Strona główna
Liceum ogólnokształcące i technikum
Biologia
Gatunki endemiczne i reliktowe
Grafika interaktywna
Powrót
Przeczytaj
Sprawdź się
Grafika interaktywna
Endemity i relikty występujące w Polsce
1
Przejdź do poprzedniej ilustracji
Przejdź do następnej ilustracji
R17uY2SfB8zsh
Na zdjęciu jest zbocze górskie, na szczycie którego stoją budynki. Na zboczu oznaczone zostały różne endemity i relikty wraz z opisami. 1. Skalnica darniowa (Saxifraga moschata subsp. basaltica). Na zdjęciu jest kępka małych kwiatów. Na łodydze nie ma żadnych liści. Roślina pokryta jest miękkimi włoskami. Endemit występujący wyłącznie w Śnieżnych Kotłach. Krytycznie zagrożony, ściśle chroniony. 2. Biedrzeniec mniejszy skalny (Pimpinella saxifraga subsp. rupestris). Na zdjęciu znajduje się nisko płożąca się roślina o kwiatostanach w kształcie baldachimów. Endemit występujący wyłącznie na żyle bazaltowej w Śnieżnych Kotłach. Rośnie na piargach i murawach. 3. Jastrzębiec blady (Hieracium schmidtii). Na zdjęciu jest roślina o kwiatach w kształcie koszyczków. Poniżej kwiatostanu znajduje się drugi, włochaty koszyczek, w którym kwiaty są osadzone. Ma liście lancetowate przy podłożu, łodygi są bezlistne. Rośnie tylko w Sudetach. Jest rośliną kwasolubną, występującą głównie w piętrze kosówki, ale porasta także hale i murawy. Znajduje się w grupie gatunków zagrożonych wyginięciem. 4. Dzwonek karkonoski (Campanula bohemica). Na zdjęciu jest roślina tworząca rozproszone kępy. Na łodygach praktycznie brak liści. Na szczytach łodygi są kwiaty w formie kielichów. Na jednej łodydze od 2 do 5 kwiatów. Endemit zagrożony wyginięciem. Rośnie w piętrze subalpejskim na wysokości do 1500 m. Rozmnaża się tylko przez kłącza. 5. Przytulia sudecka (Galium sudeticum). Na zdjęciu jest roślina o cienkiej, nagiej łodydze. Na szczytach łodyg znajdują się zebrane gęsto kwiatostany o drobnych płatkach. Endemit sudecki, rośnie na odsłoniętych skałach Śnieżnych Kotłów. Roślina ściśle chroniona, krytycznie zagrożona. 6. Gnidosz sudecki (Pedicularis sudetica). Na zdjęciu jest nisko płożąca się kępa kwiatów. Na szczycie nagiej łodygi znajdują się groniaste kwiatostany. Endemit będący jednocześnie reliktem polodowcowym. Zasiedla podmokłe tereny na granicy torfowisk wysokich i piętra subalpejskiego. Zagrożony. 7. Skalnica śnieżna (Saxifraga nivalis). Na zdjęciu jest roślina darniowa o bezlistnych, owłosionych łodygach. Na szczycie kwiaty są zebrane w główki. Krytycznie zagrożony relikt polodowcowy. Występuje wyłącznie w Małym Śnieżnym Kotle. Rośnie na bazaltowych półkach skalnych. 8. Wierzba lapońska (Salix lapponum). Na zdjęciu jest roślina o srebrzystych pędach. Jej liście są jajowate, wydłużone. Krytycznie zagrożony relikt polodowcowy. Porasta obszary źródliskowe i torfowiska. 9. Malina moroszka (Rubus chamaemorus). Na zdjęciu jest roślina o liściach pięcioklapowych. Na szczycie łodygi znajduje się owoc przypominający malinę. Relikt polodowcowy, rośnie na torfowiskach wysokich, głównie na Równi pod Śnieżką. Roślina ściśle chroniona, zagrożona.
Na zdjęciu jest zbocze górskie, na szczycie którego stoją budynki. Na zboczu oznaczone zostały różne endemity i relikty wraz z opisami. 1. Skalnica darniowa (Saxifraga moschata subsp. basaltica). Na zdjęciu jest kępka małych kwiatów. Na łodydze nie ma żadnych liści. Roślina pokryta jest miękkimi włoskami. Endemit występujący wyłącznie w Śnieżnych Kotłach. Krytycznie zagrożony, ściśle chroniony. 2. Biedrzeniec mniejszy skalny (Pimpinella saxifraga subsp. rupestris). Na zdjęciu znajduje się nisko płożąca się roślina o kwiatostanach w kształcie baldachimów. Endemit występujący wyłącznie na żyle bazaltowej w Śnieżnych Kotłach. Rośnie na piargach i murawach. 3. Jastrzębiec blady (Hieracium schmidtii). Na zdjęciu jest roślina o kwiatach w kształcie koszyczków. Poniżej kwiatostanu znajduje się drugi, włochaty koszyczek, w którym kwiaty są osadzone. Ma liście lancetowate przy podłożu, łodygi są bezlistne. Rośnie tylko w Sudetach. Jest rośliną kwasolubną, występującą głównie w piętrze kosówki, ale porasta także hale i murawy. Znajduje się w grupie gatunków zagrożonych wyginięciem. 4. Dzwonek karkonoski (Campanula bohemica). Na zdjęciu jest roślina tworząca rozproszone kępy. Na łodygach praktycznie brak liści. Na szczytach łodygi są kwiaty w formie kielichów. Na jednej łodydze od 2 do 5 kwiatów. Endemit zagrożony wyginięciem. Rośnie w piętrze subalpejskim na wysokości do 1500 m. Rozmnaża się tylko przez kłącza. 5. Przytulia sudecka (Galium sudeticum). Na zdjęciu jest roślina o cienkiej, nagiej łodydze. Na szczytach łodyg znajdują się zebrane gęsto kwiatostany o drobnych płatkach. Endemit sudecki, rośnie na odsłoniętych skałach Śnieżnych Kotłów. Roślina ściśle chroniona, krytycznie zagrożona. 6. Gnidosz sudecki (Pedicularis sudetica). Na zdjęciu jest nisko płożąca się kępa kwiatów. Na szczycie nagiej łodygi znajdują się groniaste kwiatostany. Endemit będący jednocześnie reliktem polodowcowym. Zasiedla podmokłe tereny na granicy torfowisk wysokich i piętra subalpejskiego. Zagrożony. 7. Skalnica śnieżna (Saxifraga nivalis). Na zdjęciu jest roślina darniowa o bezlistnych, owłosionych łodygach. Na szczycie kwiaty są zebrane w główki. Krytycznie zagrożony relikt polodowcowy. Występuje wyłącznie w Małym Śnieżnym Kotle. Rośnie na bazaltowych półkach skalnych. 8. Wierzba lapońska (Salix lapponum). Na zdjęciu jest roślina o srebrzystych pędach. Jej liście są jajowate, wydłużone. Krytycznie zagrożony relikt polodowcowy. Porasta obszary źródliskowe i torfowiska. 9. Malina moroszka (Rubus chamaemorus). Na zdjęciu jest roślina o liściach pięcioklapowych. Na szczycie łodygi znajduje się owoc przypominający malinę. Relikt polodowcowy, rośnie na torfowiskach wysokich, głównie na Równi pod Śnieżką. Roślina ściśle chroniona, zagrożona.
Karkonosze, Kotły Śnieżne.
Źródło:
Andrew Boisse, Andrew Bossi, Aneta Pawska, Englishsquare.pl Sp. z o.o., Jerzy Opioła, Kim Hansen (Slaunger), Petr Filippov, Salicyna, poloeschatolo, https://atlas.roslin.pl, licencja: CC BY-SA 4.0.
RycfsqlV7MZXG
Fotografia przedstawia wycinek pasma górskiego wraz z doliną. Dolina porośnięta jest zieloną niską roślinnością, która została opisana. 1. Warzucha karpacka. Endemit, rośnie na granitowych turniach. Gatunek zagrożony, objęty ochroną ścisłą. Na zdjęciu jest roślina o rozgałęzionej łodydze bez liści. Łodygi pokładają się. Liście są mięsiste. Kwiaty zebrane w grubych gronach na szczycie łodygi. 2. Kostrzewa karpacka. Występuje tylko w Tatrach i Bieszczadach. Rośnie na górskich łąkach o podłożu wapiennym. Niezagrożona. Na zdjęciu jest roślina w formie kępy postrzępionej trawy. 3. Boimka dwurzędowa. Endemit europejski, w Polsce tylko w Tatrach Wysokich. Rośnie na turniach, wytrzymuje mrozy i suszę, gromadzi rosę w kątach liści. Niezagrożona. Na zdjęciu jest roślina tworząca gęste kępy o cienkich źdźbłach. 4. Dębik ośmiopłatkowy. Relikt polodowcowy. Rośnie na skałach i piargach do wysokości ponad 2000 metrów. Niezagrożony. Na zdjęciu jest roślina w formie płożącego się krzewu. Liście o ząbkowanych brzegach. Na szycie łodygi są pojedyncze kwiaty. 5. Wierzba żyłkowana i wierzba zielna. Relikty polodowcowe, krzewinki szpalerowe (płożące), co jest przystosowaniem do silnych wiatrów na szczytach. Niezagrożone. Na zdjęciu jest roślina w formie płożącego się krzewu. Tworzy gęsto zbitą kępkę liści. Liście eliptyczne i pokryte woskiem. 6. Urdzik karpacki. Endemit zachodniokarpacki. Rośnie w Tatrach i na Babiej Górze, na murawach i halach, na granicie i wapieniu. Niezagrożony. Na zdjęciu znajduje się roślina o liściach w kształcie serc. Na szczycie łodygi są kwiaty o zwisających, postrzępionych kielichach. 7. Skalnica tatrzańska. Karpacki endemit i relikt przedlodowcowy. Tworzy poduszki w wilgotnych miejscach. Niezagrożony. Na zdjęciu jest roślina w formie kępki kwiatów. Z poduszki liści przy podłożu wyrastają łodygi z kwiatami na szczycie. 8. Goździk lśniący. Endemit karpacki i relikt przedlodowcowy. W Polsce uznany za wymarły, ale ma stanowiska po słowackiej stronie Tatr. Rośnie na skałach, tworzy niskie darnie. Zapylany przez motyle. Na zdjęciu jest kwiat składający się z pięciu postrzępionych płatków.
Fotografia przedstawia wycinek pasma górskiego wraz z doliną. Dolina porośnięta jest zieloną niską roślinnością, która została opisana. 1. Warzucha karpacka. Endemit, rośnie na granitowych turniach. Gatunek zagrożony, objęty ochroną ścisłą. Na zdjęciu jest roślina o rozgałęzionej łodydze bez liści. Łodygi pokładają się. Liście są mięsiste. Kwiaty zebrane w grubych gronach na szczycie łodygi. 2. Kostrzewa karpacka. Występuje tylko w Tatrach i Bieszczadach. Rośnie na górskich łąkach o podłożu wapiennym. Niezagrożona. Na zdjęciu jest roślina w formie kępy postrzępionej trawy. 3. Boimka dwurzędowa. Endemit europejski, w Polsce tylko w Tatrach Wysokich. Rośnie na turniach, wytrzymuje mrozy i suszę, gromadzi rosę w kątach liści. Niezagrożona. Na zdjęciu jest roślina tworząca gęste kępy o cienkich źdźbłach. 4. Dębik ośmiopłatkowy. Relikt polodowcowy. Rośnie na skałach i piargach do wysokości ponad 2000 metrów. Niezagrożony. Na zdjęciu jest roślina w formie płożącego się krzewu. Liście o ząbkowanych brzegach. Na szycie łodygi są pojedyncze kwiaty. 5. Wierzba żyłkowana i wierzba zielna. Relikty polodowcowe, krzewinki szpalerowe (płożące), co jest przystosowaniem do silnych wiatrów na szczytach. Niezagrożone. Na zdjęciu jest roślina w formie płożącego się krzewu. Tworzy gęsto zbitą kępkę liści. Liście eliptyczne i pokryte woskiem. 6. Urdzik karpacki. Endemit zachodniokarpacki. Rośnie w Tatrach i na Babiej Górze, na murawach i halach, na granicie i wapieniu. Niezagrożony. Na zdjęciu znajduje się roślina o liściach w kształcie serc. Na szczycie łodygi są kwiaty o zwisających, postrzępionych kielichach. 7. Skalnica tatrzańska. Karpacki endemit i relikt przedlodowcowy. Tworzy poduszki w wilgotnych miejscach. Niezagrożony. Na zdjęciu jest roślina w formie kępki kwiatów. Z poduszki liści przy podłożu wyrastają łodygi z kwiatami na szczycie. 8. Goździk lśniący. Endemit karpacki i relikt przedlodowcowy. W Polsce uznany za wymarły, ale ma stanowiska po słowackiej stronie Tatr. Rośnie na skałach, tworzy niskie darnie. Zapylany przez motyle. Na zdjęciu jest kwiat składający się z pięciu postrzępionych płatków.
Tatry Wysokie.
Źródło:
Englishsquare.pl Sp. z o.o., Griensteidl, Jerzy Opioła, Krzysztof Ziarnek, Martin Vavrik, Panek, Patrizia Ferrari, commons.wikimedia.org, https://atlas.roslin.pl, licencja: CC BY-NC-ND 2.0.
R15fixcXgivNc
Fotografia przedstawia wycinek pasma górskiego porośniętego drzewami o zielonych i czerwonych kolorach. 1. Mniszek pieniński. Endemit, występuje tylko na stokach Trzech Koron. Wiosną kwitnie wcześnie, po dojrzeniu nasion traci liście, tak przystosowuje się do suszy, pod koniec lata wypuszcza nowe liście. Krytycznie zagrożony. Na zdjęciu jest roślina, której liście płożą się przy podłożu. Liście są długie, postrzępione. Na szycie łodygi jest pojedynczy kwiat w kształcie koszyczka. 2. Pszonak pieniński, węgierski. Endemit, tylko przy Jeziorze Czorsztyńskim. Roślina dwuletnia; lubi naskalne murawy o podłożu wapiennym. Zagrożony. Na zdjęciu znajduje się wysoka roślina o gęsto ulistnionej łodydze. Na szczycie są kwiaty zebrane w gęste grona. 3. Jałowiec sabiński. Relikt przedlodowcowy. Tylko na południowych stokach. Ma silny zapach, trujący. Zagrożony. Na zdjęciu jest płożący się krzew. Ma liście igiełkowate. Na łodydze, pomiędzy liśćmi są szyszkojagody. 4. Chryzantema (złocień) Zawadzkiego. Relikt przedlodowcowy. Rośnie na wapiennych piargach od Dunajca po szczyt Trzech Koron. Gatunek chroniony, także Konwencją Berneńską. Nie jest zagrożony, bo występuje na terenach chronionych. Na zdjęciu jest wysoka roślina. Ma pierzaste liście. Na szczycie łodygi są pojedyncze kwiaty w formie koszyczka.
Fotografia przedstawia wycinek pasma górskiego porośniętego drzewami o zielonych i czerwonych kolorach. 1. Mniszek pieniński. Endemit, występuje tylko na stokach Trzech Koron. Wiosną kwitnie wcześnie, po dojrzeniu nasion traci liście, tak przystosowuje się do suszy, pod koniec lata wypuszcza nowe liście. Krytycznie zagrożony. Na zdjęciu jest roślina, której liście płożą się przy podłożu. Liście są długie, postrzępione. Na szycie łodygi jest pojedynczy kwiat w kształcie koszyczka. 2. Pszonak pieniński, węgierski. Endemit, tylko przy Jeziorze Czorsztyńskim. Roślina dwuletnia; lubi naskalne murawy o podłożu wapiennym. Zagrożony. Na zdjęciu znajduje się wysoka roślina o gęsto ulistnionej łodydze. Na szczycie są kwiaty zebrane w gęste grona. 3. Jałowiec sabiński. Relikt przedlodowcowy. Tylko na południowych stokach. Ma silny zapach, trujący. Zagrożony. Na zdjęciu jest płożący się krzew. Ma liście igiełkowate. Na łodydze, pomiędzy liśćmi są szyszkojagody. 4. Chryzantema (złocień) Zawadzkiego. Relikt przedlodowcowy. Rośnie na wapiennych piargach od Dunajca po szczyt Trzech Koron. Gatunek chroniony, także Konwencją Berneńską. Nie jest zagrożony, bo występuje na terenach chronionych. Na zdjęciu jest wysoka roślina. Ma pierzaste liście. Na szczycie łodygi są pojedyncze kwiaty w formie koszyczka.
Pieniny – obszar Natura 2000.
Źródło:
Englishsquare.pl Sp. z o.o., KENPEI, Krzysztof Ziarnek, Salicyna, commons.wikimedia.org, https://atlas.roslin.pl, licencja: CC BY-NC-ND 2.0.
R1Q79lN9etcyw
Fotografia przedstawia nieduże wzniesienie porośnięte zieloną roślinnością. 1. Okrzyn jeleni. Endemit (2 stanowiska), kilkadziesiąt okazów, krytycznie zagrożony. Rozwija się powoli (pierwsze kwitnięcie po czterech, pięciu latach. Ginie po wydaniu nasion. Na zdjęciu kwiat na szycie łodygi. Kwiat ma formę szerokiego baldachimu. 2. Rogownica alpejska. Endemit babiogórski. Lubi lekko kwaśne podłoże; krytycznie zagrożona wyginięciem. Na zdjęciu są kwiaty w formie luźnej kępki. Mają szerokie płatki.
Fotografia przedstawia nieduże wzniesienie porośnięte zieloną roślinnością. 1. Okrzyn jeleni. Endemit (2 stanowiska), kilkadziesiąt okazów, krytycznie zagrożony. Rozwija się powoli (pierwsze kwitnięcie po czterech, pięciu latach. Ginie po wydaniu nasion. Na zdjęciu kwiat na szycie łodygi. Kwiat ma formę szerokiego baldachimu. 2. Rogownica alpejska. Endemit babiogórski. Lubi lekko kwaśne podłoże; krytycznie zagrożona wyginięciem. Na zdjęciu są kwiaty w formie luźnej kępki. Mają szerokie płatki.
Babiogórski Park Narodowy.
Źródło:
Englishsquare.pl Sp. z o.o., Meneerke bloem, Robert Flogaus-Faust, Sebastian Mierzwa, http://commons.wikimedia.org, https://atlas.roslin.pl, licencja: CC BY-SA 4.0.
RR7cRCElhUOlb
Fotografia przedstawia zbocze górskie porośnięte drzewami. 1. Macierzanka wczesna. Relikt stepowy; rośnie na suchych, ciepłych zboczach. Na zdjęciu jest kwiat rośliny zebrany w główkowatej formie na szczycie łodygi. Liście są jajowate. 2. Warzucha polska. Rośnie na wilgotnych piaskach, obszarach źródliskowych. Wymarła na stanowiskach naturalnych, przesiedlona. Na zdjęciu znajdują się kwiaty na szczycie łodygi, rosnące na cienki szypułkach. Liście umiejscowione przy podłożu są duże, jajowate. 3. Ostróżka tatrzańska. Rośnie na piargach, wśród skał i na murawach. Gatunek rodzimy. Na zdjęciu jest kwiat na szycie łodygi w formie kilku kielichów. Każdy kielich posiada ostrogę. 4. Przytulia krakowska. Endemit rosnący na skałach wapiennych. Roślina zagrożona. Na zdjęciu jest roślina o skąpym kwiatostanie. Liście są drobne.
Fotografia przedstawia zbocze górskie porośnięte drzewami. 1. Macierzanka wczesna. Relikt stepowy; rośnie na suchych, ciepłych zboczach. Na zdjęciu jest kwiat rośliny zebrany w główkowatej formie na szczycie łodygi. Liście są jajowate. 2. Warzucha polska. Rośnie na wilgotnych piaskach, obszarach źródliskowych. Wymarła na stanowiskach naturalnych, przesiedlona. Na zdjęciu znajdują się kwiaty na szczycie łodygi, rosnące na cienki szypułkach. Liście umiejscowione przy podłożu są duże, jajowate. 3. Ostróżka tatrzańska. Rośnie na piargach, wśród skał i na murawach. Gatunek rodzimy. Na zdjęciu jest kwiat na szycie łodygi w formie kilku kielichów. Każdy kielich posiada ostrogę. 4. Przytulia krakowska. Endemit rosnący na skałach wapiennych. Roślina zagrożona. Na zdjęciu jest roślina o skąpym kwiatostanie. Liście są drobne.
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Ojcowski Park Narodowy.
Źródło:
Englishsquare.pl Sp. z o.o., Gertjan van Noord, Marcin Baran, Melania Marchi, http://commons.wikimedia.org, www.flickr.com, https://atlas.roslin.pl, licencja: CC BY-NC-ND 4.0.
R1B1HLsRdKza3
Fotografia przedstawia płaskowyż porośnięty różnorodną roślinnością. 1. Róża Kostrakiewicza. Endemit. Należy do 12 gatunków róż polnych w rezerwacie (w Polsce występuje 25 gatunków). Na zdjęciu kwiaty róży wśród eliptycznych liści krzewu. Kwiaty składają się z 5 płatków. 2. Wężymord stepowy. Relikt. Rośnie na ciepłych stokach, kwiaty pachną wanilią. Ochrona ścisła, jest gatunkiem zagrożony wyginięciem. Na zdjęciu jest kwiat w formie koszyczka. Płatki są języczkowate. 3. Ostnica włosowata. Gatunek reliktowy, zagrożony wyginięciem. Podlega ścisłej ochronie. Na zdjęciu jest kępka wysokich źdźbeł. Szczyty źdźbeł są jaśniejsze niż ich dolna część.
Fotografia przedstawia płaskowyż porośnięty różnorodną roślinnością. 1. Róża Kostrakiewicza. Endemit. Należy do 12 gatunków róż polnych w rezerwacie (w Polsce występuje 25 gatunków). Na zdjęciu kwiaty róży wśród eliptycznych liści krzewu. Kwiaty składają się z 5 płatków. 2. Wężymord stepowy. Relikt. Rośnie na ciepłych stokach, kwiaty pachną wanilią. Ochrona ścisła, jest gatunkiem zagrożony wyginięciem. Na zdjęciu jest kwiat w formie koszyczka. Płatki są języczkowate. 3. Ostnica włosowata. Gatunek reliktowy, zagrożony wyginięciem. Podlega ścisłej ochronie. Na zdjęciu jest kępka wysokich źdźbeł. Szczyty źdźbeł są jaśniejsze niż ich dolna część.
Góry Pieprzowe – rezerwat stepowy muraw i zarośli ciepłolubnych.
Źródło:
Englishsquare.pl Sp. z o.o., HermannSchachner, Krzysztof Ziarnek, http://commons.wikimedia.org, https://atlas.roslin.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie
1
RhByBe15giBV8
Zapoznaj się z endemitami Tatr i Karkonoszy. Znajdź podobne gatunki występujące w obu pasmach górskich. Porównaj ich cechy i określ przystosowania do warunków życia. (Uzupełnij).
Polecenie
2
RBtN13H9lAFGv
Wybierz po jednym unikalnym gatunku z Tatr i Karkonoszy, a następnie określ, na czym polega ich wyjątkowość (dlaczego rosną akurat w tym miejscu). (Uzupełnij).