrotów;
- spadki na giełdach światowych (największe w USA od lat 30. XX wieku);
- obniżenie wartości głównych walut (w tym dolara amerykańskiego);
- obniżenie wzrostu gospodarczego w wielu państwach na przełomie 2001 i 2002 r., ale ogólnie brak kryzysu/recesji;
- problemy finansowe na świecie dość szybko zażegnane po obniżeniu stóp procentowych i wzrostu podaży pieniądza (duże wsparcie państw).
Skutki społeczne
Ataki z 11 września przyspieszyły odrzucanie skrajnego materializmu i indywidualizmu na korzyść starych wartości: rodziny, wspólnoty, prawdy, bezpieczeństwa. Amerykanie zrozumieli, że ich życie prywatne zależy od wielkiej polityki i sytuacji na arenie międzynarodowej.
Skutki ekonomiczne
Firmy ubezpieczeniowe musiały wypłacić odszkodowania o wartości ponad 30 mld USD (nie tylko ofiarom, ale także biznesmenom, których działalność gospodarcza została zniszczona albo zawieszona na skutek ataków).
W trudnej sytuacji znalazły się m.in. Berkshire Hathaway, Lloyd's, Swiss Re i Munich Re. Branża ta posiadała rezerwy, z których pokryła należności. Wydarzenia z 11 września zmieniły jednak jej funkcjonowanie. Obecnie już tylko sporadycznie firmy gwarantują ubezpieczenia na wypadek ataków terrorystycznych.
Ataki z 11 września spotęgowały kłopoty finansowe branży lotniczej (zwłaszcza amerykańskiej). Ruch lotniczy był wyraźnie mniejszy przez kilka miesięcy, a firmy musiały wypłacić odszkodowania ofiarom i zwracać koszty podróży osobom, których loty się nie odbyły. Ceny akcji linii lotniczych i producentów samolotów spadły. Linie Midway niemal natychmiast zaprzestały działalność. Inne firmy ogłosiły dziesiątki tysięcy zwolnień. Aby pomóc branży, rząd federalny z Waszyngtonu zapewnił lotnictwu pakiet pomocowy. W 2003 r. – w atmosferze lęku przed terroryzmem – zaprzestano lotów naddźwiękowego samolotu pasażerskiego Concorde.
Skutki ekonomiczne
Bezpośrednie koszty – czyli straty materialne – ataków z 11 września oszacowano na 22‑26 mld USD. Ta znaczna kwota została jednak swobodnie „wchłonięta” przez amerykańską gospodarkę (to zaledwie 0,2‑0,25% PKB Stanów Zjednoczonych). Nie można powiedzieć, że ataki przyczyniły się do recesji w Stanach Zjednoczonych, gdyż niższe wskaźniki gospodarcze obserwowano już kilka miesięcy przez zamachami.
Skutki ekonomiczne
Wzrost wydatków w Stanach Zjednoczonych (i w innych państwach) na poprawę bezpieczeństwa wewnętrznego, bezpieczeństwa narodowego i bezpieczeństwa prywatnego od 2001 roku. A pieniądze te mogłyby zostać wydane na inne cele społeczne, np. na edukację czy usługi medyczne.